In Memoriam Prof. dr. John-Jules Ch. Meyer (1954–2025)

Met diep verdriet hebben wij vernomen dat onze collega, leermeester en vriend prof. dr. John-Jules Meyer is overleden. John-Jules was gedurende meer dan dertig jaar als hoogleraar verbonden aan het Departement Informatica van de Universiteit Utrecht, waar hij van grote betekenis was voor het onderzoek en onderwijs op het gebied van kunstmatige intelligentie en logica. Zijn invloed reikte echter veel verder dan de universiteit: hij gaf richting aan het vakgebied, nationaal en internationaal, mede door zijn rol in het opleiden en begeleiden van een hele generatie AI-onderzoekers.

Wetenschappelijke visie en pionierschap

Prof. dr. John-Jules Meyer was een van de grondleggers van de logica-gebaseerde kunstmatige intelligentie. In de jaren negentig speelde hij een centrale rol in de ontwikkeling van epistemische, niet-monotone, dynamische en deontische logica binnen AI. Hij was mede-initiatiefnemer van de internationale DEON-conferenties over deontische logica in de informatica; de best-paper award van deze conferentiereeks draagt zijn naam en blijft daarmee zijn nalatenschap eren. Daarnaast was hij een van de belangrijkste pleitbezorgers van de agentgebaseerde benadering binnen kunstmatige intelligentie. Het denken in termen van autonome software-agenten, met doelen en verantwoordelijkheden, is inmiddels niet meer weg te denken uit het veld.

John-Jules’ wetenschappelijke output was indrukwekkend. Hij publiceerde meer dan 500 papers en enkele belangrijke boeken, en gaf tientallen keynote-lezingen op internationale conferenties. In 2005 werd hij benoemd tot Fellow van de European Association for Artificial Intelligence (ECCAI/EURAI), een erkenning voor zijn blijvende bijdrage aan het vakgebied.

Promotor, mentor en inspirerend docent

Misschien nog belangrijker dan zijn wetenschappelijke prestaties was zijn rol als opleider en inspirator. John-Jules begeleidde meer dan 60 promovendi en zat daarnaast in meer dan 200 promotiecommissies in binnen- en buitenland. In 2011 promoveerden negen van zijn promovendi binnen één jaar, waarmee hij werd uitgeroepen tot UU-promotor van het jaar. In het jaar daarvoor had hij meer dan de helft van het totale aantal Utrechtse informatica-promoties op zijn naam staan.

Oud-promovendi en -studenten herinneren zich John-Jules als een docent die kon uitleggen met helderheid en enthousiasme, en als een begeleider die eerder inspireerde en richting gaf dan een vastgelegde route voorschreef. Hij stond bekend om zijn humor, zijn geduld en aandacht, en het vertrouwen en de steun die hij gaf aan zijn studenten en promovendi. Een beeld dat vaak genoemd wordt: John-Jules op de eerste rij bij een conferentie, trots en driftig knikkend terwijl een van zijn promovendi een presentatie gaf.

Bestuurlijke bijdragen

Ook via zijn vele bestuurlijke functies droeg John-Jules bij aan de vorming en ontwikkeling van zijn vakgebied. Hij was onder andere mede-oprichter en wetenschappelijk directeur van onderzoeksschool SIKS, onderzoeksdirecteur van het departement Informatica, voorzitter van de Vereniging voor Logica en Wijsbegeerte van Exacte Wetenschappen, vertegenwoordiger van Informatica in de Gemeenschappelijke Commissie, en bestuurslid van IPN (ICT research Platform Netherlands). Binnen de Universiteit Utrecht speelde John-Jules een belangrijke rol in de studie Cognitieve Kunstmatige Intelligentie, de voorloper van de huidige bachelor Kunstmatige Intelligentie en de AI-masterprogramma’s. 

Nalatenschap

John-Jules laat een indrukwekkend wetenschappelijk oeuvre na, maar zijn grootste nalatenschap bestaat in de mensen die hij heeft opgeleid en geïnspireerd. Wij zijn dankbaar voor zijn toewijding en de visie en inspiratie waarmee hij richting gaf aan zowel het vakgebied als de grote hoeveelheid studenten en promovendi die hij begeleidde. Wij zullen zijn scherpe geest, onvermoeibare inzet, humor en warme collegialiteit missen.

Onze gedachten zijn bij zijn nabestaanden, collega’s en oud-promovendi en -studenten.

Jan Broersen, Mehdi Dastani, Henry Prakken, Nieske Vergunst, departement Informatica