Wereldwijd verband tussen voedsel, energie en water nu beter te analyseren
Het gebruik van voedsel-, energie- en watervoorraden is sterk aan elkaar gekoppeld. Ook bestaat er een nauw verband tussen het gebruik van deze hulpbronnen en milieuproblemen, zoals klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit. Deze koppelingen zullen naar verwachting belangrijker worden naarmate de vraag naar deze hulpbronnen toeneemt. Onderzoekers van onder andere de Universiteit Utrecht en het Planbureau voor de Leefomgeving maakten nieuwe projecties om de verbanden tussen de hulpbronnen en milieuproblemen in meer detail te onderzoeken. Ze richtten zich op de mogelijkheid dat geen nieuw beleid wordt gevoerd en op de implementatie van verschillende maatregelen, zoals veranderingen in dieet en strenger klimaatbeleid.
Scenario’s berekenen met modellen
In duurzame ontwikkeling is het belangrijk om rekening te houden met het verband tussen voedsel-, energie- en waterbronnen en hun relatie met milieuproblematiek – in de wetenschappelijke literatuur heet dit de voedsel-, energie- en waternexus. Maar veel onderzoek rond de ‘nexus’ wordt uitgevoerd op lokale schaal of is voornamelijk kwalitatief. Onderzoekers van het Planbureau van de Leefomgeving (PBL), de Universiteit Utrecht en de Wageningen Universiteit onderzochten daarom de wereldwijde consumptie van voedsel, energie en water en de onderlinge verbanden. Ze gebruikten hiervoor het IMAGE-model en publiceerden hun resultaten in Nature Sustainability.
Efficiënter omgaan met hulpbronnen
De wereldwijde voedsel-, energie- en waterconsumptie zal met twintig tot zestig procent toenemen als er geen nieuw beleid komt, schrijven de wetenschappers. Dit leidt niet alleen tot een grotere afhankelijkheid van de hulpbronnen onderling, maar ook tot een toename in landbouwareaal en in klimaatverandering. Met alle gevolgen, zoals waterschaarste, van dien.
De onderzoekers presenteren in hun publicatie een aantal figuren zoals hierboven weergegeven. Dit zijn zogenaamde Sankey-diagrammen en visualiseren complexe omzettingstrajecten, die nauw verbonden zijn aan de consumptie van de hulpbronnen. Water, bijvoorbeeld, wordt gebruikt in de productie van gewassen en in energieproductie. Energie wordt op zijn beurt weer gebruikt aan het einde van het proces, maar is ook een bron voor landbouw. De Sankey-diagrammen tonen tevens hoe vanuit het perspectief van een compleet systeem, zoals de veehouderij, hoe efficiënter kan worden omgegaan met de hulpbronnen.
Rekening houden met nexus-hulpbronnen in beleid
Stromen kunnen efficiënter worden gemaakt door systeeminterventies, zoals een overstap naar minder vlees, minder voedselverspilling, het verhogen van opbrengst of klimaatbeleid. “Een combinatie van dit soort interventies is essentieel”, zegt eerste auteur prof. dr. Detlef van Vuuren van de Universiteit Utrecht en het PBL. Om in de toekomst 9 miljard monden te kunnen voeden moet enerzijds de landbouwproductie omhoog, en anderzijds willen we biodiversiteit in stand houden, klimaatverandering inperken en de kwaliteit van hulpbronnen bewaken. Met een dergelijke strategie kunnen we het wereldwijde landgebruik verlagen tot onder het niveau van 2010 en het watergebruik verlagen tot onder de voorspelde scenario’s. De huidige onderhandelingen over het internationale milieubeleid spelen hierbij een belangrijke rol. Tijdens de klimaattop in Madrid zouden de relaties met andere nexus-hulpbronnen ook in het achterhoofd gehouden moeten worden.
Publicatie
Detlef P. Van Vuuren, David L. Bijl, Patrick Bogaart, Elke Stehfest, Hester Biemans, Stefan C. Dekker, Jonathan C. Doelman, David E. H. J. Gernaat and Mathijs Harmsen. Integrated scenarios to support analysis of the food–energy–water nexus. Nature Sustainability.