Nieuwe fase voor Anders Utrecht

Hedendaagse maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering, sociale ongelijkheid en de COVID-19 pandemie, vragen om nieuwe vormen van samenwerking tussen de universiteit, burgers en verenigingen die hiermee geconfronteerd worden. Het delen van lokale kennis over de uitdagingen is van cruciaal belang, ook voor de academische wereld. Anders Utrecht, een project van onderzoekers aan de Universiteit Utrecht, is opgericht om dit soort kennisdeling te bevorderen.

Sinds november 2020 heeft het onder andere de Utrechtse initiatieven die zich bezighouden met sociale en ecologische kwesties in kaart gebracht, een podcast ontwikkeld om hen een stem te geven, en zich ingespannen voor een langdurige samenwerking door middel van workshops en onderzoek. Na anderhalf jaar is nu een nieuwe fase aangebroken, waarin ook studenten een rol zullen spelen.

Er is nu een vruchtbare bodem en die vraagt zorg en aandacht, zegt Ozan Alakavuklar, we zitten in een nieuwe spannende fase. In onze masteropleiding Organising Social Impact gaan we nauw samenwerken met een aantal van de leden van het Anders Utrecht netwerk. Daarnaast zal de bijdrage van de wetenschappers van de Universiteit Utrecht zich meer richten op hun expertise, die zij zullen delen in workshops. Afhankelijk van de behoeften van de leden overwegen we bijvoorbeeld een reeks gezamenlijke leerevenementen te organiseren, op basis van strategieontwikkeling en beleidsevaluaties. Via het Anders Utrecht netwerk hebben we een kennisbank opgebouwd op onze website en nu gaan we naar diepere relaties met bepaalde leden. Dit is de toekomst.

Anders Utrecht netwerk

Inmiddels hebben 15 lokale organisaties zich bij het project aangesloten. Het Anders Utrecht netwerk bestaat uit een mix van formele verenigingen, sociale ondernemingen, burgerbewegingen en buurtinitiatieven. Ook de thema’s waarmee de netwerkleden zich bezighouden zijn zeer divers. Dit gaat van de problematiek rond voedselverspilling tot de opvang van ongedocumenteerde migranten. Daartussen bevinden zich netwerkleden zoals voedselcollectief VOKO, kunstinstituut CASCO en Repair Café Oost, een plek waar Utrechters terecht kunnen om hun spullen te repareren. Deze initiatieven pakken elk op hun eigen manier maatschappelijke uitdagingen aan op lokaal niveau en streven daarmee een rechtvaardige, ecologische en duurzame samenleving na.

Een informatieve podcast

Samen met de lokale organisaties ontwikkelde Anders Utrecht een podcast serie, waarin initiatieven een stem krijgen en een platform gecreëerd is voor het delen van ervaringen. De podcast biedt initiatieven de mogelijkheid in gesprek te gaan met elkaar en met academici om een gemeenschappelijke visie en aanpak te ontwikkelen rond maatschappelijke problemen.

In totaal werden er zeven afleveringen gepubliceerd, waarin telkens twee organisaties uit het netwerk in gesprek gaan met een onderzoeker. Elke aflevering behandelt een centraal thema van groot maatschappelijk belang. Zo wordt er gediscussieerd over voedsel, kunst en cultuur, sociale inclusie, klimaatverandering, de natuurlijke omgeving en sociale verandering in verhouding tot duurzaamheid. 

Workshops

Met het doel langdurige samenwerking te stimuleren, organiseert Anders Utrecht workshops voor netwerkleden. Tussen februari 2021 en mei 2022 zijn er al vier workshops georganiseerd.

Samenwerking voor duurzame steden

In november 2021 was er bijvoorbeeld een workshop over de relatie tussen inwoners van de stad en de Universiteit, waarin de vraag centraal stond hoe de samenwerking voor duurzame steden ondersteund kan worden. Voor deze workshop werkte Anders Utrecht samen met Open City Network en Citizen Engagement and Urban Sustainability (CITEUS), beide ondersteund door de Transforming Cities Hub van Universiteit Utrecht. In deze workshop verkenden deelnemers de rol van de universiteit in maatschappelijke transformaties. Dit omvatte vragen rond het afstemmen van agenda’s tussen diverse partijen, zoals onderzoekers, burgeractivisten, ondernemers en beleidsmakers, het ondersteunen van langdurige samenwerking tussen academische en niet-academische belanghebbenden, en de nood aan leidinggevenden in zulke samenwerkingsprojecten.

Sociale media en online communicatie

In mei 2022 organiseerde Anders Utrecht een workshop over sociale media en online communicatie. Veel lokale organisaties bleken te worstelen met vraagstukken rond hun sociale media gebruik. Er bleek een gedeelde interesse in een workshop waarin deelnemers meer konden leren over hoe lokale organisaties hun online aanwezigheid op de meest doeltreffende manier kunnen onderhouden en hoe sociale media-kanalen gebruikt kunnen worden om verschillende doelgroepen te bereiken.

