Middelbare scholieren geven technologieles op de basisschool

Hoe interesseer en inspireer je leerlingen en leerkrachten in het primair onderwijs om aan de slag te gaan met technologie? Met die vraag is X11 Media en Vormgeving aan de slag gegaan in het project ‘MAKEN’. Onderwijsadvies & Training evalueerde het project.

De leerlingen van het Utrechtse X11 (een school voor voortgezet onderwijs) speelden een belangrijke rol in het project. Zij gaven als ‘meesterproef’ voor het vak Innovatie & Prototyping inspiratielessen aan leerlingen van groep 7 en 8. Hiervoor gebruikten zij hun eigen ervaringen met technologie-onderwijs en een uitgebreide toolkit vol materialen, waar PO-leerlingen zelf mee aan de slag konden gaan in de klas. De leerkrachten en docenten van X11 gingen ondertussen in gesprek over de kennis van de technologielessen (design thinking), de didaktiek (ontwerpend leren), de houding en rol van de leerkracht en bijbehorende coachende vaardigheden.

Docent Piet Benthem van X11 legt in een filmpje uit hoe dat er in de praktijk uitzag.

Andere belangrijke speerpunten van het project waren het versterken van het gevoel van eigen kunnen bij leerkrachten en het verbreden en vergroten van kennis en didactische vaardigheden die je nodig hebt om technologie-onderwijs te geven. De docenten van X11 en leerkrachten gingen hier samen over in gesprek. Ook werden ideeën uitgewisseld tijdens netwerkbijeenkomsten met de betrokken leraren, samen met andere partijen die zich bezighouden met ontwerpen en technologie.

Project MAKEN verlaagt de drempel voor leerkrachten om met technologieonderwijs aan de slag te gaan.

Project MAKEN, dat subsidie ontving van de Gemeente Utrecht, draagt bij aan het techniekpact dat tot doel heeft om leerlingen te stimuleren te kiezen voor een loopbaan in de technieksector. Er deden 14 basisscholen en 22 PO-leerkrachten aan mee.

Wat heeft Project MAKEN opgeleverd?

Karin van Look en Miriam de Boer (adviseurs bij Onderwijsadvies & Training, Universiteit Utrecht), hebben op verzoek van X11 een evaluatieonderzoek gedaan naar Project MAKEN. Zij keken in dit onderzoek op welke manier het project heeft bijgedragen aan de versterking van PO-leerkrachten in het geven van technologielessen in hun dagelijkse lespraktijk.

Gevoel van eigen kunnen

Volgens de ondervraagde PO-leerkrachten heeft het project bijgedragen aan hun gevoel van eigen kunnen (self-efficacy). Zo ervoeren ze dat je als leerkracht niet alles hoeft te weten en kunnen. Kinderen kunnen zelfstandig aan de slag met de materialen uit de Toolkit, en kunnen laten zien wat ze ontdekt en geleerd hebben.

Didactische vaardigheden

Uit de evaluatie bleek dat je het beste samen met je leerlingen op ontdekkingstocht kunt gaan. Je leert dan met én van de leerlingen. Je leerlingen leren om zelf tot oplossingen te komen door ze uit te dagen met prikkelende vragen en probleemstellingen. Daarnaast is een expliciet gesprek over de didactiek van technologieonderwijs belangrijk om je vaardigheden als leerkracht te verbeteren.

Nieuwe kennis

De leerkrachten die meededen aan het project hebben nieuwe kennis opgedaan over de materialen die je kunt gebruiken tijdens een technologieles. De Toolkit was hierbij een mooi en zinvol uitgangspunt. Daarnaast werden tijdens de netwerkbijeenkomsten met andere leraren en experts ideeën gedeeld over hoe je technologieonderwijs op een leuke en gemakkelijke manier de klas in brengt.

Samenwerking PO-VO

Project MAKEN versterkt de samenwerking tussen het PO en VO, en is een goed voorbeeld van ‘het leren van en door leerlingen en leraren’. Zo leren VO-leerlingen van de leerkrachtrol die ze vervullen, en leren PO-leerlingen veel van de scholieren omdat zij aansluiten bij hun belevingswereld. De VO-docenten en PO-leerkrachten konden ervaringen uitwisselen over technologieonderwijs, en over kennis van de didactiek van het geven van lessen aan verschillende doelgroepen.