Werken met MRI-scanners geeft verhoogde kans op verkeersongelukken en abnormale menstruele bloedingen

Mensen die met of in de buurt van MRI-scanners werken, hebben mogelijk een verhoogde kans op ongelukken in het woon-werkverkeer en op abnormale menstruele bloedingen. De blootstelling aan elektromagnetische strooivelden van deze scanners lijkt niet zonder risico, blijkt uit onderzoek van het IRAS onder de leden van de Nederlandse Vereniging Medische Beeldvorming en Radiotherapie (NVMBR). Het is te vroeg voor harde conclusies, maar er is alle reden voor grootschalig vervolgonderzoek.

MRI-scanners zijn een zegen voor de patiënt. Zij voorkomen blootstelling aan ioniserende straling die bij technieken als conventionele radiologie en CT zeker een rol speelt. Maar de blootstelling aan elektromagnetische strooivelden van MRI-scanners lijkt ook risico’s te geven voor mensen die met of in de buurt van deze scanners moeten werken, zoals medische beeldvormings- en bestralingsdeskundigen (MBB’ers).

Last van duizeligheid
Onderzoek van het IRAS toonde al eerder aan dat deze beroepsgroepen last kunnen krijgen van duizeligheid door blootstelling aan de elektromagnetische strooivelden van MRI-scanners. De kans op duizeligheid neemt bovendien toe bij verhoogde blootstelling aan deze velden. Ook bij een producent van MRI-scanners constateerde het IRAS een verhoogde kans op ongelukken bij testers van MRI-systemen. Reden genoeg om mogelijke gezondheidseffecten bij MBB’ers eens uitvoerig te bestuderen.

Ongevallen in woon-werkverkeer
In samenwerking met de Nederlandse Vereniging Medische Beeldvorming en Radiotherapie (NVMBR), de beroepsvereniging van MBB'ers, voerde het IRAS onderzoek uit naar het voorkomen van ongelukken en ook van abnormale menstruele bloedingen bij de leden van deze beroepsvereniging die met conventionele radiologie, MRI of beide technieken hebben gewerkt. Aan het onderzoek deden bijna vijfhonderd MBB’ers mee. De onderzoekers verzamelden gegevens over (bijna-)ongevallen in het woon-werkverkeer met de auto of fiets, gezondheid, levensstijl en functie, taken en werkzaamheden.

MBB’ers die in het voorafgaande jaar met MRI hadden gewerkt, bleken twee keer zoveel kans te hebben gehad op een (bijna-)ongeluk. Deze kans nam toe naarmate men vaker met MRI had gewerkt en was hoger bij degenen die met sterkere MRI-scanners hadden gewerkt. Dit effect was zowel zichtbaar bij woon-werkverkeer naar als van het werk. Het is vooralsnog niet duidelijk welk mechanisme hieraan ten grondslag ligt, maar dat zal nader onderzoek moeten uitwijzen.  

Abnormale menstruele bloedingen
Ook bekeken de onderzoekers gegevens van bijna vierhonderd vrouwelijke MBB’ers waarvan de helft met MRI werkten en ongeveer 20% een spiraaltje droeg. Zij bleken twee keer zoveel kans te hebben op abnormale bloedingen dan MBB’ers zonder spiraaltjes die niet aan MRI waren blootgesteld. Voor MBB’ers met een spiraaltje die in de buurt van de scanner waren tijdens het scannen, was die kans zelfs bijna drieënhalf keer zo groot.

“Het gaat in beide studies om dezelfde observationele dwarsdoorsnede, dus het is te vroeg voor harde conclusies”, zegt Hans Kromhout, onderzoeker bij het IRAS. “We hebben dus nog geen bewijs voor een oorzakelijk verband. Maar de resultaten bevestigen wel een eerder onderzoek naar ongevallen bij vergelijkbare blootstellingen. Ook van de abnormale menstruele bloedingen zijn al eerder gevallen gerapporteerd in Italië.”  

Vervolgonderzoek
De onderzoekers concluderen dat het tijd is voor vervolgonderzoek. “Het gebruik van MRI neemt alleen maar toe en er komen steeds sterkere systemen en interactieve toepassingen”, weet Kromhout. “Deze effecten zouden mogelijk ook kunnen optreden bij vrijwilligers en patiënten. Dat moet dus beslist verder worden onderzocht.”

Lees ook dit artikel in de Volkskrant.

MRI-related magnetic field exposures and risk of commuting accidents – A cross-sectional survey among Dutch imaging technicians.  A. Huss, K. Schaap, H. Kromhout. Environmental Research. 
A Survey on Abnormal Uterine Bleeding among Radiographers with Frequent MRI Exposure Using Intrauterine Contraceptive Devices.  A. Huss,  K. Schaap, H. Kromhout. Magnetic Resonance in Medicine.