Vitamine-injectie te vaak vergeten bij verwaarloosde alcoholisten
Een man heeft zichzelf zichtbaar verwaarloosd en is gevallen in zijn woning. Beenbreuk. Hij is naar het ziekenhuis gebracht door de politie, of door buren. Zelf zou hij, teruggetrokken als hij leeft, nooit aankloppen. De artsen in het ziekenhuis behandelen zijn breuk. Maar waar zij geregeld volledig aan voorbij gaan, zo concludeert Erik Oudman in zijn proefschrift, is de eigenlijke toedracht van de val: intensief alcoholgebruik en een slecht dieet. “Als hij niet direct vitamine B1-injecties krijgt, ontwikkelt zo’n man in meer dan de helft van de gevallen Korsakov.”
Bovenstaand scenario, waarbij in de acute fase tot ontwikkeling van het syndroom van Korsakov de vitamine B1-injectie achterwege blijft, is geen zeldzaamheid. Integendeel. Oudman, naast onderzoeker ook psycholoog bij Korsakovcentrum Slingedael in Rotterdam: “Recente schattingen laten zien dat deze behandeling in meer dan 80% van de gevallen niet toegepast wordt. Hierdoor komt Korsakov nog steeds voor in de westerse wereld.”
Langdurige zorg
Bij tijdige behandeling met vitamine B1-injecties zijn de cognitieve problemen die optreden omkeerbaar. Blijft deze risicogroep hiervan verstoken, dan weet slechts 12% te herstellen. Het overgrote deel, 68%, wordt Korsakovpatiënt. 20% sterft. De Korsakovpatiënten, van wie de hersenen ernstig beschadigd zijn en die onder meer lijden aan geheugenverlies, belanden vaak in de langdurige zorg.
Wandeling
In zijn proefschrift onderzocht Oudman ook de vraag of er nog behandeling mogelijk is nadat het syndroom van Korsakov een feit is. Geheugenverlies is een in het oog springend probleem, maar zou dat ook betekenen dat ze zich na een wandelingetje bepaalde informatie van de gelopen route niet kunnen herinneren? Oudman liet 20 Korsakovpatiënten vragen beantwoorden omtrent een net gemaakte wandeling. De patiënten moesten bijvoorbeeld aangeven hoe lang de wandeltocht had geduurd, wat ze zoal hadden gezien, en of ze op een kaart de route konden uittekenen.
Vaatwasser
De patiënten bleken niet veel slechter te scoren dan de gezonde deelnemers aan dit onderzoek. Dat betekent dat Korsakov geen of minder vat heeft op het hersengebied dat belast is met het verwerken van ruimtelijke informatie. Volgens Oudman is het van groot belang om deze hersenprocessen die nog wel intact zijn, in te zetten bij het aanleren van alledaagse vaardigheden. “Op die manier is de patiënt dus bij te brengen hoe bijvoorbeeld een wasmachine of een vaatwasser werkt. Dat vergroot de door hen zelf zo verlangde autonomie.”
Meer informatie
Persvoorlichting faculteit Sociale Wetenschappen, 030-253 4027, r.a.b.vanveen@uu.nl
B.g.g. Perscommunicatie Universiteit Utrecht, 030-253 3550, perscommunicatie@uu.nl