Gaap van chimpanseeman aanstekelijker dan van vrouwtje
Net als bij mensen werkt gapen ook voor chimpansees aanstekelijk. Deze gaapprikkel is echter sterker wanneer een mannetjeschimpansee begint met gapen. Dit blijkt uit onderzoek dat gedragswetenschapper van de Universiteit Utrecht afgelopen jaar hebben gedaan bij de chimpanseekolonie van Burgers’ Zoo in Arnhem. Het onderzoek is 11 juli gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Public Library of Science ONE.
Filmpjes van gapende apen
Jorg Massen en co-auteurs Dorith Vermunt en Liesbeth Sterck, bestudeerden de chimpansees terwijl deze naar filmpjes keken van gapende groepsgenoten of naar filmpjes van dezelfde groepsgenoten die niet gaapten. Zoals verwacht werd er in de groep meer gegaapt als reactie op een gaapfilmpje. Daarnaast bleek echter dat meer dan twee keer zoveel werd gegaapt na het zien een gaapfilmpje van een mannelijke groepsgenoot dan na het zien van een gaapfilmpje van een vrouwelijke groepsgenoot. Massen: “Voor mensen zijn dergelijke duidelijke sekseverschillen in de gaapprikkel nog niet gevonden. Vooral mannetjeschimpansees reageerden veel sterker op het gapen van een ander mannetje.”
Aanpassen aan de leider
Hoewel de onderzoekers niet zeker weten waarom het zien gapen van een mannetje aanstekelijker is, denken ze dat de chimpansees zich onbewust aanpassen aan een mogelijke leider. “Wij vermoeden dat de aanstekelijkheid van gapen voor de apen de functie heeft om gedrag te synchroniseren”, aldus Jorg Massen die momenteel werkzaam is aan de Universiteit van Wenen. “Het heeft namelijk evolutionair voordelen voor de chimpansees om hun gedrag te synchroniseren met de leiders. En bij chimpansees zijn de leiders altijd mannen.”
Publicatie
Male yawning is more contagious than female yawning among chimpanzees (Pan troglodytes), Jorg J.M. Massen, Dorith A. Vermunt, Elisabeth H.M. Sterck, Public Library of Science ONE, 11 juli 2012
Meer informatie
Robert Kerst, wetenschapsvoorlichter faculteit Bètawetenschappen, Universiteit Utrecht, (06) 519 70 283, r.kerst@uu.nl.