“Ik onderzoek hoe mensen omgaan en leven met digitale technologieën”
Annette Markham is hoogleraar Media Literacy & Public Engagement
De banden die we hebben met onze telefoons, tablets en laptop zijn intiem: we vertrouwen ze onze persoonlijke geheimen toe. En ‘the cloud’ wordt een uitbreiding van ons geheugen. Annette Markham is sinds dit jaar hoogleraar in Media Literacy and Public Engagement bij het department Media en Cultuurwetenschappen. In dit interview vertelt ze meer over haar onderzoek.
Mediageletterdheid: verschuiving van mediavaardigheden naar kritisch denken
Mediageletterdheid bestaat al heel lang, maar wat die term betekent, is de afgelopen decennia verschoven. Als je zoekt naar een definitie van mediageletterdheid, beschrijft Wikipedia het als: “(…) de verzameling competenties die iemand in staat stellen producten (teksten) en instellingen van de media te interpreteren, zelf media te produceren en de sociale en politieke invloed van de media te herkennen en te confronteren.”
Die definitie mag nog uitgebreider, vindt Markham: “In een wereld van voortdurende digitale verstoringen, kan mediageletterdheid beter gedefinieerd worden als kritische en toekomstgerichte geletterdheid, gericht op de mogelijkheden, politiek en ethiek in digitaal verzadigde en datagedreven media-ecologieën. Vaardigheden die je nodig hebt om je te verhouden tot krachtige digitale platforms, de alomtegenwoordige dataficatie en -bewaking, algoritmische personaliseringssystemen en de genererende kracht van AI.
Bekijk hier het hele interview met Annette Markham:
Technologie is niet de oplossing voor al onze problemen
Markham ziet de mogelijkheden die technologie met zich meebrengt en is vooral geïnteresseerd in hoe mensen omgaan met hun technologische apparaten. “Naarmate AI krachtiger wordt, moeten gewone burgers ook meer weten over wat er onder de oppervlakte gebeurt. We moeten ons bewust worden van wat geautomatiseerde, autonome en zelflerende entiteiten ons laten denken en doen.”
“We moeten die technologieën en hun gevolgen voor onze samenleving op waarde leren schatten”, benadrukt Markham. “De uitdaging is om niet te denken dat technologieën de oplossing zijn voor alle problemen, maar om pas op de plaats te maken en na te denken over vragen als: ‘Wat willen we worden en hoe kunnen we daar komen?’”
We moeten technologieën en hun gevolgen voor onze samenleving op waarde leren schatten.
Universiteit Utrecht en public engagement
Na jaren over de hele wereld als hoogleraar te hebben gewerkt: van de Verenigde Staten tot Zweden, van Denemarken tot Melbourne, Australië, werd Markham in januari 2024 benoemd tot leerstoelhoogleraar Media Literacies and Public Engagement aan de Universiteit Utrecht.
Markhams keuze voor Utrecht heeft veel te maken met de manier waarop de universiteit publice engagement omarmt, zegt ze: “Utrecht staat heel erg open voor public engagement. Ik zie een vorm van gastvrijheid die verder gaat dan zenden naar het publiek en is volledig toegewijd aan het samen bouwen aan kennis op basis van onderwerpen die ons allemaal zorgen baren.”