Handreiking om schoolstress en prestatiedruk te verlagen bij jongeren

Jongeren die lekker in hun vel zitten, leren beter. Maar veel jongeren ervaren schoolstress en prestatiedruk, waardoor schoolverzuim toeneemt. Binnen het onderzoeksproject Mentaal Kapitaal is onder leiding van de Utrechtse jeugdonderzoeker Margot Peeters gekeken hoe schoolstress en -verzuim kan worden aangepakt. De resultaten zijn zojuist verwerkt in de online gesprekstool Wegwijzer Mentaal Kapitaal. Deze tool helpt scholen in het voortgezet onderwijs om schoolbreed te werken aan het verminderen van stress, prestatiedruk en schooluitval.

Peeters doet al jaren onderzoek naar het mentaal welbevinden van jongeren. “Maar veel van onze wetenschappelijke kennis rondom mentaal welbevinden bereikt de praktijk niet. Met dit onderzoeksproject hebben we geprobeerd te achterhalen wat er ontbreekt voor scholen om zo wetenschappelijke inzichten te vertalen naar een bruikbare oplossing voor scholen.”

Suggesties voor verbeteringen

De Wegwijzer Mentaal Kapitaal helpt scholen om het gesprek aan te gaan over het welbevinden van hun leerlingen en om praktische stappen te zetten om dit welbevinden te verbeteren. De Wegwijzer is opgebouwd rondom drie thema’s: prestatiedruk, schoolstress en schoolverzuim. Professionals kunnen met de tool beoordelen hoe hun eigen school scoort op deze thema’s, waarna de tool suggesties biedt voor verbeteringen.

Veel scholen kiezen voor kant-en-klare interventies die niet altijd door wetenschap worden ondersteund.

Stapsgewijs

Peeters geeft aan dat iedere schoolomgeving natuurlijk anders is en dat de behoeften aan mentale preventie enorm kunnen verschillen tussen scholen. “Sommige scholen doen hier al heel veel aan, andere scholen hebben een leerlingpopulatie die om een specifieke aanpak vraagt. Met de Wegwijzer proberen we ruimte te bieden aan deze diversiteit. Ook proberen we scholen stapsgewijs te ondersteunen in de probleemanalyse en is het beslissingsproces afgestemd op de behoeften van de school.”

Taak van de wetenschap

Gedurende het vierjarig project viel het Peeters op hoe weinig er beschikbaar is om scholen te helpen bij de ondersteuningsvraag op het gebied van mentaal welzijn. “Veel scholen kiezen dan maar voor kant-en-klare interventies die niet altijd door wetenschap worden ondersteund. Ik vind het een taak van de wetenschap om de kennis die er is beter te laten landen in de praktijk. Hopelijk helpt de Wegwijzer hierbij.” 

De Wegwijzer is voortgekomen uit onderzoek van de Regionale Kenniswerkplaats Jeugd en Gezin Centraal. Het projectteam wordt gevormd door GGD regio Utrecht, Hogeschool Utrecht, Trimbos-instituut en Universiteit Utrecht en staat onder leiding van jeugdonderzoeker Margot Peeters.