Meer impact voor je onderzoek met een verhaal

Het was stil in de statige zaal met bruine lambrisering en lichtversleten parketvloer. De moderne kroonluchters verspreidden een zacht licht over de gebogen hoofden. Je rook de ietwat stoffige lucht van de indrukwekkende, eeuwenoude boekencollectie, opgesteld aan de wand tegenover de entree. Ingespannen krasten de workshopdeelnemers over het papier van hun notitieblok. Met een pen. Geen ganzenveer. Hoewel die hier beslist niet had misstaan.

“Place and setting are much more than a simple backdrop: they shape a story’s mood, influence its characters, and draw readers and audiences into the world we create.” De in de diesweek  tot eredoctor benoemde hoogleraar Harini Nagendra is niet alleen een bevlogen wetenschapper. Ze is ook ‘keen on exploring how scientists can engage wider and more varied audiences through popular writing’. 

Schep een meeslepende wereld

Schrijvers zijn in staat om met zintuigen, beweging en emoties een geloofwaardige en meeslepende wereld te scheppen. En dat is heel belangrijk voor het uitdragen van wetenschap, vindt Nagendra. Ze nodigde de workshopdeelnemers (onderzoekers, docenten, studenten, communicatieadviseurs) uit om ter plekke in een eigen verhaaltje te oefenen met zintuiglijke waarnemingen: wat zie je, hoor je, voel je, voel je, proef je en ruik je?

[het artikel gaat door onder de quote]

Met wat simpele tips kan ik nu een boodschap meer verhalend overbrengen. Bijvoorbeeld als ik wetenschappelijke inzichten wil communiceren. Door een verhaal en een setting te creëren, hoop ik mensen echt naar binnen te trekken.

Alle details dragen bij

Ook klimaat, ecologie en koloniale geschiedenis zijn van invloed op de authenticiteit en sfeer van een verhaal. Wat voor voedsel wordt gegeten? Hoe zien de huizen eruit? Welke kleding dragen mensen en wat zegt dat over hun rol in de samenleving? Volgens de eredoctor draagt elk detail daar aan bij.

Iets onverwachts

Een van de opdrachten was het beschrijven van een scène, bijvoorbeeld de eetzaal van Zweinstein (uit Harry Potter). Om vervolgens een personage uit die wereld te laten botsen met onze realiteit. Denk aan Hagrid die rondloopt op een hedendaagse schoolprom in Canada. “Begin met iets onverwachts, zoom dan uit naar het grotere geheel, of andersom,” adviseert Nagendra.

Vermijd info-dump

En zo slingerde de hoogleraar in hoog tempo talloze tips de zaal in. Lange uitlegstukken halen de lezer uit het verhaal, legde ze uit. “Voorkom een info-dump door informatie te verweven. Laat bijvoorbeeld een migrant het nieuwe landschap observeren. Of geef een gesprek weer tussen een personage dat terugkeert naar een veranderde plek en iemand die is gebleven.”

Alsof je er zelf rondloopt

Beschrijf werelden die voelen alsof je er zelf rondloopt, zo gaf de eredoctor tot slot als advies. Met modder onder je schoenen, kruiden in je neus en herinneringen aan elke hoek.

Het was heel inspirerend te ervaren dat je bij elk wetenschappelijk concept een verhaal kunt gebruiken om een boodschap over te brengen. Ik hoop dit zeker toe te passen bij mijn onderzoek en in mijn lessen.