Stad en land beter met elkaar verbinden
Als we in Nederland een transitie willen maken naar duurzaam regionaal land(schaps)beheer, kunnen we niet zonder toekomstbestendige bestuurlijke en juridische kaders. NWO heeft aan een groot project rondom landbeheer, ‘Fertile soils’, 5,5 miljoen euro toegekend. Een groep kennisinstituten werkt hieraan mee en vanuit Rechtsgeleerdheid aan de Universiteit Utrecht gaan hoogleraren Willem Janssen en Frank Groothuijse een juridisch promotieonderzoek begeleiden.
Er is geen gebrek aan begrip en kennis over de juridische instrumenten om duurzame verandering teweeg te brengen op het gebied van land(schaps)beheer
, aldus Willem Janssen en Frank Groothuijse. Een groot obstakel blijft hoe je deze instrumenten, zoals regulering, subsidies en overheidsopdrachten, effectief kan inzetten op een rechtvaardige, circulaire, en betaalbare manier. Daarnaast wil je de lasten en de lusten van verduurzaming eerlijk verdelen.
Extra taken en doelen rondom duurzaamheid
Hiervoor is een duidelijke afbakening nodig van verantwoordelijkheden tussen private en publieke actoren, maar ook tussen publieke actoren onderling. Gemeenten, provincies, waterschappen en NGO’s: iedereen heeft een rol in het beheren en beschermen van het landschap en het milieu. Formeel en informeel wordt er al heel veel samengewerkt, maar soms worden hete aardappels doorgeschoven.
Kwesties als stikstof, bodemdaling en waterkwaliteit zijn politiek beladen en zorgen voor discussies.
Daar komt bij dat overheden extra taken en doelen hebben gekregen op het gebied van klimaatverandering en duurzaamheid. Kwesties als stikstof, bodemdaling enwaterkwaliteit zijn politiek beladen en zorgen voor discussies. Dat maakt de vragen over wie zijn nu precies verantwoordelijk is voor het bereiken van die doelstellingen, welke juridische instrumenten daarvoor kunnen worden ingezet en hoe deze verantwoordelijkheden en instrumenten zich tot elkaar verhouden des te belangrijker en urgenter.
Daarop gaat een juridische onderzoeker zich richten. Het is echt een onderwerp voor een promotieonderzoek
, zegt Willem Janssen enthousiast. De transitie naar duurzame regionale landschappen is een interessant multidisciplinair vraagstuk, waarover Feritile Soils zich gaat buigen. Wij zetten onze tanden met plezier in het juridische deel.
Vanuit de Universiteit Utrecht is ook Dr. Martijn Kuller betrokken bij het project. Hij is verbonden aan de faculteit Geowetenschappen en Copernicus Institute of Sustainable Development
Het project heet voluit ‘Fertile soils for future generations integrated spatial strategies and effective governance for coherent rural-regions’ en staat onder leiding van dr. Jasper de Vries (WUR). Tien kennisinstituten en dertig praktijkpartners werken samen. Ze onderzoeken vijf jaar lang hoe platteland en stad gezamenlijk kunnen optrekken in grote opgaves zoals de landbouwtransitie, woningbouwopgave en klimaatbestendig waterbeheer. Meer informatie is te vinden op de website van NWO. Aan dit project wordt ook samengewerkt vanuit EWUU: de alliantie Eindhoven University of Technology, Wageningen University & Research, Universiteit Utrecht en Universitair Medisch Centrum Utrecht. En meer specifiek binnen EWUU: het Institute 4 a Circular Society.