NWO Roadmap Grant voor nieuw nationaal röntgenonderzoekscentrum

De Universiteit Utrecht krijgt een eigen röntgenmicroscopielab voor onderzoek aan duurzame materialen. De faciliteit wordt onderdeel van een nieuw landelijk röntgencentrum dat met 15,8 miljoen euro van NWO van start gaat, onder leiding van de Rijksuniversiteit Groningen. Vanuit Utrecht trekken Bert Weckhuysen en Florian Meirer van het Instituut voor Duurzame en Circulaire Chemie de ontwikkeling van dit lab.

Hun onderzoeksgroep gebruikt röntgenstraling om chemische processen in detail te volgen. Met die aanpak willen de onderzoekers stabiele en efficiënte materialen, zoals katalysatoren, ontwerpen die nodig zijn voor de materialen- en energietransities. 

“Tot nu toe deden we dit soort metingen vooral bij grote synchrotrons, zowel in Europa als in de Verenigde Staten,” zegt Weckhuysen. “Nu halen we die technologie naar het lab. Zo kunnen we ook langdurige experimenten uitvoeren, bijvoorbeeld om de stabiliteit van katalysatoren onder echte reactiecondities te testen.”

Van synchrotron naar lab

De Utrechtse faciliteit komt te staan in het EMSquare in het David de Wiedgebouw en wordt geïntegreerd in de bestaande analytische infrastructuur. De onderzoekers kunnen op die manier verschillende imagingtechnieken combineren om materialen nog beter te begrijpen. 

“Het is prachtig dat we zulke geavanceerde röntgenmicroscopie nu in Utrecht zelf kunnen doen,” aldus Weckhuysen. “En we stellen de infrastructuur natuurlijk niet alleen open voor ons eigen onderzoeksinstituut, maar ook voor onderzoekers uit het hele land.” Florian Meirer voegt hieraan toe: “We willen hierbij ook kijken naar materialen vanuit de levenswetenschappen, alsook kunsthistorische objecten.”

We stellen de infrastructuur natuurlijk niet alleen open voor ons eigen onderzoeksinstituut, maar ook voor onderzoekers uit het hele land.

Landelijk netwerk

Het nieuwe virtuele röntgencentrum krijgt drie universitaire hubs: in Groningen, Utrecht en Eindhoven. Samen bieden ze onderzoekers uit binnen- en buitenland toegang tot unieke meetfaciliteiten, training en kennisdeling. De subsidie komt uit het Large-Scale Research Infrastructure-programma (LSRI) van NWO.