Overzicht Israëlische samenwerkingen

Er zijn veel vragen over de samenwerking van Nederlandse universiteiten met Israëlische organisaties. We begrijpen de wens om te weten met welke partners academische instituten samenwerken. Op deze pagina is informatie over de onderzoekssamenwerkingen van Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht met Israëlische organisaties gebundeld. De Universiteit Utrecht heeft geen instellingsbrede (institutionele) samenwerkingsverbanden met Israëlische organisaties.

Samenvatting van het huidige beleid van de Universiteit Utrecht (UU) rond samenwerking met Israëlische organisaties (mei 2025):

  • De UU heeft alle instellingsbrede (institutionele) samenwerkingen met Israëlische universiteiten beëindigd. Dit betreft bijvoorbeeld de studentuitwisseling met de Universiteit van Haifa.
  • De UU start tot nader order geen nieuwe institutionele samenwerkingen met Israëlische instellingen.
  • De UU start tot nader order ook geen nieuwe samenwerkingen op projectbasis (individueel of in consortia) met Israëlische organisaties als daar een contractuele verplichting aan verbonden is. Individuele contacten tussen academici blijven wél mogelijk.
  • De UU streeft ernaar zich terug te trekken uit een lopend project waarin de Israëlische regering (Ministerie van Gezondheid) één van de partners is.
  • Enkele lopende, tijdelijke onderzoekssamenwerkingen met Israëlische partners zijn in 2024 individueel geëvalueerd. Daarbij is vastgesteld dat deze projecten géén bijdrage leveren aan militaire toepassingen en niet bijdragen aan een verslechtering van de mensenrechtensituatie. We houden ons aan onze contractuele afspraken - daarom worden deze samenwerkingen niet stopgezet.
  • De UU richt een commissie in die een landenneutraal toetsingskader gaat ontwikkelen voor samenwerkingen met organisaties in landen betrokken bij gewapend conflict, mensenrechtenschendingen of schendingen van internationaal recht. 
  • De stop op nieuwe samenwerkingen met Israëlische organisaties geldt in ieder geval totdat deze commissie daarover kan adviseren op basis van het door haar ontwikkelde, landenneutraal kader.

De Universiteit Utrecht heeft besloten onderzoekssamenwerkingen beter vindbaar te maken op onze eigen website. Dit naar aanleiding van de vraag van de Universiteitsraad om bestaande samenwerkingen met Israëlische organisaties opnieuw te beoordelen (login met Solis-ID vereist), recente bezettingen en gesprekken met studenten en medewerkers. We hopen hiermee te antwoorden op de oproep om meer transparantie.

Gezien de polarisatie rondom dit onderwerp, delen we geen projectnamen en namen van individuele onderzoekers. Wel wordt een korte weergave gegeven van het onderzoeksonderwerp en met welke Israëlische instelling wordt samengewerkt.

Onderwijs en onderzoek van de faculteit Geneeskunde/het UMC Utrecht vallen mede onder de verantwoordelijkheid van de Universiteit Utrecht en beide instellingen werken nauw samen op het gebied van geneeskunde en gezondheidswetenschappen. Daarom zijn de onderzoekssamenwerkingen van het UMC Utrecht op 24 mei 2024 aan het overzicht toegevoegd. De overeenkomsten worden getekend en getoetst door het UMC Utrecht. Daarnaast is het overzicht op verschillende momenten geactualiseerd. Dit naar aanleiding van een evaluatie van de lopende samenwerkingen (18 juli 2024), de afronding daarvan (18 oktober 2024) en het besluit om tot nader orde geen nieuwe samenwerkingen aan te gaan met Israelische organisaties (16 mei 2025).

Bestaande samenwerkingen

De Universiteit Utrecht heeft geen zogenaamde ‘memoranda van overeenstemming (MoU)’, ook wel instellingsbrede samenwerkingsverbanden genoemd, met Israëlische instellingen. De Universiteit Utrecht had met drie Israëlische universiteiten een overeenkomst voor studentuitwisselingen. Twee van deze overeenkomsten zijn na 7 oktober 2023 verlopen, en niet verlengd. Het gaat om de overeenkomsten met Hebrew University en Reichman University Herzliya. De derde studentuitwisseling, met Haifa University, is in mei 2025 opgezegd.

De Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht zijn momenteel betrokken bij 23 onderzoekssamenwerkingen waarbij Israëlische universiteiten en/of niet-academische Israëlische organisaties betrokken zijn.

Het merendeel van deze projecten zijn Europees gefinancierde onderzoeksconsortia waarbij meerdere Europese partners betrokken zijn en daarnaast onderzoekers van Israëlische universiteiten en niet-academische Israëlische organisaties. Het totale aantal partners ligt in sommige gevallen boven de honderd. De UU kan binnen een dergelijk consortium niet de samenwerking met één van de andere betrokken partners opzeggen. De Universiteit Utrecht kan uitsluitend haar onderzoekers, die lid zijn van een specifieke onderzoeksgroep, terugtrekken uit het project. De andere betrokken instellingen zullen een dergelijk Europees onderzoek dan vermoedelijk voortzetten. Alle onderzoekssamenwerkingen zijn geëvalueerd. Het gaat nadrukkelijk niet om projecten die betrekking hebben op defensie of waarbij een risico van dual-use door defensie bestaat. Alle Europese samenwerkingen zijn te vinden via de CORDIS-website van de EU. 

