Groenlands ijsverlies neemt sneller toe dan verwacht

Publicatie in Nature

Credit: Ian Joughin, University of Washington
De middernachtzon werpt een gouden gloed op een ijsberg en zijn weerspiegeling in Disko Bay, Groenland. Een groot deel van het Groenlandse massaverlies ontstaat door het afkalven van dit soort ijsbergen. (Foto: Ian Joughin, University of Washington)

Groenland verliest zeven keer zo snel ijs als in de jaren negentig. Dit correspondeert met het ernstigste klimaatopwarming-scenario van het IPCC, waarbij in het jaar 2100 ten opzichte van de huidige voorspellingen nog 40 miljoen mensen extra worden blootgesteld aan kustoverstromingen. De bevindingen, die vandaag worden gepubliceerd in Nature, laten zien dat Groenland sinds 1992 3800 miljard ton ijs heeft verloren, goed voor een wereldwijde zeespiegelstijging van 10,6 millimeter. Het ijsverlies is gestegen van 33 miljard ton per jaar in de jaren negentig tot 254 miljard ton per jaar in het afgelopen decennium.

Een team van 89 poolwetenschappers van 50 internationale organisaties heeft het meest complete beeld van het ijsverlies van Groenland tot nu toe geconstrueerd. Het Ice Sheet Mass Balance Inter-comparison Exercise (IMBIE) team combineerde 26 afzonderlijke onderzoeken om veranderingen in de massa van de Groenlandse ijskap tussen 1992 en 2018 te berekenen. De onderzoekers gebruikten gegevens van elf verschillende satellietmissies, waaronder metingen van verandering in volume, stroming en zwaartekracht van de ijskap. Onderzoekers van de Universiteit Utrecht berekenden nauwkeurig de hoeveelheid sneeuwval en smeltwaterafvoer over de Groenlandse ijskap. De toenemende afvloeiing van smeltwater is de belangrijkste bron van massaverlies van de ijskap.

In 2013 voorspelde het IPCC een wereldwijde zeespiegelstijging van 60 centimeter in 2100, waardoor 360 miljoen mensen het risico lopen op jaarlijkse kustoverstromingen. Dit nieuwe onderzoek toont aan dat het ijsverlies van Groenland sneller toeneemt dan verwacht, en het hoogste klimaatopwarmingsscenario volgt, dat 7 centimeter meer voorspelt.

Het Groenlandse ijsverlies bereikte in 2011 een piek van 335 miljard ton per jaar – tien keer meer dan in de jaren negentig – tijdens een periode van sterke oppervlaktesmelting. Hoewel het ijsverlies sindsdien is gedaald tot gemiddeld 238 miljard ton per jaar, blijft dit zeven keer zo hoog als in de jaren negentig. Daarnaast omvat de studie nog niet het gehele jaar 2019, wat vanwege het sterke smelten in de zomer een nieuw hoogtepunt zou kunnen zijn.

Internationale samenwerking

Co-onderzoeksleider Erik Ivins (NASA JPL): "Satellietwaarnemingen van poolijs zijn essentieel voor het monitoren en voorspellen van de invloed van klimaatverandering op ijsverlies en zeespiegelstijging. Hoewel we met computersimulaties projecties kunnen maken van klimaatveranderingsscenario's, leveren satellietmetingen eerder onweerlegbaar bewijs. Dit project is een goed voorbeeld van het belang van internationale samenwerking om wereldwijde problemen aan te pakken."

Credit: Benoit Lecavalier
Afkalvende gletsjers produceren ijsbergen in de wateren van Mogens Heinesen Fjord, Zuidwest-Groenland. (Foto: Benoit Lecavalier)

Publicatie

Mass balance of the Greenland Ice Sheet from 1992 to 2018
Nature, 10 december 2019, DOI 10.1038/s41586-019-1855-2
IMBIE collaboration; met Utrechtse onderzoekers Michiel van den Broeke, Brice Noël, Willem Jan van de Berg, Melchior van Wessem and Bert Wouters