Hoe maak je migrantenjongeren mediawijs en bereid je ze voor op een toekomst in Nederland?

Mediawijs door media maken gefinancierd binnen Nationale Wetenschapsagenda

Het project Mediawijs door media maken (MMM) is gehonoreerd binnen de route Veerkrachtige en Zinvolle Samenlevingen van de Nationale Wetenschapsagenda. Binnen het project wordt onderzocht hoe migrantenjongeren, vluchtelingen in het bijzonder, getraind kunnen worden in informatieverwerking en mediagebruik om zich snel thuis te voelen en zich voor te bereiden op een toekomst in Nederland.

Project 'Mediawijs door media maken' (MMM)

Mediawijze migrantenjongeren

In Nederland volgen migrantenjongeren kort na aankomst een 2-jarig onderwijstraject binnen internationale schakelklassen. Juist binnen deze unieke toekomstgeoriënteerde institutionele context is het kritisch leren kijken naar en maken van media – in een voor hen nieuwe samenleving – belangrijk om nieuwe bruggen te kunnen slaan. Door in klassikaal verband samen te werken met medeleerlingen van uiteenlopende achtergronden, worden zij als opgroeiende individuen toegerust met belangrijke nieuwe competenties als zelfbewustzijn, weerbaarheid en taal - en sociale vaardigheden.

Vier pijlers

Hierdoor zijn ze beter in staat een veerkrachtig bestaan op te bouwen binnen steeds ongelijkere, diverse en gedigitaliseerde lokale, nationale, Europese en internationale domeinen waarin zij bewegen. De herwaardering van kritische mediawijsheid is gebaseerd op vier pijlers:

  • co-creatie met kinderen/jongeren
  • digitaal burgerschap
  • digitale identiteitsvorming
  • het kinderrechtelijk normatief kader
Project 'Mediawijs door media maken' (MMM)
Leerlingen van Ithaka Internationale Schakelklassen creëren nieuwe verhalen op basis van zelfgemaakte foto’s, januari 2017.

Het geheim van veerkrachtige samenlevingen

Het project zoekt het geheim van veerkrachtige samenlevingen binnen media wijsheid en media maken. Wij focussen op hoe het maatschappelijk domein van het middelbaar onderwijs, en in het bijzonder internationale schakelklassen voor migrantenjongeren die nieuw in Nederland zijn, mediawijsheid kan inzetten om jongeren optimaler toe te rusten te participeren in de Nederlandse samenleving. Door jongeren met hun eigen telefoons media te laten maken en deze te vertonen, creëren we een unieke participatieve basis voor scherpe discussies over beeldtaal, feit & fictie, zoekstrategieën, identiteit, privacy, ‘filter bubbles’ en ‘fake news’, ‘cyberbullying’, ‘sexting’ en man-vrouw verhoudingen, radicalisering, digitale voetafdrukken en kinderrechten.

Trainen als mediamakers

Daarmee zetten we breder in dan de reguliere lespakketten in informatie- en mediawijsheid, waar leerlingen weerbaar worden gemaakt door ze als consument te waarschuwen. Wij hanteren namelijk de visie dat je jongeren weerbaarheid en veerkracht meegeeft door hen zelf ook te trainen als mediamakers.

Project 'Mediawijs door media maken' (MMM)

Startimpuls NWA

NWO heeft financiering toegekend aan de aanvragen voor acht routes van de Nationale Wetenschapsagenda (NWA). De NWA-route “Veerkrachtige en Zinvolle Samenlevingen”, onder leiding van prof. dr. Bas van Bavel, ontvangt voor het deelthema betreffende de positie van jongeren een startimpuls van 2,5 miljoen euro. Dit themaprogramma wordt uitgewerkt door een groot aantal consortia. Vanuit het departement Media-en Cultuurwetenschap gaat het deelproject Mediawijs door media maken: De schakel tot participatie van migrantenjongeren? van start. Projectleiders zijn dr. Koen Leurs, universitair docent Departement Media- en Cultuurwetenschappen, en Sanne Sprenger, MA, filmmaker & docent Departement Media- en Cultuurwetenschappen. 

Impact

De wetenschappelijke en maatschappelijke impact van dit tweejarige project (september 2017-2019) is verdeeld over de verschillende mijlpalen: bevindingen zullen resulteren in internationale wetenschappelijke publicaties, een train-the-trainers toolkit beleidsadvies en een tentoonstelling met werk van leerlingen, gecureerd door leerlingen. Het project bouwt voort op het pilot lesprogramma Informatie en mediawijsheid voor jongeren in schakelklassen, ontwikkeld in dialoog met leraren en leerlingen van Ithaka Internationale Schakelklassen. 

Consortium

Het consortium van het project bestaat uit:

  • Hemmo Bruinenberg, MA – Filmmaker & visueel antropoloog
  • Ena Omerovic, MA – Filmmaker & onderzoeksassistent
  • Rob Bekker, MA – Leraar NT2 en mentor Ithaka, Internationale Schakelklassen Utrecht en Maarssen
  • Dr. Stephanie Rap – Universitair docent, Afdeling Jeugdrecht, Universiteit Leiden
  • Ed Klute – Directeur Mira Media. Mira Media zet media in als instrument voor interculturele dialoog en sociale cohesie
Pilot lesprogramma Informatie en mediawijsheid voor jongeren in schakelklassen