Het gaat op dit moment voor de Universiteit Utrecht om elf samenwerkingen in de volgende onderzoeken:

  • Onderzoek naar hoe onomkeerbare verandering aan ecosystemen voorkomen kan worden. Met: Ben-Gurion University of the Negev.
  • Europees project met als doel om jonge wetenschappers te trainen in het veld van de neurobiologie. Met: Weizmann Institute of Science en Agentek.
  • Onderzoek met als doel de impact en regulatie van corruptie in beeld te brengen. Met: The Hebrew University of Jerusalem.
  • Onderzoek naar manieren om versnelde veroudering tegen te gaan. Met: University of Haifa.
  • Consortium dat de risico's van klimaatverandering in kaart brengt, zodat Europa beter bestand gemaakt kan worden tegen de verandering van het klimaat. Met: Ben-Gurion University of the Negev.
  • Onderzoek om de risico's rondom chemische stoffen beter in te schatten om zo mens en milieu beter te beschermen. Met: Israëlische Ministerie van Gezondheid. Update 16 mei 2025: De Universiteit Utrecht wil uit dit project stappen, en onderzoekt of dit mogelijk is.
  • Onderzoek naar de productie van lignine, een organische verbinding die in de toekomst mogelijk gebruikt kan worden als groene grondstof. Met: Daren Labs.
  • Toegevoegd op 18 juli 2024: Onderzoek naar hoe CO2 vastgelegd kan worden in bouwmaterialen. Met: Ben-Gurion University of the Negev.
  • Toegevoegd op 18 juli 2024: Onderzoek naar de ecologische impact van drijvende structuren op zee, met name gericht op zonne- en windenergie. Met: Cameri.
  • Toegevoegd op 18 juli 2024: Onderzoek naar artrose. Met: Liposphere.
  • Toegevoegd op 16 mei 2025: Een onderzoek naar Kwantumdots (miniscule deeltjes) en hun stabiliteit. Met: Materials Zone

Het gaat op dit moment voor het UMC Utrecht om tien samenwerkingen in de volgende onderzoeken:

  • Onderzoek naar allogene celtherapie voor het hart. Met: Biological industries Israel Beit Haemek ltd en The Hebrew University of Jerusalem.
  • Onderzoek naar SARS-CoV2-varianten in zwangerschaps- en pediatrische cohorten. Met: Mor research applications ltd.
  • Onderzoek naar workflow-optimalisatie in interventionele oncologie. Met: Philips medical systems technologies ltd.
  • Onderzoek naar fabricage van implantaten van de volgende generatie. Met: Stratasys ltd.
  • Onderzoek naar stedelijke omgevingen en gezondheid. Met: Tel Aviv University en The Hebrew University.
  • Onderzoek naar effectieve mRNA-therapieën. Gecoördineerd door het UMC Utrecht met: Tel Aviv University.
  • Onderzoek naar betere monitoring en communicatie van medicatieveiligheid tijdens zwangerschap en borstvoeding. Gecoördineerd door het UMC Utrecht met: Teva Pharmaceutical Industries limited.
  • Onderzoek naar autisme. Met: Teva Pharmaceutical Industries limited.
  • Onderzoek naar het terugdringen van antibioticaresistentie. Met: The Foundation for Medical Research Infrastructural Development and Health Services next to the medical center Tel Aviv.
  • Onderzoek naar optimaal gebruik van antibiotica. Met: The Health Corporation – Rambam.

UMC Utrecht en Universiteit Utrecht zijn samen betrokken bij de volgende twee onderzoeken:

  • Een samenwerkingsverband van instituten die onderzoek doen naar besmettelijke ziektes. Met: Weizmann Institute of Science.
  • Onderzoek naar hoe medisch onderzoek thuis kan plaatsvinden. Gecoördineerd door het UMC Utrecht. Met: Teva Pharmaceutical Industries Limited.

Naast deze formele samenwerkingen zijn er individuele onderzoekers die contact onderhouden en samenwerken met Israëlische collega’s. Dergelijke samenwerkingen worden niet geregistreerd.

Voorwaarden voor samenwerking met externe partners

De Universiteit Utrecht en UMC Utrecht werken samen met diverse kennisinstituten en organisaties om antwoord te vinden op vragen die in de samenleving leven. Alle nieuwe samenwerkingen van de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht worden beoordeeld, onder meer op risico’s ten aanzien van integriteit en kennisveiligheid. Daarnaast zijn bestaande samenwerkingen met Israëlische partners, gegeven de huidige context, opnieuw geëvalueerd. We willen niet dat bepaalde wetenschappelijke banden en uitwisselingssamenwerkingen bijdragen aan de (continuering van de) cyclus van geweld. Hierbij gaat het om een evaluatie per samenwerking, en niet een besluit over alle samenwerkingen met Israëlische instellingen. De Universiteit Utrecht gaat tot nader order geen nieuwe (onderzoeks)samenwerkingen aan waarbij ook Israëlische instellingen betrokken zijn. 

De Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht vinden transparantie over externe samenwerkingen belangrijk. Daarom deelden we eerder al welke samenwerkingen er zijn met de fossiele industrie; welke leerstoelen niet uit de eerste geldstroom gefinancierd worden; en de nevenfuncties van alle hoogleraren.