Online hulpverlening bij echtscheiding werkt de-escalerend
Het gedwongen thuis en op elkaars lip zitten tijdens de coronacrisis zorgde in tal van huishoudens voor oplopende spanningen. Vooral in gezinnen waarvan de ouders al in scheiding lagen. Noodgedwongen boden hulpverleners online omgangsbegeleiding. De ervaring leert dat online mediation ook de-escalerend kan werken. Soms zelfs beter dan bij face-to-face contact.
Lockdown
Bij complexe scheidingen vormen de coronamaatregelen een extra complicerende factor. Omgangsregelingen worden niet altijd consequent nageleefd, deels vanwege besmettingsrisico’s en verschillende manieren waarop ouders hiermee omgaan. Om gezinnen in deze moeilijke periode te ondersteunen, is in maart vanuit diverse instellingen door het hele land al een start gemaakt met online begeleiding bij echtscheiding.
Intercollegiaal jeugdnetwerk
Een intercollegiaal landelijk overleg ‘Corona en scheiding’ - onder leiding van Harmke Bergenhenegouwen van het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) - denkt bij die online hulpverlening mee en wisselt kennis en good practices uit. Jeugdonderzoeker Inge van der Valk van het strategisch thema Dynamics of Youth van de Universiteit Utrecht maakt deel uit van deze groep deskundigen.
Handelingsverlegen
Inge van der Valk: “Gaandeweg ontdekten we dat online bemiddeling een heel doeltreffend instrument kan zijn. Lange tijd gold vanuit de richtlijn bij echtscheiding dat ouders altijd samen op consult moeten komen. Maar omwille van de veiligheid verdient het soms de voorkeur ouders even niet samen, maar apart te zien.” Ook vanuit de hulpverlening is dit soms de wens. “Als een gesprek escaleert en in ruzie uitmondt, is het lastig als hulpverlener adequaat te handelen. Juist voor deze groep kan online begeleiding een goede ‘tussenvorm’ zijn”, aldus Harmke Bergenhenegouwen van het NJi.
Online conflictbemiddeling
Als sociaal wetenschapper en deskundige op het gebied van echtscheiding slaat Van der Valk de brug naar de dagelijkse praktijk van jeugdzorg. “Online mediaton biedt hulpverleners een breder palet aan interventies. Als de emoties te hoog oplopen, kunnen ouders in een online wachtkamer bedaren. Er is letterlijke afstand en tegelijk blijf je als hulpverlener met beide ouders in verbinding. Dat laatste is enorm belangrijk als er kinderen in het spel zijn”, benadrukt Van der Valk.
Ouder-kind contact na scheiding
Uit onderzoek blijkt dat in zeker 15% van de gezinnen het contact van kinderen met een van de ouders verwatert of geheel verdwijnt. Dat gaat om duizenden kinderen per jaar. Volgens Van der Valk een onwenselijke situatie. Kinderen hebben beide ouders nodig. Als ouders er onderling niet uitkomen, kan een rechter hen doorverwijzen naar professionele ondersteuning.
“Elk instrument dat daarbij helpt, is meer dan welkom. De inzet van online hulpverleningsinstrumenten is door de coronabeperkingen in een stroomversnelling geraakt. Dat is de positieve kant van de lockdown. De volgende stap is al die praktijkervaringen met onderzoek te valideren”, aldus Inge van der Valk.
De werkgroep ‘Corona en scheiding’ is recent omgezet in het “Digitaal platform scheiding”, waarbij niet meer alleen intercollegiale uitwisseling plaatsvindt rondom de maatregelen en hoe daarmee om te gaan, maar een diversiteit aan onderwerpen wordt besproken in relatie tot de begeleiding van gezinnen in (complexe) scheiding.