‘Queering’ het oude epos Manas: “Doodeng en ontzettend spannend”
Aikokul Ibraeva ontvangt Hélène Phoa Gender Studies Research Thesis Prize 2024
Voor de vijfde keer is de Hélène Phoa Gender Studies Research Thesis Prize uitgedeeld. Winnaar is Aikokul Ibraeva met haar scriptie Queering The Epic of Manas, or How Have Sexuality and Gender Been Constructed in Kyrgyz Culture. Ibraeva laat zien dat hoewel heteronormativiteit in Kirgizië vaak wordt gezien als verankerd in het eeuwenoude Epos van Manas, een grondige analyse aantoont dat de historische en culturele context helemaal niet zo heteronormatief is.
“Gedurfd en vernieuwend”
Ibraeva ontving de prijs uit handen van Nicole Phoa, een van de zussen van Hélène Phoa, na de diploma-uitreiking van de onderzoeksmaster Gender Studies. In haar onderzoek analyseerde ze de seksualiteiten, relaties en uitvergrote fysieke krachten van de helden in het Manas-epos. Ze gebruikte queertheorieën en dekoloniale perspectieven om het verhaal op een nieuwe manier te interpreteren.
De jury prees het werk als “gedurfd en vernieuwend” en waardeerde Ibraeva’s scherpe blik op de rol van Manas in de Kirgizische geschiedenis, van de Sovjettijd tot het hedendaags nationalisme. Juryvoorzitter Berteke Waaldijk (Gendergeschiedenis, Universiteit Utrecht) benadrukte hoe het onderzoek duidelijk maakt dat Westerse ideeën niet altijd toepasbaar zijn op niet-Westerse contexten.
“We waren eveneens onder de indruk van hoe Ibraeva haar tweejarige GEMMA-beurs in Utrecht en Lodz heeft gebruikt om zo’n nieuw en onontgonnen thema te onderzoeken en te koppelen aan moderne queertheorieën. Haar scriptie is niet alleen academisch sterk, maar ook relevant voor activisten wereldwijd die zich inzetten voor gendergelijkheid en LHBTI+-rechten.”