“Ik ging naar bed als rechter en werd wakker als terrorist.”

Het Incluusion programma van Universiteit Utrecht debuteerde onlangs op het EDI Festival de tentoonstelling '100 Million Voices, 100 Million Stories’. Met deze audiovisuele tentoonstelling biedt Incluusion een podium aan de stemmen van degenen die steeds onzichtbaarder worden in de huidige verhitte immigratiedebatten en het actuele politieke klimaat: vluchtelingen en asielzoekers. ‘100 Million Voices, 100 Million Stories’ herinnert ons eraan dat achter elke statistiek een menselijke stem schuilgaat met een verhaal dat wacht om gehoord en begrepen te worden.

Voor de tentoonstelling werd aan voormalige studenten en trainees van Incluusion gevraagd om te reflecteren op hun asielreis naar en in Nederland en om een verhaal te schrijven in een vorm naar keuze. Dit resulteerde in een verzameling van poëzie en proza die een breed scala aan asielverhalen belicht. Hun audioverhalen bieden een ongefilterde kijk op de uitdagingen waarmee vluchtelingen in Nederland worden geconfronteerd – van het navigeren door complexe en rigide asielprocedures, je aanpassen aan een onbekende omgeving en taal, tot de constante dreiging van overplaatsing die hun leven in het systeem bepaalt.

Elke reis is uniek

Het unieke karakter van elk verhaal weerspiegelt de complexiteit van de ervaringen van vluchtelingen. Hoewel vluchtelingen vaak gemeenschappelijke uitdagingen delen, is ieders reis anders, gevormd door hun persoonlijke geschiedenis, culturele achtergrond en de specifieke omstandigheden van hun ontheemding. Een voormalige rechter beschrijft hoe hun leven van de ene op de andere dag veranderde: “Ik ging naar bed als rechter en werd wakker als terrorist.”

Een young professional verlangt ernaar zijn opleiding voort te zetten, maar voelt zich uiteindelijk ontmoedigd en ongehoord: “Nog een hindernis - vluchtelingen onder de 30 jaar hebben recht op dezelfde studiefinanciering als Nederlandse studenten, maar ik was net een maand voor de start van mijn studie 30 jaar geworden. Dit betekende dat ik geen recht had op financiële steun.” Langdurige asielprocedures kunnen dus een directe impact hebben op de mogelijkheden die vluchtelingen hebben als ze eenmaal hun status hebben.

Een andere deelnemer moet diens queerness verbergen en blijft daarom anoniem in diens inzending: “Het is een vreemd half leven dat ik nu leef. Niet hier, niet daar, nergens helemaal.”

De tentoonstelling werpt ook licht op de uitdagingen van integratie. Zoals een deelnemer van Incluusion opmerkt: “Bovenop het verdriet dat ik in mijn land had ervaren, was ik nu ook vluchteling geworden en probeerde ik in een onbekend land in een onbekende taal te overleven.”

Als ik zie hoeveel ik in zo'n korte tijd heb bereikt, kan ik het bijna niet geloven.

De kracht van onderwijs

Te midden van de voortdurende uitdagingen van het asielsysteem noemen deelnemers de transformerende kracht van onderwijs en ondersteunende programma’s, zoals Incluusion. “Incluusion gaf me de moed om die eerste stappen naar een nieuw begin te zetten. Werken, bijdragen aan de samenleving, deel uitmaken van het leven – het gaf me weer het gevoel gewoon mens te zijn.” Incluusion moedigt deelnemers aan om mogelijkheden in een nieuw land te verkennen en om weer vertrouwen te krijgen in hun vermogen om aansluiting te vinden bij de mensen en de samenleving om hen heen.

De persoonlijke verhalen bieden waardevolle inzichten in de mensen die centraal staan in het huidige immigratie- en integratiedebat in Nederland. Ze tonen veerkracht en vastberadenheid, waarmee de vooruitgang in alle dimensies van de integratie van vluchtelingen wordt benadrukt en de uitdagingen bij het creëren van een echt inclusieve samenleving.

De zes verhalen die in deze tentoonstelling worden belicht, vertegenwoordigen slechts een fractie van de mensen die gedwongen ontheemd zijn. Eind 2023 bracht de VN-vluchtelingenorganisatie een nieuwe schatting uit: meer dan 117 miljoen mensen zouden gedwongen ontheemd zijn. Om dat in perspectief te plaatsen: dat is 1 op de 69 mensen wereldwijd.

Tentoonstelling

De tentoonstelling werd gepresenteerd tijdens het EDI Festival in ‘De Lik’, Utrecht. De tentoonstelling ‘100 Million Voices, 100 Million Stories’ maakt de ervaring van vluchtelingen menselijker en zorgt voor meer begrip bij het brede publiek. Portretten van de mensen die hun verhalen deelden, sierden de muren. Festivalbezoekers werden uitgenodigd om een koptelefoon op te zetten om zich te laten onderdompelen in de autobiografieën van de voormalige vluchtelingstudenten en -trainees van Incluusion.

Wil je de tentoonstelling lenen? Neem dan contact op met Incluusion via incluusion@uu.nl.