Voorzitter VSNU Duisenberg neemt kennis van nut en relevantie van geesteswetenschappelijk onderzoek en onderwijs

Voorzitter van de Vereniging van Universiteiten (VSNU) Pieter Duisenberg bracht 24 januari een bezoek aan de faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit Utrecht. In een middagvullend programma maakte hij kennis met de geesteswetenschappen waarbij de sterke relatie die de faculteit heeft met de maatschappij een belangrijke rol speelde.

Duisenberg sprak met docenten, onderzoekers, studenten, bestuurders en ondersteuners over thema’s als duurzame geesteswetenschappen, employability, digital humanities en de Utrecht Data School, het strategisch thema Instituties voor Open Samenlevingen en over maatschappelijke impact.

Wat wij (geesteswetenschappers) gemeen hebben is heel simpel: wij onderzoeken allemaal hoe wij betekenis geven aan de wereld. Aan ons verleden, heden en toekomst. Wat is de betekenis van technologische ontwikkelingen, van economische en sociale veranderingen. Die vragen zijn van levensbelang voor een samenleving die constant in beweging is en die open wil blijven. De geesteswetenschappen zijn de plek waar wij, als samenleving, over onszelf nadenken.

Uitdagingen

Ook de uitdagingen waar geesteswetenschappers voor staan stonden op de agenda, zoals het financieringsmodel, de werkdruk, het takenpakket van tijdelijke docenten, de mogelijkheden van blended learning en studeren op afstand en de diverse vormen die maatschappelijke impact kan krijgen in onze vakgebieden.

Politiek en publiek debat

Duisenberg toonde zich een zeer geïnteresseerd en goed ingevoerd gesprekspartner. Na afloop van het middagprogramma vertelde hij een beter beeld te hebben gekregen van de plaats van geesteswetenschappen in de maatschappij. Tegelijkertijd schetste hij hoe politici en geesteswetenschappers elkaar nog niet altijd weten te vinden, terwijl er grote mogelijkheden liggen voor geesteswetenschappers om nog meer invloed te hebben op het publieke debat.

Meetbaar onderzoek

Ook gaf hij aan zich in te willen gaan zetten op het aanpakken van de werk- en aanvraagdruk en de tendens om resultaten van onderzoek en onderwijs op een eenzijdige manier meetbaar te maken. Ook wil Duisenberg graag verder praten over de vormgeving van de academische lerarenopleidingen; zo was hij het met de Utrechtse geesteswetenschappers eens dat het voor leraren mogelijk moet zijn om zich ook in deeltijd of op afstand academisch te scholen.

Pleidooi voor de geesteswetenschappen

Duisenberg kwam op bezoek bij de faculteit Geesteswetenschappen op uitnodiging van dr. Lieke Stelling, docent/onderzoeker bij Engelse taal en cultuur. Aan het begin van de middag hield zij een aansprekend pleidooi voor de geesteswetenschappen. Stelling geeft aan dat er zonder geesteswetenschappen geen democratie kan zijn en geen wetenschappelijke vooruitgang. Zij haalt daarbij het argument van de filosoof Martha Nussbaum aan: “In een democratie nemen burgers beslissingen over de publieke zaak. In de geesteswetenschappen wordt bij uitstek nagedacht over de kennis die je nodig hebt om die beslissingen te kunnen nemen; wat is rechtvaardigheid, vrijheid, burgerschap, identiteit, welke betekenissen kennen we toe aan nationaliteit, hoe ontstaat terrorisme, en de vraag die hier aan al deze punten voorafgaat: hoe verplaats je je in een ander? Wij onderzoeken én doceren hoe die vragen benaderd kunnen worden, in al hun complexiteit; filosofisch, in historische tijdperken, en in de context van een wereld die steeds digitaler wordt, steeds verder genetwerkt en geglobaliseerd raakt en daarmee pluriformer wordt."