Oceanografen winnen Blue-Cloud Hackathon

Een nieuwe manier om plastic vervuiling in zee inzichtelijk te maken is uitgeroepen tot de winnaar van de Blue-Cloud Hackathon. De tool werd ontwikkeld door een internationaal team van oceanografen, onder leiding van de Utrechtse onderzoeker Delphine Lobelle. Met het prijzengeld van 25.000 euro gaat het team de tool verder ontwikkelen, om plastic vervuiling tegen te gaan in aquaculturen en beschermde zeegebieden.

De verspreiding van plasticvervuiling in zee is een stuk gemakkelijker in kaart te brengen dankzij een nieuwe methode, bedacht door een team van jonge zeeonderzoekers. Het team, genaamd The Particle Trackers, ontwikkelde de methode tijdens de Blue-Cloud Hackathon 2022 en won daarmee de eerste prijs. De leiding van het team was in handen van Delphine Lobelle, fysisch-oceanograaf aan de Universiteit Utrecht.

Het team koppelde software die plastic deeltjes in zee volgt aan het openbare dataplatform voor zeeonderzoek van Blue-Cloud. Die koppeling van tracking software en grote hoeveelheden data biedt nieuwe mogelijkheden om zeestromingen, plasticvervuiling en aquacultuur-locaties inzichtelijker dan ooit te maken. Met deze kennis op zak moet het mogelijk zijn om de complexe dynamiek van plasticvervuiling beter te begrijpen en vervuiling zelf tegen te gaan, aldus het team.

Aquacultuur en plastics

Het team richtte zich op het Middellandse-Zee, waar plasticdeeltjes het water binnenkomen vanuit rivieren en vanaf stranden. Die vervuiling kan terechtkomen in aquaculturen, ofwel kwekerijen op zee, waar vis, schelpdieren en gewassen worden gekweekt. Via die weg kan de plasticvervuiling nadelige gevolgen hebben voor de voedselveiligheid.

Aan de andere kant leiden aquaculturen zelf ook tot plasticvervuiling, omdat plastic omheiningen en netten langzaam maar zeker vergaan. De plasticdeeltjes die daarbij vrijkomen, kunnen terechtkomen in beschermde zeegebieden.

Impact van plasticvervuiling op zee

Met het prijzengeld van de hackathon wil het onderzoeksteam hun combimethode verder ontwikkelen. Uiteindelijk wil het team dit beschikbaar stellen aan zowel zeekweek-bedrijven als beleidsmakers die verantwoordelijk zijn voor de beschermde zeegebieden. Beide groepen zouden daarmee hun inspanningen om plasticvervuiling te verminderen kunnen funderen op wetenschappelijke data. Het team gaat daarnaast het prijzengeld inzetten om het probleem van plasticvervuiling in zee breder onder de aandacht te brengen.

Parcels en Blue-Cloud

Het vertrekpunt van het team was Parcels, een open access-platform dat de verspreiding van plasticdeeltjes in zee simuleert. Het netwerk van Blue-Cloud, waaraan ze dit koppelden, is een open science-platform waar talloze zeeonderzoekers gegevens, onderzoeksresultaten en computer-infrastructuur met elkaar delen. Zo vormt Blue-Cloud een online plek waar wetenschappers vanuit de hele wereld kunnen samenwerken.

De juiste aanpak

De jury van de Blue-Cloud Hackathon noemde het winnende project ‘de juiste aanpak voor het juiste probleem op het juiste moment’. Tijdens de prijsuitreiking sprak de jury lovende woorden over deze prestatie. “Dit project blinkt uit omdat het twee zeer grote uitdagingen aangaat: het voedselproblematiek en het gigantische plasticprobleem. Dat het team niet alleen zulke urgente maatschappelijke problemen aanpakt, maar ook daadwerkelijk met een oplossing komt, heeft ons als jury geraakt.”

Voorproefje van toepassing en samenwerking

“We waren zo blij toen de jury ons als winnaars aanwees”, zegt Lobelle. “Veel jonge collega-oceanografen die ik tegenkomen willen maar wat graag hun kennis toepassen en samenwerken om allerlei uitdagingen in hun werkveld aan te gaan. Dankzij de hackathon hebben mijn teamleden en ik de smaak te pakken gekregen.”