Geen onheilsprofeet, maar ontdekker van tweede kansen

Sybren Drijfhout werd in 2015 benoemd als bijzonder hoogleraar Dynamica van het Klimaat. Zijn leerstoel, de Buys Ballot Leerstoel, is een van de bijzondere leerstoelen van Natuur- en Sterrenkunde en maakt deel uit van het Instituut voor Marien en Atmosferisch Onderzoek (IMAU). Drijfhout is een toponderzoeker op het gebied van de klimaatdynamica en was al hoogleraar Fysische Oceanografie aan de Universiteit van Southampton. Daarnaast is hij verbonden aan het KNMI. Op 22 juni spreekt hij zijn oratie uit in het Academiegebouw in Utrecht.

Drijfhout richt zich niet alleen op klimaatonderzoek zelf, maar legt ook de link naar beleid en bestuur. Zijn boodschap is soms een lastige, want wat er direct voor de kust van Nederland gebeurt, volgt niet altijd even vanzelfsprekend uit wereldwijde ontwikkelingen op het gebied van zeespiegelstijging. “Regionale zeespiegelstijging is echt een vak apart”, vertelt Drijfhout. “De afgelopen twintig jaar steeg de zeespiegel voor onze kust minder dan gemiddeld, en in het midden van de Noord-Atlantische Oceaan juist sterker. Maar door veranderingen in stromingen voorspel ik dat de zeespiegel aan de Nederlands kust de komende twintig jaar extra hard zal stijgen.”

Groot probleem

Die zeespiegelstijging, zowel wereldwijd als regionaal, baart Drijfhout grote zorgen. “Het smelten van Antarctica is een groot probleem. Er zit een vertraging in het smelten van de ijskappen, dus zelfs als we morgen stoppen met het opwarmen van de aarde, stijgt de zeespiegel nog honderden duizenden jaren door.” Drijfhout vertelt over een nieuw ijskapmodel dat als worst case scenario een zeespiegelstijging in Nederland van zo’n drie meter laat zien in het jaar 2100, en misschien wel zes tot acht meter in het jaar 2200. “We weten niet precies welke gevolgen dat heeft voor Nederland. Maar als we onze dijken willen klaarmaken om enkele meters zeespiegelstijging op te vangen, zijn we wel honderd jaar bezig. We lopen dus al achter.”

Met dat soort voorspellingen krijg je al snel te maken met serieuze vragen als: kunnen we de kustprovincies behouden?

Onheilsprofeet

Nederland zal de gevolgen van zeespiegelstijging wel gaan merken, vertelt Drijfhout. “Met dat soort voorspellingen krijg je al snel te maken met serieuze vragen als: kunnen we de kustprovincies behouden? Als we Texel verliezen, hebben we serieuze problemen.” Voelt hij zich met dit soort verhalen wel eens een onheilsprofeet? “Zo word ik wel eens genoemd, ja. Maar de boodschap is niet alleen negatief. Het massaverlies van de ijskappen gaat schoksgewijs, omdat er diverse kantelpunten bestaan waarbij de zeespiegelstijging enorm versnelt. Daar tussenin is de zeespiegel veel minder gevoelig voor temperatuurtoename. Het verband tussen zeespiegelstijging en temperatuur ziet er een beetje uit als een trap. Als je een kantelpunt passeert, is er een trede waarop je kunt blijven staan: een temperatuurinterval waarin je tijd hebt om verdere zeespiegelstijging te beperken, zolang je het volgende kantelpunt – een nieuwe trede – niet passeert.”

Honderd meter

Even terug naar die tegenintuïtieve boodschap richting beleidsmakers: hoe kan het eigenlijk dat de zeespiegel niet op alle plekken even hoog staat of even hard stijgt? “De zeespiegel is niet te vergelijken met het oppervlak van water in een teiltje”, legt Drijfhout uit. Dat heeft te maken met de vorm van de aarde, stromingen en de zwaartekracht van grote landmassa’s. “Als je van Barcelona naar Istanbul vaart, ga je ongeveer honderd meter naar beneden en klim je weer honderd meter omhoog ten opzichte van het middelpunt van de aarde. En als je de Himalaya zou verplaatsen naar Gelderland, staat Amsterdam tientallen meters onder water. Dat soort fenomenen maken zeespiegelstijging een ingewikkeld verhaal.”

Sybren Drijfhout

Prof. Sybren Drijfhout (1957) studeerde natuurkunde in Utrecht met als afstudeerrichting meteorologie. Hij promoveerde bij prof. Wil de Ruijter van het IMAU. Sinds 1995 is hij als (senior) onderzoeker verbonden aan het KNMI. In 2013 werd hij benoemd tot hoogleraar Fysische Oceanografie aan de Universiteit van Southampton. Drijfhout doet in Utrecht niet alleen onderzoek, maar draagt ook bij aan het onderwijs.

Contact en persverzoeken

Nieske Vergunst, persvoorlichter Faculteit Bètawetenschappen, 06-2490 2801 of N.L.Vergunst@uu.nl.
B.g.g. afdeling persvoorlichting Universiteit Utrecht, 030-253 9300 of news@uu.nl.

Gerelateerde nieuwsberichten

• 

  Sybren Drijfhout benoemd tot hoogleraar Dynamica van het Klimaat

  Op voordracht van Deltares, het KNMI en het departement Natuurkunde, heeft het College van Bestuur van de Universiteit Utrecht ingestemd met de benoeming van prof.dr. Sybren Drijfhout tot bijzonder hoogleraar Dynamica van het Klimaat voor 1 dag per week.