Merel Soons benoemd tot hoogleraar Plant Dispersal Ecology & Conservation

Internationaal vooraanstaand in onderzoek naar hoe planten zich verspreiden

Prof. Merel Soons, Universiteit Utrecht

Het College van Bestuur heeft Merel Soons benoemd tot hoogleraar Plant Dispersal Ecology & Conservation aan het departement Biologie van de Faculteit Bètawetenschappen. Soons is internationaal één van de weinige wetenschappers die gespecialiseerd is in het onderzoek naar de manier waarop planten zich verspreiden. Die verspreiding wordt steeds belangrijker, omdat de leefgebieden van planten door menselijk ingrijpen in het landschap steeds verder uit elkaar komen te liggen. Soons richt zich met haar onderzoek ook op het benutten van de resultaten voor natuurbehoud en natuurherstel.

“Overal ter wereld zien wij de leefgebieden van planten en dieren versnipperd raken en in kwaliteit afnemen. Hierdoor verdwijnen populaties van plant- en diersoorten in zorgwekkend tempo. Deze soorten en de ecosystemen waarvan zij deel uitmaken, leveren de mens belangrijke diensten zoals een constante voedsel- en watervoorziening, schone lucht en een prettige leefomgeving. Daarom moeten we hard werken aan natuurbehoud en, in toenemende mate, natuurherstel. Goed begrijpen hoe de verspreiding van planten precies werkt, is een van de pijlers hiervoor”, licht Soons toe.

Wilde eenden

Plantenzaden verspreiden zich via lucht, water of dieren. Het leefgebied van veel wilde plantensoorten raakt echter steeds verder versnipperd en over steeds grotere afstanden. Dat bemoeilijkt de natuurlijke uitwisseling van plantenzaden tussen leefgebieden. Soons onderzocht onder meer de verspreiding van plantenzaden door wilde eenden. Zij blijken veel meer zaden te verspreiden dan gedacht. Dat het aantal leefgebieden voor hen afneemt, heeft dus ook consequenties voor plantensoorten die voorkomen in natte natuur. De publicatie hierover in Journal of Ecology werd door Science geselecteerd als ‘Editor’s Choice’.

Natuurbehoud en -herstel

“Ik wil begrijpen hoe de verspreiding van plantenzaden precies werkt, zodat we antwoord kunnen geven op belangrijke vragen voor het behoud van plant- en diersoorten”, vertelt Soons. “Hoe zorgen we dat de verbinding tussen natuurgebieden in stand blijft? Op welke plekken is natuurherstel het meest kansrijk? Hoe zorgen we ervoor dat planten kunnen meebewegen met een veranderend klimaat?”

Wind en water

Voor haar onderzoek past Soons natuurkundige modellen toe die op basis van ecologische data berekenen hoe ver zaden onder bepaalde omstandigheden kunnen reizen. Onder andere in samenwerking met collega’s van Duke University in de VS, onderzocht zij zo de verspreiding van zaden door de wind. Daarna volgden verspreiding via water en watervogels, beiden van groot belang voor plantensoorten in natte gebieden zoals Nederland. Aan de hand van deze modelberekeningen bekijkt zij ook wat de gevolgen zijn van menselijk ingrijpen in het landschap voor de verspreiding en overleving van plantensoorten.

Interdisciplinaire samenwerking

De leerstoel van Soons betekent een versterking van de interdisciplinaire samenwerking in de Sustainability hubs Future Food en Water, Climate & Future Deltas van de Universiteit Utrecht. Daarnaast is haar benoeming een impuls voor de Academy of Ecosystem Services, een samenwerking van het Institute of Environmental Biology en het Copernicus Instituut.

Merel Soons

Merel Soons haalde cum laude haar MSc Biologie aan de Universiteit Utrecht en vervolgde daar haar opleiding met een promotieonderzoek. Daarna leidde ze als postdoc twee grote EU-projecten over de impact van milieuveranderingen en klimaatsverandering op natte natuur. In 2008 verwierf zij een NWO MEERVOUD subsidie en werd zij bij de Universiteit Utrecht aangesteld als universitair docent. Drie jaar later volgden een Vidi, een Aspasia en een benoeming tot universitair hoofddocent. Soons draagt met haar ecologische kennis bij aan de natuurbeschermingspraktijk als lid van het bestuur van het Nederlands Comité van de International Union for Conservation of Nature (IUCN-NL). Zij is tevens lid van het bestuur van het internationale Centre for Wetland Ecology.

Meer lezen