Vijf vragen over de bezuinigingen aan vice-voorzitter Margot van der Starre

De Universiteit Utrecht (UU) staat voor een stevige opgave: volgend jaar moeten we 35 miljoen euro bezuinigen. Door regeringsmaatregelen die nog komen, kan dit verder oplopen tot 70-80 miljoen in 2029. Deze financiële situatie vraagt om duidelijke keuzes en aanpassingen. Door de focus verder aan te scherpen wil de UU een duurzaam gezonde universiteit blijven. Wat houdt dat precies in? Vijf vragen aan vice-voorzitter Margot van der Starre over de bezuinigingen. 

1. Wat is er sinds Prinsjesdag gedaan en welke besluiten zijn al genomen? 

“We zijn met grote regelmaat en met alle decanen en directeuren binnen de universiteit in gesprek over hoe we de bezuinigingen gaan invullen op de korte en langere termijn. De ambities van de UU blijven onze leidraad voor de toekomst, daar zijn we het over eens. Hoogstaand onderwijs, onderscheidend onderzoek en een professionele bedrijfsvoering staan voorop.  

Wat betreft onderwijs zetten we in op het Utrechtse onderwijsmodel waarin een stevige academische basis, verbinding met de maatschappij en persoonlijke ontwikkeling centraal staan. In ons onderzoek blijven we ons richten op de vier Strategische Thema’s. En in de bedrijfsvoering bekijken we wat echt nodig is om in de toekomst sterk te blijven, wat we kunnen uitstellen en wat niet essentieel is.” 

2. Wat betekent die aangescherpte focus concreet, wat gaat er veranderen bij de UU? 

“Natuurlijk letten we overal in de universiteit scherper op onze uitgaven. Er zijn bij de meeste onderdelen vacaturerestricties afgekondigd. Tegelijk gaan we meer focus aanbrengen en dus ook kijken wat we níet meer gaan doen om het wel werkbaar te houden met elkaar.  

Hoe ziet die focus er dan uit? We nemen een aantal gezamenlijke, UU-brede maatregelen. Zo overwegen we om per september 2025 facultaire honoursprogramma’s bij bacheloropleidingen af te bouwen. Deze maatregel zal op termijn ruim 1,5 miljoen euro op jaarbasis opleveren. In de praktijk betekent dit dat de extra uitdaging die nu wordt aangeboden aan een selecte groep honoursstudenten, verweven wordt in het onderwijs van alle studenten. Zo krijgt elke student voldoende uitdaging en de kans om diens talenten te ontwikkelen, en zo zetten we de kennis die is opgedaan bij het honours-onderwijs in binnen het onderwijsmodel.” 

3. Zijn er nog meer voorbeelden van brede maatregelen te geven?  

"Wat betreft de bedrijfsvoering gaan we de openingstijden van gebouwen beperken, in het bijzonder buiten kantooruren en in vakantieperioden. Door gebouwen dicht te doen als er zeer weinig tot geen gebruik van wordt gemaakt, kunnen we tonnen besparen, doordat we minder kosten hebben voor gebouwrecepties, energieverbruik en schoonmaak. Ook wordt het portfolio aan IT-diensten en de externe inhuur onder de loep genomen, zodat ook hier scherpere keuzes in worden gemaakt.” 

4. Welke maatregelen worden genomen binnen de faculteiten en diensten?  

“Naast de UU-brede maatregelen nemen de faculteiten en UCU, de Universitaire Bestuursdienst en ook de UB aanvullende en op hun onderdeel toegespitste maatregelen. Ze hebben daarvoor allemaal hun eigen besparingsplannen opgesteld. Zo worden geplande investeringen uitgesteld of geschrapt en is er sprake van selectieve vacaturestops. Uiteraard spelen de universiteitsraad, faculteitsraden en dienstraden een belangrijke rol bij het komen tot passende maatregelen. Uiteindelijk doen we dit samen: deze periode vraagt om solidariteit en samenwerking. Alleen op die manier kunnen we deze uitdagingen aanpakken. 

We zien dat er veel speelt bij de faculteit Geesteswetenschappen. De keuzes die worden gemaakt in de verduurzaming van de faculteit Geesteswetenschappen zijn pijnlijk – dat zien en voelen wij als College van Bestuur ook. Maar deze maatregelen zijn nodig voor een toekomstbestendige faculteit.” 

5) Het klinkt alsof we voor voldongen feiten staan. Wat kunnen we doen om het tij te keren en deze bezuinigingen tegen te houden?  

“Laat ik heel duidelijk zijn: wij zijn ervoor verantwoordelijk onze mooie universiteit ook op lange termijn inhoudelijk sterk en financieel gezond te houden. Dus daar werken wij elke dag hard voor. Dat betekent dat we er niet aan ontkomen nu maatregelen te nemen.  

Maar, de geplande bezuinigingen op het hoger onderwijs zetten niet alleen onze toekomst, maar ook de toekomst van Nederland onder druk. Daar maken we ons als College van Bestuur – en ook van de decanen weet ik dat - grote zorgen over. Dus dat melden wij luid en duidelijk aan elke tafel waar dit gesprek gevoerd wordt, hier én in Den Haag.  

Daarom protesteren we, voeren we samen met de universiteiten en andere bondgenoten de druk op in de hoop het OCW-begrotingsdebat te beïnvloeden, en zetten we waar mogelijk samen met de andere universiteiten ook juridische stappen vanwege toezeggingen die nu worden teruggedraaid.  Investeren in wetenschap en innovatie is van groot belang om maatschappelijke veranderingen mogelijk te maken. Daarom is ook zo het belangrijk dat we met z’n allen een duidelijk signaal afgeven en blijven protesteren tegen de bezuinigingen. Dat zijn we bijvoorbeeld ook weer van plan op 25 november."