Onderzoek en de rol van studenten

Naast het organiseren van workshops ondersteunt Anders Utrecht netwerkleden ook met praktijkgericht onderzoek. Zo baseerde Winnie Ruizendaal, masterstudent van de opleiding  Bestuurs-en Organisatiewetenschap, haar scriptie op een onderzoek naar het projectplan ‘cultuur naar mensen brengen’ van vereniging en netwerklid Dwarsverband. Die scriptie verkent hoe er in de vrijwilligerssector betekenis wordt gegeven aan diversiteit en draagt ook bij aan het wetenschappelijke debat over diversiteitsonderzoek. Daarnaast geeft het praktische aanbevelingen voor het versterken van de diversiteit in de zelfbeheerinitiatieven van Dwarsverband.

Er wordt nu ook al gewerkt aan een tweede onderzoek, ditmaal voor netwerklid Villa Vrede. Anders Utrecht faciliteert de evaluatie van hun programma ‘Project aan de slag,’ dat als doel heeft om ongedocumenteerde migranten te ‘activeren’ terwijl ze verblijven in een van de Landelijke Vreemdelingen Voorzieningen. Dit gebeurt door middel van cursussen, trainingen, stages of vrijwilligerswerk. Het onderzoeksproject zal ook verkennen op welke manier het een ‘duurzaam perspectief kan bieden voor migranten zonder papieren.

Dergelijk onderzoek, gericht op impact in de samenleving, zal toenemen met de komst van het nieuwe masterprogramma Organising Social Impact.

Studenten gaan er niet alleen naar toe om data te verzamelen, ze gaan actief bijdragen aan de activiteiten van de organisaties die maatschappelijke impact genereren.

Als onderdeel van ons nieuwe masterprogramma, dat in september van start gaat, zullen we organisaties en studenten vanaf het begin van het semester op een meer gestructureerde manier bij elkaar brengen, vervolgt Alakavuklar. Zij zullen niet alleen data gaan verzamelen, maar ook actief bijdragen aan de organisatorische activiteiten die maatschappelijke impact genereren. Wij zien dit als een innovatieve poging om theorie en praktijk samen te brengen. De studenten zullen, als onderzoekers, meer tijd doorbrengen bij de organisaties en de kans krijgen om de uitdagingen, spanningen en tegenstrijdigheden waar organisaties mee te maken hebben op te merken - en daaruit een onderzoeksonderwerp aan te ontlenen.

Het opbouwen van het Anders Utrecht netwerk was een echte leerervaring voor ons als onderzoekers. Het vinden van alternatieve manieren om netwerkrelaties op te bouwen was steeds een proces van vallen en opstaan, maar op een goede manier. Je hebt ideeën, je gaat het veld in, komt nieuwe uitdagingen tegen met deze organisaties, herziet je plannen, je strategie - en je leert onderweg voortdurend nieuwe dingen van elkaar.

Actieve kennisuitwisseling tussen universiteit en stad

De universiteit kan niet alleen leren van de ervaringen van lokale organisaties, maar ze kunnen ook elkaar versterken. Wat dat betreft, bevinden initiatieven zoals Anders Utrecht zich in een ideale positie om wederzijds leren te bevorderen. Door het opbouwen van een netwerk brengt Anders Utrecht diverse organisaties samen die elkaar anders niet zouden kruisen. Dit gaat van formele verenigingen en sociale ondernemingen tot burgerbewegingen en buurtinitiatieven. Zulke initiatieven koppelen, dat creëert kansen om connecties te leggen en om productieve samenwerkingsmogelijkheden te ontdekken.

Het Anders Utrecht project toont dat er nood is aan actieve kenniswisseling tussen de universiteit en de stad. De universiteit is slechts één bron van kennis te midden van vele andere. Om de maatschappelijke en ecologische transities te bevorderen, moeten we ons bewust worden van de rijke kennis die aanwezig is in de stad en deze ten volle benutten. Dit kan enkel door meer structurele samenwerking en kennisdeling tussen de burgers, organisaties, initiatieven en wetenschappers die hierbij betrokken zijn.

Team

Het team van onderzoekers van de Universiteit Utrecht dat bij dit project betrokken is: Ozan Alakavuklar, Marie Sijbers, Belle Tonk, Yousra Rahmouni Elidrissi, Patrizia Zanoni,  (Departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap), Giuseppe Feola (Copernicus Institute of Sustainable Development) en Dan Hassler-Forest (Departement Media en Cultuurwetenschappen).

Meer informatie

Wilt u meer weten over Anders Utrecht? Bezoek dan de website of neem contact op met Ozan Alakavuklar via o.n.alakavuklar@uu.nl.