Hoge wetenschappelijke onderscheiding voor sociaal geograaf Ron Boschma

Prix Vautrin Lud voor het eerst toegekend aan Nederlandse onderzoeker

Portretfoto Ron Boschma

Aan prof. dr. Ron Boschma is als eerste Nederlander de Prix Vautrin Lud toegekend, de hoogste wetenschappelijke onderscheiding binnen de geografie. De prijs wordt uitgereikt op 6 oktober in Saint-Dié-des-Vosges (Frankrijk). Voorafgaand aan de prijsuitreiking, op 4 oktober, zal hij een voordracht houden aan de Sorbonne in Parijs. Boschma krijgt de prijs wegens zijn wetenschappelijke verdiensten voor de economische geografie, in het bijzonder als een van de grondleggers van de evolutionaire economische geografie en zijn onderzoek naar regionale diversificatie en innovatiebeleid. Het regionale beleid van de EU is bijvoorbeeld mede op basis van zijn onderzoek tot stand gekomen.

De prijs is ingesteld in 1991 en wordt elk jaar uitgereikt tijdens het Internationale Festival van de Geografie in Saint-Dié-des-Vosges. De organisatoren van het Festival besloten de prijs in het leven te roepen bij gebrek aan een Nobelprijs voor de Geografie. Nominaties voor de Prix Vautrin Lud doorlopen dezelfde procedure als de echte Nobelprijzen; ongeveer 500 experts wereldwijd kunnen nominaties doen waarop een internationale commissie een winnaar kiest.

Plannen doorrekenen

Regio’s hebben ieder hun prioriteiten maar of ze daarmee altijd een realistische weg inslaan is nog maar de vraag. Boschma kan voor alle Europese regio’s uitrekenen of de gemaakte keuzes hout snijden. “Nederland wil bijvoorbeeld een rol spelen op het vlak van de cybersecurity, maar het is nog maar de vraag of we daar de competenties wel voor in huis hebben”, relativeert de onderzoeker. “Andersom zie je dat Noord-Nederland goed gekozen heeft voor de waterstofeconomie, of dat Noord-Brabant succes boekt met technologie-ontwikkeling rondom beeldvorming.”

Nederland is goed beschouwd een heel centralistisch land. De nationale overheid heeft eigenlijk nauwelijks een idee wat er regionaal speelt.

Industriebeleid

Hoe belangrijk regionaal beleid in de Europese Unie is, blijkt wel uit het feit dat hierin bijna honderd miljard jaarlijks omgaat. “Het is te beschouwen als de grootste beleidsinterventie van de EU, waarmee geprobeerd wordt om de economische verschillen tussen landen en regio’s te verkleinen. Verstandig regionaal beleid bestaat bijvoorbeeld uit actief industriebeleid dat de juiste prioriteiten stelt. Industriebeleid was vroeger een vies woord, nu wordt de ontwikkeling van bepaalde sectoren actief gepromoot.”

ASML

Boschma laat ook een waarschuwend geluid horen. “Nederland is goed beschouwd een heel centralistisch land. De nationale overheid heeft eigenlijk nauwelijks een idee wat er regionaal speelt. Het duurde heel lang voor men doorhad dat ons land naast de twee ‘mainports’ Amsterdam en Rotterdam ook een ‘brainport’ in huis heeft: Eindhoven en omgeving. Met als grote speler natuurlijk ASML. Alleen, als we niet oppassen speelt dat bedrijf een veel te dominante rol en zuigt het alle dynamiek uit andere activiteiten in de regio. Daar is doordacht beleid voor nodig.”

Economie

Ron Boschma studeerde Sociale Geografie in Amsterdam aan de UvA en promoveerde in 1994 bij het Tinbergen Instituut (Erasmus Universiteit Rotterdam). Tien jaar later volgde zijn benoeming tot hoogleraar bij de Utrechtse faculteit Geowetenschappen. Daarvoor werkte hij onder andere als hoogleraar Innovatiestudies aan de Universiteit Lund in Zweden, waarmee hij ook gerechtigd is om kandidaten voor te dragen voor de Nobelprijs voor de Economie.

Hoofdstad van de geografie

Het idee voor de prijs werd geboren in 1990 tijdens de eerste editie van het Internationale Festival van de Geografie, een driedaags evenement voor wetenschappers en het brede publiek. Het programma bestaat uit symposia en wetenschappelijke voordrachten door geografen maar ook bijvoorbeeld uit filmvoorstellingen en exposities. Saint-Dié-des-Vosges heeft zich hiermee op de kaart gezet als “internationale hoofdstad van de geografie”. De prijs ontleent zijn naam aan Vautrin Lud, een Franse wetenschapper die afkomstig was uit de Oost-Franse stad. In 1507 werd daar onder zijn auspiciën een kaart uitgegeven waarop voor het eerst de naam Amerika voorkwam.