Onderzoekers faculteit Diergeneeskunde pleiten voor meer onderzoek naar hittestress bij pluimvee
Eind oktober beantwoordde minister Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) kamervragen over de gevolgen van een hittegolf voor veehouderijdieren. Wetenschappers van de faculteit Diergeneeskunde onderzoeken wat deze gevolgen zijn bij pluimvee. “We maken ons zorgen over de toekomst”, zegt onderzoeksleider Mieke Matthijs. “Zolang we niet precies weten waaraan de dieren overlijden, is het moeilijk om met structurele en zeer gerichte oplossingen te komen.”
Pathofysiologische veranderingen
Schouten gaf bij het beantwoorden van de vragen aan dat veehouders de afgelopen jaren veel innovatieve maatregelen hebben getroffen die dieren moeten beschermen of verkoelen tijdens hete periodes. Denk daarbij aan het aanbrengen van extra ventilatoren, het vernevelen van de dieren met water of het verbod op transporten boven een bepaalde temperatuur.
Volgens Matthijs is het een goed begin, maar kan er nog meer gedaan worden. Er is namelijk nog weinig kennis over de pathofysiologische veranderingen ten gevolge van hittestress bij pluimvee. Matthijs: “Er is veel wetenschappelijke literatuur waarin verschillende interventies beschreven worden. Bijvoorbeeld het aanpassen van omgevingsfactoren zoals huisvesting en klimaat en voeding en watersupplementen geven aan de kippen zoals vitaminen en elektrolyten. Maar het is onduidelijk waaraan die dieren nu precies doodgaan tijdens hittestress. Komt het door een verminderde voeropname, een verminderde doorbloeding van de darmen of door een verandering in het zuurbase-evenwicht in het bloed? Het is belangrijk om eerst het proces van overlijden op te helderen om zo gericht mogelijk met oplossingen en adviezen te komen. Daar richten wij ons op in ons onderzoek.”
Onderzoek in Thailand
Voor haar onderzoek vloog Matthijs met haar onderzoeksteam begin dit jaar naar Thailand om daar in een tropisch klimaat en natuurlijke omgeving hittestress bij kippen te onderzoeken. Ze onderzochten verschillende groepen kippen in een tropisch klimaat, parallel aan groepen die in een gekoelde omgeving gehouden werden. Voer en wateropname, bloedparameters, gedrag en temperatuur van de dieren werden dagelijks gemonitord. Tijdens het postmortaal onderzoek zijn monsters genomen van verschillende organen om daarin de expressieveranderingen van hitte-gerelateerde eiwitten te bepalen. Deze veranderingen kunnen verklaren hoe een kip zich metabool aanpast om zichzelf tegen de hittestress te beschermen. “Met deze kennis hopen we gerichter de kip te ondersteunen en dus het ongerief te verminderen. Helaas is het onderzoek vroegtijdig beëindigd vanwege de COVID-19 pandemie”, aldus Matthijs.
Het onderzoek is dus nog niet afgerond, maar Matthijs hoopt in 2021 met de eerste resultaten en adviezen naar buiten te komen.
Ook al kent Nederland geen heet klimaat, door klimaatverandering groeit het belang van hittestress in Nederland. Matthijs: “Het is bijzonder dat de overheid geen onderzoeksgelden ter beschikking stelt voor onderzoek naar hittestress. De Universiteit Utrecht heeft deze pilot uit eigen onderzoeksgelden geïnitieerd.”
De onderzoekers betrokken bij dit onderzoek zijn Mieke Matthijs, Thomas Schonewille, Marius Dwars, Andreas Papanikolaou en Jan van Schip.