Nieuwsflash: AI voor efficiëntere afhandeling verkeersboetes, en meer...

Bij de faculteit Bètawetenschappen van de Universiteit Utrecht houden we je graag op de hoogte van de allernieuwste ontwikkelingen, spraakmakende doorbraken en bijzondere prestaties binnen ons onderzoek en onderwijs. In deze nieuwsflash vind je korte updates over verschillende onderwerpen, als aanvulling op de meer uitgebreide artikelen in onze nieuwsfeed.

Efficiëntere afhandeling verkeersboete dankzij AI

Utrechtse onderzoekers hebben een AI-systeem ontwikkeld dat juristen helpt bij het voorbereiden van bezwaarprocedures tegen verkeersovertredingen. Overheden gebruiken steeds vaker algoritmen om besluitvorming te ondersteunen of te vervangen. AI-systemen worden beschouwd als objectieve, consistente en efficiënte beslissers, maar ze maken ook fouten.

Het AI-systeem dat de Utrechtse informatici ontwikkelden bleek uitstekend in staat om bij bezwaarprocedures - tegen bijvoorbeeld boetes voor te hard rijden of foutparkeren – de routinematige en administratieve taken uit te voeren, zoals het controleren van documenten op formele vereisten. Dit bespaart juridisch assistenten veel tijd, die zij vervolgens kunnen besteden aan ingewikkeldere taken, aldus de wetenschappers in een recente publicatie in Big Data & Society.

Tegelijkertijd bleek uit het onderzoek ook dat het systeem niet altijd goed in staat bleek om de uitkomst van de bezwaarprocedure te voorspellen. Door dit gebrek aan betrouwbaarheid en nauwkeurigheid, blijft menselijke controle volgens de onderzoekers essentieel om het gebruik van AI in het rechtssysteem in goede banen te leiden.

“Er wordt veel gezegd en geschreven over het gebruik van AI in de rechtspraak, maar praktijkexperimenten zijn schaars”, aldus informaticus Daan Kolkman, een van de onderzoekers. “Met dit onderzoek tonen we aan dat AI van meerwaarde kan zijn, mits verantwoord toegepast in een ondersteunende rol. Pogingen om op grote schaal de uitkomsten van zaken te voorspellen of geautomatiseerd te vonnissen, zijn kansloos.”

Toine Pieters benoemd tot NIAS Golestan fellow

Per 1 september gaat Toine Pieters van start als NIAS Golestan fellow bij de KNAW In deze periode gaat hij werken aan zijn academische boek over de verbeelding van wondermiddelen in de geneeskunde. In dit boek onderzoekt Pieters hoe ideeën over zogenaamde ‘magic bullets’ – medicijnen die ziektes zouden kunnen genezen zonder gevaren of bijwerkingen – gedurende de twintigste eeuw het onderzoek naar en de ontwikkeling van geneesmiddelen hebben beïnvloed. Hij richt zich met name op kanker, infectieziekten en psychische stoornissen.

Pieters beargumenteert dat magic bullet-visies op wetenschappelijke en technologische vooruitgang in de westerse geneeskunde niet onschuldig zijn, maar ook onbedoelde gevolgen kunnen hebben voor de richting waarin onderzoek zich ontwikkelt. In eerder onderzoek liet hij al zien dat de manier waarop wondermiddelen worden verbeeld, effect kunnen hebben op geneesmiddelenonderzoek, -ontwikkeling en -gebruik.

Het NIAS Golestan fellowship ziet Pieters als een waardevolle erkenning van zijn onderzoekswerk. “Het is ook een extra motivatie om mijn boekproject af te ronden”, aldus Pieters.

KHMW-prijzen voor Robert-Jan Wille en Dennis Dieks

Onderzoekers Robert-Jan Wille en Dennis Dieks, beiden verbonden aan het Freudenthal Instituut, hebben prijzen ontvangen van de KHMW. De prijzen werden uitgereikt op 28 mei en zijn een eerbetoon aan hun bijdragen aan de geschiedenis en filosofie van de natuurwetenschappen.

Emeritus hoogleraar Dennis Dieks ontving de Langerhuizen Oeuvreprijs, die jaarlijks wordt uitgereikt aan een wetenschapper die betekenisvol onderzoek heeft gedaan in de natuurwetenschappen. Dieks focuste zich tijdens zijn academische carrière op de filosofie van ruimte en tijd, kwantummechanica en de exacte wetenschappen. Onderzoeker Robert-Jan Wille ontving de KHMW Langerhuizen Bate, een jaarlijkse prijs ter bevordering van natuurwetenschappelijk onderzoek. Wille doet onderzoek naar de geschiedenis van klimaatwetenschap, en de bate van 25.000 euro stelt hem onder andere in staat om archiefonderzoek te doen in Zweden, Noorwegen en Alaska.