Professionalisering Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen in het betaald voetbal

De Eredivisie CV en het Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap (USBO) van de Universiteit Utrecht gaan een driejarige samenwerking aan op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). USBO gaat de Eredivisie CV en haar 18 betaald voetbalclubs ondersteunen bij de ontwikkeling, professionalisering en monitoring van het MVO-beleid. Tegelijkertijd kunnen onderzoekers en studenten door deze samenwerking waardevolle inzichten opdoen over publieke waarde(n)creatie in de sport en interessante opdrachten en stageplekken bieden aan studenten. 

‘Wat de clubs met hun maatschappelijke programma’s willen doen, is impact maken, dus ook in de wijken waar de fans en misschien wat lastiger bereikbare groepen wonen,’ zegt Jan-Willem van der Roest, projectleider vanuit USBO. ‘Invloed uitoefenen op hun leefsituatie door clinics op scholen, en bijdragen aan arbeids-re-integratie bijvoorbeeld. De levens raken van mensen die zij ook met het voetbal raken, maar dan op een andere manier. Door aandacht te besteden aan participatie, verbinding en gezondheid.’

Strategie, professionalisering en monitoring

‘We gaan de clubs vooral helpen nadenken over de strategie van hun maatschappelijk verantwoord ondernemen,’ gaat Van der Roest verder. ‘De stichtingen en organisaties die zich namens de clubs bezighouden met de maatschappelijke betrokkenheid zijn relatief jong en nu in een soort ‘volwassenheidsfase’ terecht gekomen. Zij willen nu goed gaan kijken naar wat nu eigenlijk de maatschappelijke impact is die ze willen bereiken; voor welke doelgroep ze er zijn (de jeugd, ouderen, andere specifieke groepen?) en of ze met hun activiteiten ook daadwerkelijk de gewenste impact hebben. Dat moet uiteindelijk ook leiden tot goede monitoring.’

Steeds meer bedrijven gaan niet voor traditionele sponsoring gaan maar willen juist investeren in het maatschappelijke. Dat is ook een uitdaging voor clubs.

Integratie in het dna van de clubs

‘In de beginfase was het belangrijk om een stichting op te richten waarin die maatschappelijke activiteiten plaatsvonden. Nu willen veel clubs deze in het dna van de club integreren,’ zegt Van der Roest. ‘Bij FC Utrecht is er nu bijvoorbeeld geen stichting meer maar zijn de maatschappelijke activiteiten onderdeel van de voetbalorganisatie FC Utrecht geworden. Dat is vernieuwend.’

Dat clubs er destijds vaak voor gekozen hebben om de maatschappelijke activiteiten in een stichting te doen, had ook zijn redenen. In een aantal gevallen zal het in juridische zin ook nog steeds zo blijven omdat het ook om gescheiden geldstromen gaat. Financiers en gemeenten eisen soms dat de maatschappelijke activiteiten gescheiden blijven van de voetbalactiviteiten. ‘Dat van het geld dat zij in deze activiteiten steken niet ineens een nieuwe linksback wordt gekocht.

Tegelijkertijd zie je ook steeds meer bedrijven die niet voor traditionele sponsoring gaan maar juist willen investeren in het maatschappelijke. Dat is ook een uitdaging voor clubs, want het gaat soms ook ten koste van de traditionele geldstromen in sponsoring.’

De lokale context is belangrijk, daar moeten de betaald voetbalclubs hun waarde hebben

Beter voor het voetlicht brengen wat er gebeurt, helpt de clubs ook weer bij het vinden van steun en financiering door lokale autoriteiten, bedrijven, scholen en andere maatschappelijke partners. Die lokale context is belangrijk, daar moeten de betaald voetbalclubs hun waarde hebben. ‘Dat is ook het uitgangspunt van de Eredivisie CV’ zegt Van der Roest, ‘Heracles Almelo heeft echt een andere maatschappelijke rol dan bijvoorbeeld Feyenoord.’

Sociale verandering

‘We gaan met alle clubs een Theory of Change opstellen. Daarin maak je de gedachten en aannames die je als organisatie heb over hoe jij sociale verandering probeert te bewerkstelligen, expliciet. Is het echt zo dat als we jongeren in de wijk meer sportactiviteiten bieden, er dan meer vriendschappen tussen kinderen van verschillende achtergronden ontstaan? Slagen we er inderdaad beter dan de gemeente in om aan arbeidsre-integratie te doen als je met een logo van Vitesse of PSV op je kleding komt? Bij het maken van een Theory of Change wordt je gedwongen daarover na te denken: wat voor activiteiten hebben we eigenlijk en welke impact maken we daar eigenlijk mee? En afhankelijk van het effect of je het wilt voortzetten of niet of wilt vervangen door een andere activiteit.

Maar we gaan meer doen. Daarom gaan we bijvoorbeeld ook een opleiding inrichten voor de professionalisering van de beroepsgroep MVO-managers. Bijna iedere betaald voetbalclub heeft in ieder geval een MVO-manager, sommige hebben meer mensen in dienst op dit gebied, van coördinatoren tot trainers die bijvoorbeeld trainingen geven aan kinderen in achterstandswijken. Voor de organisaties en de ontwikkelfase waarin ze zitten is het heel belangrijk is dat zij zich kunnen professionaliseren.’

Publieke waarde(n)creatie

Hoe gaan de Eredivisie CV en USBO deze professionalisering zo vormgeven dat de maatschappelijke impact van de eredivisie in zijn totaliteit vergroot wordt? Concreet gaan de onderzoekers, studenten en clubs samenwerken aan:
 

• Het begeleiden van clubs in hun MVO-strategie aan de hand van de ‘Theory of Change’. Dit is een instrument voor het realiseren en begrijpen van sociale veranderingen. Aan de hand van dit instrument worden clubs geadviseerd over organisatie-ontwikkeling en strategie op maatschappelijk vlak;
• Het ontwikkelen van een handboek over impactgericht werken in het betaald voetbal aan de hand van een ‘Theory of Change’;
• Het onderzoeken van de omvang en impact van alle maatschappelijke projecten in de Eredivisie en deze komende seizoenen te publiceren;
• Het aanbieden van studieopdrachten en stage- en onderzoeksplekken bij de Eredivisie(clubs) en het ontwikkelen van wetenschappelijke output over publieke waarde(n)creatie in het voetbal;
• Het ontwikkelen van een opleiding voor MVO-professionals op domeinen zoals impactgericht werken, strategievorming, stakeholdermanagement en storytelling;
• Het gezamenlijk organiseren van en deelnemen aan congressen/seminars over publieke waarde(n)creatie en maatschappelijke impact.

‘Duurzaamheid, verbinding, participatie (onderwijs, inclusie, sociale integratie) gericht op het vergroten van levensvaardigheden en perspectief en over gezondheid – dat zijn de belangrijkste publieke waarden waar we het in dit verband over hebben,’ vat Jan-Willem van der Roest samen. ‘Uiteindelijk is ons doel dat de eredivisieclubs straks beter kunnen laten zien wat ze doen en dat ze een belangrijke maatschappelijke bijdrage leveren. Dat begint bij professionalisering (weten wat je doet en of dat op een goede manier gebeurt) en organisatieontwikkeling.’

Contact

Wilt u meer weten? Neem dan contact op met Jan-Willem van der Roest: j.vanderroest@uu.nl

Zie ook het persbericht van Eredivisie CV