Hoe interdisciplinair ben jij? Van hardcore naar licht interdisciplinair onderzoek
Bestaan er verschillende gradaties van interdisciplinariteit? Aan de hand van haar eigen onderzoek bespreekt dr. Özge Bilgili, universitair docent Interdisciplinaire Sociale Wetenschappen en lid van de Utrecht Young Academy, het belang en de toegevoegde waarde van interdisciplinair onderzoek.
"Wanneer mij gevraagd wordt wie ik ben als onderzoeker, reageer ik vaak met een van de volgende antwoorden: “Ik ben een migratiewetenschapper”; “Ik doe onderzoek in de sociale wetenschappen”, “Ik ben opgeleid als socioloog... maar eigenlijk omvat mijn werkveld vele disciplines, van politicologie tot sociale geografie”. Met het bijkomende voordeel om deze antwoorden te combineren tot één enkele titel, ben ik sinds januari 2017 universitair docent Interdisciplinaire Sociale Wetenschappen binnen het European Research Centre on Migration and Ethnic Relations. Ik vraag mijzelf dus eigenlijk niet vaak af óf mijn onderzoek interdisciplinair is. Het antwoord is voor mij altijd een volmondig ‘ja’ geweest.
Er zijn talrijke maatschappelijke uitdagingen veroorzaakt door migratie, net als de interdisciplinaire perspectieven waarmee men deze kan onderzoeken. Dit was in feite een van de belangrijkste redenen waarom ik mij wilde richten op deze thematische focus, in plaats van naar de wereld te kijken door een monodisciplinaire lens.
Is er een spectrum van hardcore naar licht interdisciplinair onderzoek?
Tijdens de afgelopen ledenvergadering van de Utrecht Young Academy presenteerde ik mijn huidige onderzoek: Countering the Virus: Discrimination and protestation in multicultural Europe (COVID). Ik had niet verwacht dat hieruit een discussie zou ontstaan over wanneer en onder welke voorwaarden een project wordt gezien als ‘interdisciplinair genoeg’. Is er een spectrum van hardcore naar licht interdisciplinair onderzoek? Moet onderzoek de grenzen van de natuur- en sociale wetenschappen overschrijden om als interdisciplinair gezien te worden? Is het een terechte aanname dat onderzoeken die de verschillende takken van de sociale wetenschappen samenbrengen minder uitdagend en daarom ‘minder interdisciplinair’ zijn?
In het COVID-project, gefinancierd door de Migration and Societal Challenges Focus Area van de Universiteit Utrecht, werken we samen met collega’s van Sociale Geografie (Maggi Leung) en Media- en Cultuurwetenschappen (Rick Dolphijn). We proberen vooroordelen, stigma’s en discriminatie te begrijpen waar mensen met een Aziatisch uiterlijk mee te maken krijgen en tegen in het geweer komen tijdens de coronapandemie in Europa. We kijken in het bijzonder naar de rol van artistieke uitdrukking en sociale media als ruimtes voor protesten en vorming van verbintenissen.
Juist wanneer uiteenlopende referentiepunten en onderzoeksvelden elkaar kruisen, worden onze gesprekken echt verfrissend, bevrijdend en inspirerend.
In onze samenwerking spreken we een vergelijkbare taal en begrijpen we elkaar, maar we refereren ook naar zeer uiteenlopende perspectieven en onderzoekslijnen. Dick Dolphijn citeert journalist Ta-nehisi Coates en zegt dat we voort moeten bouwen op het idee dat 'ras het kind is van racisme, niet de vader'. Vervolgens draag ik een literatuuronderzoek aan dat kijkt naar hoe besmettelijke ziektes en eerdere epidemieën zoals SARS hebben geleid tot 'intersectionele discrimatie' van individuen over de wereld.
Juist wanneer zulke uiteenlopende referentiepunten en onderzoeksvelden elkaar kruisen, worden onze gesprekken echt verfrissend, bevrijdend en inspirerend. En dat is voor mij waar het om gaat wanneer ik aan interdisciplinair onderzoek denk. Misschien doe ik aan ‘licht interdisciplinair onderzoek’, maar dat heeft geen invloed op het belang van de inspiratie die ik eruit haal om kwalitatief hoogstaand onderzoek te doen.”
Özge Bilgili, PhD. Lid van de Utrecht Young Academy. Universitair docent Interdisciplinaire Sociale Wetenschappen.