NRC.next collegereeks: Birgit Meyer over de betekenis van religie

© iStockphoto.com/FotografiaBasica
© iStockphoto.com/FotografiaBasica

Aan het begin van het academisch jaar geeft NRC.next een voorproefje van wat de nieuwe studenten te wachten staat: op nrc.nl/colleges geven 12 wetenschappers een college over hun vakgebied. Op 14 september publiceerde de krant het college van prof. dr. Birgit Meyer (Religiewetenschap) over religiewetenschap en de betekenis van religie in onze hedendaagse samenleving. Meyer ontving diezelfde dag de Spinozapremie van NWO, de hoogste wetenschappelijke onderscheiding in Nederland.

Prof. dr. Birgit Meyer. Foto Ed van Rijswijk
Prof. dr. Birgit Meyer

In tegenstelling tot wat we in de jaren 90 nog dachten, heeft ontkerkelijking niet het einde van religie ingeluid. De talrijke vormen die religie en spiritualiteit kunnen aannemen, zijn het onderzoeksdomein van de religiewetenschap, waarin Meyer in dit college een introductie geeft. "Het gaat dus niet om de vraag of God nu wel of niet bestaat, maar om de benadering van religie als een sociaal-cultureel verschijnsel dat zich alom in onze wereld voordoet en dat we als zodanig kunnen observeren en analyseren." In haar eigen onderzoek legt Meyer de nadruk op concrete voorwerpen, symbolen, lichamelijke uitingen, rituelen etc. waarmee mensen uitdrukking geven aan hun geloof in een niet direct tastbare werkelijkheid.

Religie is nog altijd inzet van veel spanningen en conflict. "Gedegen kennis over de diverse posities die in deze spanningen naar voren komen, kan bijdragen tot het ontwikkelen van meer gedeelde omgangsvormen, normen en waarden die een open democratische en diverse samenleving waardig zijn."

Meer media-aandacht rondom Spinozapremie-uitreiking

In de aanloop naar de uitreiking werd Birgit Meyer op 12 september geïnterviewd in het Nederlands Dagblad. Daarin antwoordt ze op de vraag of ze zelf gelovig is: "Dat doet er niet toe. Ik kan als sociaalwetenschapper niet veel over God zeggen omdat Hij onzichtbaar is. Ik kan alleen observeren en van de praktijk uitgaan [...] Over God mogen anderen uitspraken doen." Ook verscheen op 15 september een artikel over haar onderzoek op de website van NWO.