Julia Jones nieuwe hoogleraar Prins Bernhard Leerstoel

Prof. dr. Julia Jones is benoemd tot de nieuwe hoogleraar van de Prins Bernhard Leerstoel voor Internationale Natuurbescherming. Jones staat internationaal bekend om haar onderzoek waarbij ze meet hoe effectief natuurbescherming uiteindelijk is, en wat de gevolgen zijn voor omwonenden. Haar onderzoek draait om de vraag welke vormen van natuurbescherming goed werken en welke niet, en hoe die de lokale bevolking beïnvloeden.

“Deze benoeming is een enorme eer”, zegt Jones, die als hoogleraar verbonden is aan Bangor University in Wales. “Wetenschappers die deze leerstoel eerder hebben bekleed, zijn absolute toppers in onderzoek naar natuurbescherming. Ik ben verheugd dat ik in hun voetsporen mag treden. Als leerstoelhouder hoop ik vooral meer erkenning te krijgen voor de sociale aspecten van natuurbescherming. Ook wil ik samenwerken met natuurbeschermers om beter te kunnen meten hoe effectief natuurbehoud is. Mijn uiteindelijke doel is om natuurbescherming effectiever en rechtvaardiger te maken.”

Nieuwe netwerken en samenwerkingen

De Prins Bernhard Leerstoel geeft Jones de mogelijkheid om haar onderzoek naar de effectiviteit van natuurbescherming verder te ontwikkelen, door de handen ineen te slaan met andere onderzoekers en organisaties. “In mijn onderzoek leg ik altijd nieuwe connecties en werk ik graag samen met mensen met verschillende achtergronden”, zegt Jones.

Dankzij deze positie kan ik een groot netwerk van experts aanboren bij de Universiteit Utrecht. Het is ook een vertrekpunt voor nieuwe samenwerkingen in Nederland.

“Dankzij deze positie kan ik een groot netwerk van experts aanboren aan de Universiteit Utrecht. Maar het werkt ook als een vertrekpunt voor nieuwe samenwerkingen in de rest van Nederland. De band met het Wereld Natuur Fonds, die een belangrijke partner is in deze leerstoel, biedt daarvoor ook prachtige kansen.”

Natuurbescherming evalueren

Degelijk meten hoe goed natuurbescherming nu werkelijk uitpakt, gebeurt volgens Jones veel te weinig. Het uiteindelijke resultaat van natuurprojecten wordt vaak niet goed geëvalueerd, aldus Jones. Zo blijft het vaak onduidelijk of bescherming van bepaalde natuurgebieden daadwerkelijk heeft geleid tot bijvoorbeeld meer biodiversiteit of minder ontbossing.

Het is verrassend moeilijk om vast te stellen of beleid voor natuurbescherming heeft gewerkt, en of het opleverde wat ervan verwacht werd.

“Bij natuurbescherming wil je weten of een bepaald beleid heeft gewerkt, en of het heeft opgeleverd wat ervan werd verwacht”, aldus Jones. “Dat is echter verrassend moeilijk om te achterhalen. De reden daarvoor is dat de effecten van natuurbescherming pas op langere termijn zichtbaar worden, veel later dan de duur van de meeste natuurprojecten. Wanneer een natuurprojecten afloopt, worden er rapporten opgesteld om het project te evalueren. Maar op dat moment bieden de evaluaties niet het grotere plaatje van wat natuurbescherming daadwerkelijk heeft bijgedragen aan de bescherming van de natuur, en ook niet wat de effecten zijn voor de plaatselijke bevolking.”

Speciale band met Madagaskar

Jones heeft een speciale band met Madagaskar, waar zij al 20 jaar werkt. Ze bestudeert daar hoe effectief natuurbescherming is en hoe dit zijn weerslag heeft op gemeenschappen die wonen aan de randen van natuurgebieden. Dit onderzoek voert ze uit in samenwerking met wetenschappers van de Université d'Antananarivo. “Uiteindelijk willen we hiermee de overheid van Madagaskar ondersteunen bij hun inspanningen om natuurbescherming te hervormen en te verfijnen.”

Prins Bernhard Leerstoel

De Prins Bernhard Leerstoel voor Internationale Natuurbescherming is ingebed in de onderzoeksgroep Ecologie en Biodiversiteit van de Universiteit Utrecht. De leerstoel is in 1987 opgericht ter gelegenheid van de 75e verjaardag van Prins Bernhard (1911-2004) als erkenning voor zijn doorslaggevende rol in het internationale natuurbescherming.

Sinds de oprichting heeft de Prins Bernhard Leerstoel een grote bijdrage geleverd aan het verbinden van wetenschap en praktijk.

Prins Bernhard stond aan de wieg van het World Wide Fund for Nature (WWF), waarvan hij voorzitter was in de periode 1961-1976. Voor de Nederlandse tak van WWF, het Wereld Natuur Fonds, was hij ruim dertig jaar voorzitter. Hij was ook oprichter en voorzitter van de Peace Parks Foundation. Tot zijn overlijden in 2004 was Prins Bernhard nauw betrokken bij de activiteiten van zijn leerstoel aan de Universiteit Utrecht.

Sinds de oprichting heeft de Prins Bernhard Leerstoel een grote bijdrage geleverd aan het verbinden van wetenschap en praktijk. Dit gebeurt door Nederlandse en internationale studenten (BSc, MSc en PhD) op te leiden in de internationale aspecten van natuurbescherming, door het stimuleren van wetenschappelijk gefundeerde natuurbescherming, en door het creëren van bewustzijn voor urgente natuurbeschermingsvraagstukken.

Voormalige leerstoelhouders

De Prins Bernhard Leerstoelhouders zijn internationaal gerenommeerde onderzoekers die werken op het snijvlak van wetenschap en natuurbescherming. Voormalige leerstoelhouders zijn Norman Meyers (1987-1992), Jeffrey Sayer (1994-2003), Jack Putz (2004-2009), Bill Laurance (2010-2014) en Jaboury Ghazoul (2015-2020). Leerstoelhouders hebben een ambtstermijn van vijf jaar, waarin zij regelmatig de Universiteit Utrecht bezoeken.