Jaarlijks 16 miljard euro witgewassen in Nederland

© iStockphoto.com/DMPalino

In Nederland wordt jaarlijks 16 miljard euro witgewassen. Onderzoekers van de Utrecht University School of Economics waarschuwen in Trouw dat fraude en de verstrengeling van onder- en bovenwereld toenemen.

De berekening is gebaseerd op cijfers uit 2014 omdat internationale criminaliteitscijfers van de afgelopen jaren nog niet officieel zijn vastgesteld. Maar volgens de Utrechtse onderzoekers, die de cijfers met 2004 hebben vergeleken, is de uitkomst zeker van belang, omdat andere wetenschappers stellen dat er miljoenen omgaan in witwassen, het blijkt nu om miljarden te gaan. “De omvang is relatief gezien gelijk gebleven de afgelopen tien jaar, ongeveer 2,5 procent van het bruto binnenlands product”, zegt Brigitte Unger, hoogleraar Economie van de Publieke Sector en projectleider van het onderzoek, dat in opdracht is gedaan van WODC, het onderzoeksinstituut gelieerd aan het ministerie van Justitie en Veiligheid.  “Dat is een stevig aandeel. Met dit geld zou je bij wijze van spreken de problemen in de zorg kunnen oplossen.”

Het gaat om 2,5 procent van het bruto binnenlands product, genoeg om bijvoorbeeld de problemen in de zorg op te lossen.

“Het risico van witwassen is dat het de economie ondermijnt", gaat Unger verder in Trouw, "zeker als criminelen actief zijn in veel verschillende sectoren. De corruptie stijgt. Je krijgt een andere manier van samenleven, omdat de onder- en bovenwereld met elkaar verstrengeld raken.” Nu al kregen de onderzoekers signalen dat het eenvoudig is om financiële adviseurs in de bovenwereld te vinden die graag meedenken over dubieuze bedrijfsconstructies. 

Voor 90 procent geld uit drugshandel en fraude

"Het blijft lastig in te schatten wat deze cijfers voor de situatie van nu betekenen. Maar we hebben nu een vergelijking gemaakt met tien jaar geleden en we zien wel een stabiele trend", aldus Joras Ferwerda, verbonden aan de onderzoekshub Security in Open Societies van de Universiteit Utrecht. Voor 90 procent is het geld afkomstig van drugshandel en fraude. Dat baart de onderzoekers zorgen omdat de fraude toeneemt. "Daar hebben we ook het minste zicht op. Er zijn veel verschillende vormen van fraude."

Bij een drugsvondst heeft de politie meteen wat, maar een tas met dubieuze administratie vraagt om specialistisch, tijdrovend onderzoek.

 “Als de politie een huis binnenvalt en ze vinden een tas met drugs, dan hebben ze direct wat. Als daarnaast een tas staat met de administratie van een dubieuze internationale onderneming, dan vraagt dat om een specialistisch en tijdrovend onderzoek", aldus Ferwerda in Trouw. Het onderzoek moet aanknopingspunten bieden om anti-witwasbeleid te verbeteren. Nu zou zwart geld nog vaak gemakkelijk de economie binnenkomen.