Sturen zonder het over te nemen. Hoe begeleid je studenten bij hun afstudeeronderzoek?

Onderzoek van studenten begeleiden

Veel docenten en promovendi begeleiden studenten bij hun afstudeeronderzoek. Dit gaat misschien soepel bij ‘de ideale student’, die redelijk zelfstandig het proces doorloopt en weinig bijsturing nodig heeft. Maar wat doe je als het niet zo vlot gaat? Inzicht in je begeleidingsstijl, gesprekstechnieken en manier van feedback geven kan hierbij helpen.

Het begeleiden van studenten bij hun onderzoek vraagt om een speciale didactiek. Natuurlijk zijn er overeenkomsten met het ‘gewone’ lesgeven, maar er zijn ook duidelijke verschillen: je voert gesprekken met studenten en doorloopt samen een langer en persoonlijker proces. Je bent naast docent vooral ook een coach voor de student. Vakdeskundigheid alleen is daarbij niet voldoende.

De coachende rol vraagt om een andere houding, maar ook om nieuwe vaardigheden: vaardigheden om studenten te stimuleren om actief te leren en de verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces.

Bron: Scager K., Thoolen B. (2006) De docent als coach

Reflecteer op je begeleidingsstijl

Hoe je de begeleiding aanpakt, hangt af van je eigen stijl en misschien ook van je eigen ervaring (hoe ben je zelf begeleid?). Het is goed om te reflecteren op je begeleidingsstijl, het liefst samen met anderen. Dan wordt ook duidelijk welke andere mogelijkheden er zijn, en kun je bewust keuzes maken in je begeleiding.

Feedback en gesprekstechnieken

Een veelgehoorde vraag is ‘Hoe krijg ik de student de juiste richting op, zonder te veel te sturen?’. Dit heeft te maken met de manier waarop je feedback geeft en hoe je ervoor zorgt dat de student met jouw feedback aan de slag gaat. Maar ook de gesprekstechnieken die je inzet hebben hier invloed op. Ben je in je gesprekken bijvoorbeeld veel aan het woord en geef je veel uitleg? Of stel je juist vragen en zet je de student aan het denken? Daarnaast is het goed om rekening te houden met wat een individuele student nodig heeft, en bovendien verschilt de mate van sturing per fase.

Lastige gesprekken voeren

Wat doe je als een student die je begeleidt de afspraken niet nakomt, bijvoorbeeld door steeds stukken te laat in te leveren? Hier zijn twee zaken van belang. Probeer ten eerste te achterhalen wat de oorzaak is van het probleem en zoek samen naar een oplossing. Geef daarnaast duidelijk aan dát dit een probleem is en wat de consequenties zijn. Dit kan een lastig gesprek zijn, maar het is belangrijk om dit niet uit te stellen. Als je de gesprekstechnieken goed inzet, zorg je ervoor dat het gesprek niet stroef, maar constructief verloopt.

Cursus onderzoeksbegeleiding van studenten

Op 31 januari 2023 start de cursus Supervising Student Research more effectively. In deze cursus werk je aan je gesprekstechniek, het geven van feedback en reflecteer je samen met je medecursisten op de mate van sturing in verschillende situaties. Ook maak je een begeleidingsplan dat je helpt om je bewust te worden van de mogelijkheden. Het maken van video-opnames van begeleidingsgesprekken en een analyse daarvan, is ook mogelijk. 

Contactpersoon

Auteur