Wat is de beste manier om brede welvaart in kaart te brengen?

De publicatie van de Monitor Brede Welvaart door het Centraal Bureau voor de Statistiek is een grote stap naar een overzicht van brede welvaart in Nederland. Maar wat is de beste manier om brede welvaart in kaart te brengen? Dat is de vraag die in het Dossier Meten van Welvaart van Economisch Statistische Berichten (ESB) vanuit verschillende gezichtspunten belicht wordt, Utrechtse onderzoekers hebben artikelen geschreven voor het dossier.

Vervolgstappen voor overheid: Integrale welvaartsmeting

Het vergroten van brede welvaart is het meest nastrevenswaardige doel van overheidsbeleid. Maar om de voortgang op dit beleidsdoel vast te kunnen stellen, is meer nodig dan het meten van het bruto binnenlands product per hoofd. Een integrale maatstaf is noodzakelijk om tot een gedisciplineerd debat over brede welvaart te komen. Onderzoekers van de Universiteit Utrecht (Bas van Bavel, Auke Rijpma) en de Rabobank (Sjoerd Hardeman ) adviseren een complementaire welvaartsmaat: de Brede Welvaartsindicator (BWI)

Debat over brede welvaart

De onderzoekers geven aan dat de BWI niet af is maar wordt doorontwikkeld.  Dit betekent ook een hernieuwd startpunt voor een gedisciplineerd debat over brede welvaart. “Dit debat kan weer bijdragen aan het verder geschikt maken van de BWI voor beleidstoetsing. Hierbij is alle steun nodig. Wij hopen dat relevante partijen – waaronder de planbureaus – zich aansluiten en willen meedenken over de ontwikkeling en toepassingsmogelijkheden van dit instrument voor brede-welvaartsmeting” aldus de onderzoekers.

ESB-artikel Vervolgstappen voor integrale welvaartsmeting.

Brede welvaart in regionaal perspectief

Waarom is brede welvaart  belangrijk voor de regio? En hoe moet het effect van het regionale beleid op de brede welvaart gemeten worden? Otto Raspe en Erik Stam stellen dat er onvoldoende aandacht is voor het feit dat de welvaart van veel mensen mogelijk wordt gemaakt door factoren en actoren in hun regio. “Welvaart dichter bij de burger brengen, heeft zowel een inhoudelijke als een ruimtelijke dimensie. En om hiermee rekening te kunnen houden, dient het debat over welvaart behalve verbreed, ook nog geografisch verdiept te worden.”

ESB-artikel Brede welvaart in de regio verdient meer aandacht.

De dagelijkse leefomgeving van mensen – de regio waarin ze wonen en werken – is cruciaal voor het meten van Brede Welvaart.

Historisch perspectief: 100 jaar welbevinden in Nederland

Jan Luiten van Zanden en Auke Rijpma stellen de vraag of het bruto binnenlands product een goede indicator is voor het welbevinden van burgers. Zij analyseren dit op basis van data sinds 1820. Voor het debat over brede welvaart  is het volgens de onderzoekers relevant om te weten of de ontwikkeling van welbevinden gelijk opgaat met de bbp-groei. Is het denkbaar dat het welbevinden op de lange termijn blijft toenemen, terwijl de economische groei (in termen van bbp per capita) tot stilstand komt?

“Kunnen we het welbevinden van komende generaties structureel verbeteren zonder daarbij de productie van goederen en diensten sterk te verhogen?”

Het onderzoek naar de grote lijnen in de economische geschiedenis van de afgelopen tweehonderd jaar laat zien dat het bbp per capita geen willekeurige maatstaf is – het bbp correleert zeer nauw met de meeste dimensies van welbevinden, concluderen de onderzoekers.

Effect op BBP of welbevinden

Tegelijkertijd, stellen de onderzoekers, valt op dat de ontwikkeling van de brede welvaart in bepaalde perioden afwijkt van die in de groei van het bbp per capita – er zijn in feite koppelingen en ontkoppelingen geweest. “Opvallend is dat er recent in zowel de Verenigde Staten als Europa zo’n periode van ontkoppeling van bbp-groei en welbevinden plaatsvindt. Dit kan de recente discussies over de ‘brede welvaart’ dus rechtvaardigen: het maakt echt wel uit of we beleid beoordelen wat betreft het effect op het bbp of wat betreft welbevinden”.

ESB-artikel Welbevinden blijft laatste decennia achter bij economische groei.

Dossier Welvaart en Inkomensongelijkheid

Utrechtse wetenschappers doen onderzoek vanuit uiteenlopende disciplines, zoals economie, geschiedenis, filosofie, recht en sociale wetenschappen. Meer nieuwsberichten, opinie en achtergronden rondom Brede welvaart kunt u vinden in ons dossier Welvaart en inkomensongelijkheid