Promotie: Veenbodem onder platteland zakt harder dan onder stad
Promovendus Kay Koster bracht de Nederlandse veengrond in kaart en concludeert dat veengrond onder landbouwgebieden en kleine steden meer zal inzakken dan onder grote steden.
Bodemdaling is zo Nederlands als molens en klompen. Bodemdaling is echter gevaarlijk, omdat het zorgt voor een relatieve zeespiegelstijging, een vergroting van overstromingsrisico’s, en schade aan gebouwen. Vooral het veen, dat hier ooit in grote hoeveelheden voorkwam, is flink in dikte verminderd. Dit komt door eeuwenlange ontwateringen die nodig waren om de delta geschikt te maken voor landbouw en bewoning.
Veen bestaat uit plantenresten, water, en een beetje klei. Door eeuwenlange ontwateringen kwam het veen deels bloot te staan aan de lucht, waardoor de plantenresten verteerde. De veenlagen die onder het grondwater bleven werden dunner door samendrukking. Doordat peilverlagingen momenteel door blijven gaan, blijft het land dalen.
De verhouding tussen plantenresten, water, en klei in een veenlaag bepaalt de mate waarin het in dikte verminderd tijdens peilverlagingen. Deze verhoudingen verschillen per veenlaag, en zijn driedimensionaal in kaart gebracht voor de Nederlandse delta en kustvlakte. Koster gebruikte vervolgens deze 3D-kaarten in scenario’s voor toekomstige polderpeilverlagingen.
De grote steden in de veengebieden, zoals Amsterdam en Rotterdam, zijn het minst gevoelig voor daling. De landbouwgebieden en kleine steden zoals Gouda, zullen in de toekomst het hardst dalen. Dit verschil wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van dikke ophogingslagen in de grote steden, die er voor hebben gezorgd dat er al flink wat water uit het veen is geperst, en beschermen de resterende planten resten tegen verrotting.
