Marie Skłodowska-Curie Actions Fellowships voor vijf onderzoekers aan de Universiteit Utrecht

Vijf onderzoekers aan de Universiteit Utrecht ontvangen een prestigieuze Marie Skłodowska-Curie Actions (MSCA) Fellowship. Deze beurs geeft uitmuntende wetenschappers extra mogelijkheden voor opleidingen, de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden en loopbaanontwikkeling.

De MSCA Fellowships zijn opgericht door de Europese Commissie en behoren tot de meest prestigieuze onderzoeks- en innovatiebeurzen van Europa. De Utrechtse laureaten van dit jaar richten zich op een breed scala aan onderwerpen, waaronder schimmels die het gedrag van dieren beïnvloeden, nieuwe chemische katalysatoren, onderzoeksmodellen van de nieren, oceaanstromingen en schimmels als duurzaam materiaal.

Dr. William Beckerson

De financiering van mijn interdisciplinaire onderzoeksaanpak biedt een prachtige kans om gedragsveranderende stoffen op nieuwe manieren te bestuderen. Het onderstreept bovendien hoe waardevol academische samenwerking is.

Schimmels van de soort Ophiocordyceps unilateralis staan erom bekend dat ze mieren infecteren en daarna hun gedrag manipuleren, zodat als het ware zombiemieren ontstaan. Hoewel dit fenomeen al goed bekend is, heerst nog veel onduidelijkheid hoe dit soort gedragsmanipulatie op moleculaire schaal in elkaar steekt. Het onderzoek van William Beckerson bouwt voort op eerdere studies waarbij stoffen werden gevonden die mogelijk aan de basis staan van gedragsbeïnvloeding. Beckerson zal nagaan bij het diermodel C. elegans of deze stoffen ook bij andere dieren een vergelijkbaar effect hebben, en hoe deze stoffen ingrijpen op neurologische netwerken.

Dr. Chinky Binnani

De productie van industriële chemicaliën, zoals mierenzuur of methanol, kan mogelijk een stuk duurzamer. Een veelbelovende aanpak daarvoor is een proces genaamd katalytische CO2-hydrogenering, waarbij waterstof wordt gebruikt dat via duurzame energie is gewonnen. Helaas is dit proces afhankelijk van een katalysator die is gebaseerd op schaarse metalen zoals ruthenium. Onderzoekers proberen daarom een nieuwe katalysator te ontwikkelen die is gebaseerd op een element dat wel in overvloed voorkomt, zoals nikkel. Binnen het onderzoeksteam van Marc-Etienne Moret gaat Chinky Binnani gaat zich richten op de ontwikkeling van een efficiënt, kosteneffectief, potentieel schaalbaar katalytisch systeem op basis van nikkel.

Dr. Quentin Faucher

Dit project moet leiden tot een miniatuur-versie de nieren en het brein, om neurologische aandoeningen te ontrafelen die gelinkt zijn aan nierfalen.

Nierpatiënten lijden vaak aan complicaties die ontstaan door veranderingen in de samenstelling van het bloed. Er ontstaat bijvoorbeeld een ophoping van afvalstoffen. Die ophoping tast niet alleen de nierfunctie aan, maar ook andere organen. Quentin Faucher wil ontrafelen hoe dergelijke afvalstoffen de hersenen, en met name op de bloed-hersenbarrière, verstoren. Faucher en zijn team zullen een nieuw in vitro-model ontwikkelen om de verbinding tussen nieren en hersenen na te bootsen. Het model is gebaseerd op een systeem van microscopisch kleine vloeistofkanaaltjes. Dit model geeft niet alleen inzicht in de neurologische problemen die gepaard gaan met nierfalen, maar kan ook bijdragen tot de ontwikkeling van effectieve therapieën.

Dr. Siren Rühs

Met oceaansimulaties ga ik achterhalen hoe de verdeling van warmte en zout tussen oceaanbekkens de uitkomsten van klimaatmodellen beïnvloedt.

Zowel diep onderwater als dichter aan de oppervlakte zorgen oceaanstromingen ervoor dat warmte wordt uitgewisseld tussen het noordelijk en zuidelijk halfrond. Voor het maken van betrouwbare klimaatmodellen is het de vraag hoe de sterkte van die stromingen kan veranderen. Het MSCA-onderzoek van Siren Rühs heeft als doel te achterhalen hoe voorspellingen van die stroomsterkte – en daarmee uiteindelijk voorspellingen van het klimaat op aarde – afhangen van simulaties van het transport van warmte en zout in de zuidelijke Atlantische Oceaan.

Rühs gaat in kaart brengen welke processen schuilen achter de voornaamste warmte- en zouttransportsystemen in dit gebied, en hoe die processen veranderen door klimaatverandering. Daarvoor zal Rühs geavanceerde virtuele methoden voor het simuleren van waterdeeltjes toepassen op de nieuwste klimaatmodellen. In het bijzonder richt Rühs zich op de uitwisseling van warmte en zout tussen de Indische, Grote en Atlantische Oceaan Want hoewel er steeds meer aanwijzingen zijn dat die uitwisseling een grote rol speelt, is grotendeels onbekend welke ze rol ze spelen in klimaatmodellen.

Dr. Sun Wenjing

Om een volledig circulaire economie te bereiken is het cruciaal dat we natuurlijke materialen ontwikkelen waarmee we onze ecologische voetafdruk verkleinen. Een goede kandidaat daarvoor is mycelium, ofwel schimmeldraden. Maar hoewel daar inmiddels al allerlei producten mee zijn ontwikkeld, is nog maar weinig bekend over fundamentele eigenschappen van schimmeldraden als uitgangmateriaal. Kennis ontbreekt vooral over de meest basale factoren die de eigenschappen van het materiaal bepalen. Het onderzoek van Sun Wenjing moet leiden tot grondige inzichten in hoe mycelium hecht, en hoe je die kennis kunt gebruiken om materialen van schimmeldraden te optimaliseren. Wenjing voert het onderzoek uit binnen het team van hoogleraar Microbiologie Han Wösten.