Kerst in Singapore: tussen kooplust en christendom

Christmas Light Up at Orchard Road - Photo: Esther N.R. Berg
Kerstverlichting in Orchard Road - Foto: Esther N.R. Berg

In 2011 stond Singapore in de Lonely Planet top 10 van kerstmarkten wereldwijd, als enige Aziatische land. Sinds 1988 wordt er jaarlijks de ‘Christmas Light Up’ gehouden in Orchard Road, de belangrijkste winkelstraat, als begin van de eindejaarsfestiviteiten op het eiland. Dr. Katja Rakow (Religiewetenschap) bestudeert de kerstviering in Orchard Road als onderdeel van haar grotere onderzoeksproject naar het snijvlak van publieke ruimte, religie en consumptie in Singapore. In dit artikel vertelt ze over de betekenis van Kerstmis in Singapores meest prominente winkelgebied.

‘Christmas Light Up’ wordt gesteund door publieke en private betrokkenen zoals de winkeliersvereniging van Orchard Road en het bureau voor toerisme van Singapore. Het is ieder jaar een van de belangrijkste evenementen in Orchard Road, waar miljoenen winkelaars en toeristen op af komen.

Door het overduidelijk commerciële oogmerk, de locatie in het drukke winkelgebied en het karakter van het evenement lijkt ‘Christmas on Orchard Road’ enerzijds het idee te bevestigen dat kerst vooral een wereldwijd consumptiefeest is geworden. Anderzijds biedt de inbedding van kerstfestiviteiten in een consumptiecultuur juist gelegenheid voor religieuze uitingen in de publieke ruimte - een gelegenheid die er op andere momenten in het jaar niet is.

Photo: Katja Rakow
Foto: Katja Rakow

Overheidsregulering van feestelijkheden

De kleine Zuidoost-Aziatische stadstaat met een bevolking van 5,53 miljoen mensen kenmerkt zich door grote etnische, culturele en religieuze diversiteit. Deze diversiteit wordt zorgvuldig onder controle gehouden door de overheid, om spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen te voorkomen. De overheid schrijft daarom voor welke feesten en religieuze vieringen mogen plaatsvinden in de publieke ruimte.

Een christelijk feest

Sinds 2004 heeft een groep van christelijke organisaties (CCIS, Celebrating Christmas in Singapore) gezamenlijk toestemming gekregen om Kerst te vieren als een uitdrukkelijk christelijk feest in Orchard Road. Met toneelvoorstellingen, dans, kerstliederen, verhalen en exposities delen zij de christelijke boodschap van Kerst terwijl ze het winkelend publiek vermaken.

Zo ontstaat als het ware een win-win-situatie voor alle betrokkenen: de festiviteiten maken Kerst in Orchard Road aantrekkelijker voor toeristen en winkelaars, en bieden christenen tegelijkertijd de gelegenheid om hun opvattingen over Kerst in te demonstreren op een van de bekendste en drukste plekken van Singapore.

Onderzoeksproject

De studie naar ‘Christmas Light Up’ maakt deel uit van het onderzoeksproject ‘Transcultural Dynamics of Pentecostalism in Singapore’. Dit project wordt gefinancierd door het Cluster of Excellence ‘Asia and Europe in a Global Context’ aan de universiteit van Heidelberg (Duitsland) in het kader van het German Excellence Initiative. De onderzoeksgroep bestaat uit een postdoc onderzoeker (Katja Rakow, die sinds september 2015 aan de Universiteit Utrecht werkt) en twee promovendi. Het project loopt nog tot april 2016.

Kerst in Singapore - Foto's: Esther N.R. Berg en Katja Rakow
Kerst in Singapore - Foto's: Esther N.R. Berg en Katja Rakow