Jip Lensink wint met haar onderzoek naar Moluks christendom de Jan Brouwer scriptieprijs
“Als antropoloog en religiewetenschapper ben ik altijd geïnteresseerd geweest in muziek. Toen ik een keertje een Molukse kerk bezocht, raakte ik direct enorm gefascineerd door het Molukse christendom en de Molukse cultuur. Het vormde de aanleiding voor mijn antropologische veldwerk op de Molukken (Indonesië) waarin al mijn onderzoeksinteresses samenkwamen” vertelt Jip Lensink. In haar onderzoek keek Jip naar de relatie tussen theologie en geleefde religie. Zij won met haar afstudeerscriptie (Research Master Religious Studies) de Jan Brouwer scriptieprijs voor de religiewetenschappen en de theologie van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen.
Relatie tussen theologie en geleefde religie
Het onderzoek van Jip geeft inzicht in Molukse theologie, in het Molukse protestantisme zoals dat wordt gepraktiseerd en beleefd door mensen zelf, en in traditionele Molukse muziek. Zij bestudeerde een theologisch idee van de theoloog en muzikant Christian Izaac Tamaela, die voorstelde om Molukse traditionele muziek te introduceren in de Molukse Protestantse kerk (GPM). “Het doel is om de kerkmuziek beter te laten aansluiten bij de Molukse identiteit, in lijn met de zogenaamde ‘contextuele theologie’ die wordt ontwikkeld aan de theologische universiteit in Ambon (UKIM). Ik volgde dit idee vanuit de theologische context naar de meningen en praktijken in de kerk. Ik wilde begrijpen wat de relatie was tussen de theologie en de geleefde religie.”
Moluks christendom
Voor haar onderzoek bezocht Jip kerkdiensten en allerlei muzikale activiteiten. “Ik reisde met boot of brommer over zee of door de jungle om op de meest prachtige plekken te praten met dominees, kerkgangers en muzikanten. Ik beoefende de beroemde ‘participerende observatie’ om mijn onderzoeksvragen te beantwoorden. Ik concludeerde dat in de meeste gevallen er geen directe lijn tussen idee en praktijk bestaat, wat met name te maken heeft met het feit dat traditionele kerkmuziek nog maar net bestaat; met bepaalde praktische beperkingen; met meningsverschillen over wat mag en kan gelden als ‘context’; met de dubbelzinnige positie van de voorouders; en met eeuwenlange automatische contextualisatie wat heeft geresulteerd in een specifiek Moluks christendom waarin de invloed van het koloniaal christendom moet worden meegewogen.”
"Ik reisde met boot of brommer over zee of door de jungle om op de meest prachtige plekken te praten met dominees, kerkgangers en muzikanten, en te begrijpen wat de relatie is tussen de theologie en de geleefde religie."
Scriptieprijs
Met haar onderzoek won Jip de Jan Brouwer scriptieprijs. De jury was vooral onder de indruk van de manier waarop Jip het onderzoek benaderde: "Zij presenteert de resultaten van haar op participerende observatie gebaseerde veldwerk op zo’n persoonlijke manier dat zij haar lezers in staat stelt om in de huid van de door haar ondervraagde christelijke theologen, studenten theologie en ‘gewone’ Molukse gelovigen te kruipen. Deze persoonlijke benadering blijft echter altijd wetenschappelijk verantwoord en de benodigde kritische distantie wordt door Lensink altijd in acht genomen."
Jip is zelf ontzettend blij met deze eer: "Ik ben heel erg vereerd door de prijs die het KHMW aan mij heeft toegekend! Ik voel me trots en dankbaar, met name jegens de mensen die deel zijn geweest van deze bijzondere reis: alle mooie mensen die ik heb ontmoet en die mij hebben geholpen, mijn begeleiders prof. dr. Birgit Meyer en dr. Lucien van Liere, en mijn familie."
