Nieuwsflash faculteit Bètawetenschappen: Groenland houdt smeltwater vast, lokale bevolking betrokken bij onderzoek Amazone, en meer

Bij de faculteit Bètawetenschappen van de Universiteit Utrecht houden we je graag op de hoogte van de allernieuwste ontwikkelingen, spraakmakende doorbraken en bijzondere prestaties binnen ons onderzoek en onderwijs. In deze nieuwsflash vind je korte updates over verschillende onderwerpen, als aanvulling op de meer uitgebreide artikelen in onze nieuwsfeed.

Groenlandse ijskap houdt grote hoeveelheid smeltwater tijdelijk vast

Wetenschappers hebben ontdekt dat grote hoeveelheden smeltwater zich tijdelijk ophopen in de Groenlandse ijskap tijdens de zomer. Het onderzoeksteam, waar Michiel van den Broeke deel van uitmaakte, heeft met behulp van GPS-gegevens voor het eerst in kaart gebracht hoe dit smeltwater zich tijdelijk opslaat en pas later naar de oceaan stroomt. Deze bevinding werpt nieuw licht op hoe de ijskap bijdraagt aan de zeespiegelstijging.

De studie, gepubliceerd in Nature, laat zien dat dit smeltwatergewicht zelfs zorgt voor een tijdelijke bodemdaling onder de ijskap. Dit effect piekt in de zomermaanden en neemt daarna weer langzaam af. “Onze resultaten helpen klimaatmodellen te verbeteren, vooral nu het Noordpoolgebied sneller opwarmt dan ooit,” zegt Van den Broeke. “Met nauwkeuriger voorspellingen kunnen kustgebieden zich beter voorbereiden op de gevolgen van zeespiegelstijging.”

Niels Martens neemt deze week X-account NL_Wetenschap over

Niels Martens is universitair docent aan de Universiteit Utrecht en filosoof van de natuurkunde. Deze week neemt hij het X-account NL_Wetenschap over waar hij meer vertelt over zijn werk en leven als onderzoeker. Martens richt zich in zijn onderzoek vooral op de filosofie van de kosmologie en astronomie en in 2023 ontving hij een ERC Starting Grant van bijna 1,5 miljoen euro. Hiermee startte hij het project COSMO-MASTER waarbinnen hij systematisch analyseert wanneer de strikte tweedeling tussen ruimte en materie niet meer van toepassing is.

Daarnaast is Martens namens de Universiteit Utrecht nauw betrokken bij de grote Next Generation Event Horizon Telescope Collaboration (ngEHT). In 2019 publiceerde de voorloper van deze samenwerking, de Event Horizon Telescope Collaboration (EHT), de eerste foto van een zwart gat. De ngEHT gaat een stap verder en heeft als doel om video's van zwarte gaten te maken. Volg z'n tweets hier!

CloudRoots betrekt bewoners Amazone bij onderzoek

Interacties tussen de atmosfeer en ecosystemen op het aardoppervlak vinden continu plaats. Het gaat om een groot aantal biologische, chemische en fysische processen die gezamenlijk van invloed zijn op het weer en het klimaat. Toch zijn deze interacties vaak onvoldoende meegenomen in de huidige weer- en klimaatmodellen. Het CloudRoots-project wil hier verandering in brengen door de interacties tussen de atmosfeer en ecosystemen in het Amazonegebied te onderzoeken. CloudRoots is een initiatief van de Universiteit Utrecht en Wageningen Universiteit en wordt ondersteund met financiering van NWO.

Een belangrijk aandachtspunt van CloudRoots is het betrekken van de lokale bevolking bij het onderzoek. Onderzoekers bezochten bijvoorbeeld scholen om les te geven in de meteorologie en ontwikkelden een online platform om docenten te voorzien van middelen om wetenschap in de klas te brengen. Daarnaast zetten de projectleden een cursus over wetenschappelijke methodologie op voor lokale promovendi. In de video hieronder zie je overzicht van alle publieke activiteiten van CloudRoots.