Universiteitsbestuur past huisregels aan na advies van UU-onderzoekers

Het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht is voornemens de regels en verantwoordelijkheden rond demonstraties aan te passen. Deze regels en verantwoordelijkheden - voorheen ‘huisregels voor demonstraties bij de UU’ - zijn een uitwerking van de landelijke UNL richtlijn rondom protesten. Aanleiding voor de aanpassing is een recent uitgebracht advies van het Studie- Informatiecentrum Mensenrechten (SIM), dat het universiteitsbestuur op verzoek van de Universiteitsraad heeft gevraagd.

Uit het SIM-advies komt naar voren wat het universiteitsbestuur het afgelopen jaar ook heeft ervaren: dat bij protesten in en rond universiteitsgebouwen verschillende grondrechten kunnen botsen, en dat daarbij het ene recht niet automatisch boven het andere recht gaat. Dit betekent dat het universiteitsbestuur besluiten moet nemen waarbij er oog is voor deze verschillende rechten en verantwoordelijkheden, zoals het demonstratierecht, het recht op onderwijs en de verantwoordelijkheid van het universiteitsbestuur voor veiligheid. Volgens de SIM-onderzoekers vraagt dit om zorgvuldige afwegingen per situatie, in plaats van algemene verboden of vaste regels. 

Rechten en verantwoordelijkheden zorgvuldig wegen

“Het is onze verantwoordelijkheid om ruimte te bieden aan protest, maar ook om onderwijs mogelijk te maken en de veiligheid te garanderen”, aldus Anton Pijpers, collegevoorzitter van de Universiteit Utrecht. “Hoewel we op papier huisregels hebben met geboden en verboden, hebben we in de praktijk deze verschillende rechten en verantwoordelijkheden bij elk protest zorgvuldig gewogen. We hebben regelmatig besloten regels niet (direct) te handhaven om zo meer ruimte te geven aan het demonstratierecht. Zo is het meerdaagse protest op de binnenplaats van de Universiteitsbibliotheek bijvoorbeeld gedoogd, net zoals meerdere blokkades van het Bestuursgebouw en het flyeren rondom dit onderwerp op universiteitsterreinen.”

“Tegelijkertijd erkennen we als bestuur dat de communicatie over die afwegingen – zoals de redenen achter bepaalde zorgen over de veiligheid – niet altijd voldoende duidelijk is geweest voor de universitaire gemeenschap. We nemen het advies van het SIM dan ook serieus en gaan kijken hoe onze regels en richtlijnen beter kunnen aansluiten bij de praktijk.”

Regels en verantwoordelijkheden rond bezettingen en vervolgproces

In de nieuwe regels en verantwoordelijkheden is expliciet aandacht voor onder andere het advies van het SIM rondom bezettingen. De eerdere versie van de huisregels bevatte een absoluut verbod, dat volgens het advies onvoldoende recht deed aan de juridische nuance. Volgens het SIM mag het demonstratierecht ook in de vorm van een bezetting worden uitgeoefend, maar het SIM stelt dat niet elke bezetting hoeft te worden toegestaan. Op basis van dit advies blijft het voor de UU bij protestacties en bezettingen essentieel dat:
 

• Het primaire proces van onderwijs en onderzoek niet ernstig wordt gehinderd. Immers: de universiteit moet ook kunnen voldoen aan haar wettelijke plicht: het geven van onderwijs en verrichten van onderzoek.
• De veiligheid en gezondheid, ook voor de demonstranten zelf, te allen tijde geborgd moet zijn. Security en instanties die dat kunnen beoordelen moeten dus onbeperkt toegang tot de locatie hebben om de brand- en vluchtveiligheid te kunnen borgen.
• Er geen sprake is van geweld, vernielingen, discriminatie, haatzaaierij of andere strafbare feiten.

De universiteit zal altijd met actievoerders in gesprek (proberen te) gaan over deze regels en verantwoordelijkheden. Als het primaire proces wordt gehinderd of als de veiligheid van personen en/of goederen in het geding komt, zal per situatie worden besloten om al dan niet in te grijpen en op welke manier.

Het College van Bestuur heeft een nieuwe versie van de regels en verantwoordelijkheden (PDF, alleen toegankelijk met Solis-id) ter advies voorgelegd aan de Universiteitsraad.