Oogontsteking door jeugdreuma voorkómen

Als het aan oogarts Joke de Boer ligt, is binnenkort te voorspellen welke kinderen met jeugdreuma uveïtis (oogontsteking) ontwikkelen. Door ze vroegtijdig te behandelen, kan de ziekte misschien worden voorkómen. Dat vertelde ze tijdens haar oratie die ze maandag 4 juli uitsprak.

Risico op blindheid

In Nederland lijden twintigduizend mensen aan uveïtis, waarvan tweeduizend kinderen. Tien procent van alle blindheid wordt veroorzaakt door uveïtis, terwijl de aandoening behandelbaar is.

Kans op uveïtis moeilijk te voorspellen

Een derde van de kinderen met jeugdreuma heeft uveïtis. Omdat deze vorm van uveïtis in het beginstadium nog geen klachten geeft, moeten alle kinderen met jeugdreuma tot hun achttiende regelmatig door de oogarts worden gecontroleerd. Desondanks wordt de uveïtis soms te laat ontdekt. Tot nu toe is niet te voorspellen welke kinderen meer risico lopen.

Late start behandeling door risico op bijwerkingen

Patiënten die uveïtis ontwikkelen of hebben, krijgen ontstekingsonderdrukkende medicatie die ook bij reuma werkzaam is. Als de behandeling niet aanslaat, wordt een ander middel geprobeerd. Vanwege het risico op bijwerkingen wordt vaak pas laat gestart met afweeronderdrukkende medicatie. Door deze late start kunnen – onomkeerbare – complicaties ontstaan.

Vroegtijdige, intensieve behandeling 

De Boer vindt daarom dat uveïtispatiënten met afweeronderdrukkende medicatie behandeld moeten worden vóórdat er complicaties zijn. Ze pleit voor een vroegtijdige, intensieve en selectieve behandeling. Vanuit de reumatologie zijn er aanwijzingen dat de afwijkende immuunrespons terug is te draaien als je in de eerste drie maanden krachtig behandelt, nog vóór er enige schade aan gewrichten is. Het is echter geen optie alle uveïtispatiënten te behandelen met afweerdrukkende medicatie omdat ze dan bevattelijke worden voor infecties.

'Biologicals'

Gelukkig worden er steeds nieuwe medicijnen ontwikkeld, de zogenaamde “biologicals” die selectief in het immuunsysteem ingrijpen, maar de kosten hiervan zijn vele malen hoger dan van de klassieke immuunonderdrukkende medicatie. Met de uitkomsten van de systeemgeneeskunde, waarbij de immuunrespons van al deze patiëntengroepen wordt ontrafeld, is de verwachting dat we beter kunnen voorspellen welke medicijnen zullen aanslaan.

DNA-onderzoek

Tweederde van de kinderen met jeugdreuma ontwikkelt geen uveïtis. Om er achter te komen welke kinderen wél risico lopen, onderzoekt De Boer samen met het LUMC en het WKZ het DNA van vierhonderd kinderen met jeugdreuma. De resultaten worden binnenkort verwacht. Deze specifieke groep kinderen kan vroegtijdig worden behandeld met afweeronderdrukkende medicatie om zodoende het zicht te behouden of in het beste geval uveïtis te voorkómen.