Extra irrigatie kan leiden tot groeiende gletsjers

Het is al jaren een raadsel: terwijl over de hele wereld gletsjers krimpen, is er een gebied in het Aziatische hooggebergte waar de gletsjers juist groeien. Uit nieuw Utrechts onderzoek blijkt nu dat de mens daar mogelijk verantwoordelijk voor is. De groeiende landbouw in de regio zorgt voor meer sneeuw en minder zonlicht in de bergen, precies in de gebieden waar de gletsjers groeien.

Verreweg de meeste gletsjers in het Aziatische hooggebergte smelten deels weg als gevolg van de opwarming van de aarde. Maar ten noordwesten van het Tibetaans Plateau ligt een gebied waar de gletsjers juist groeien. “Door de slechte toegankelijkheid is er lang weinig bekend geweest over deze gletsjers”, zegt eerste auteur Remco de Kok, fysisch geograaf aan de Universiteit Utrecht. “Maar met behulp van weermodellen hebben wij aangetoond dat deze gletsjers groter kunnen worden doordat lokaal het landgebruik is veranderd. Dat menselijk handelen direct zo’n invloed kan hebben op de groei van gletsjers is nieuwe informatie en erg belangrijk om te weten voor de vele mensen die afhankelijk zijn van het smeltwater van gletsjers.” De resultaten van het onderzoek zijn deze week gepubliceerd in het tijdschrift Geophysical Research Letters.

De toegenomen irrigatie in de regio is de oorzaak van deze opmerkelijke gletsjergroei. Onderzoeksleider Walter Immerzeel legt uit: “In lager gelegen gebieden in China, Pakistan, en India wordt steeds meer gebruik gemaakt van rivier- en grondwater voor irrigatie van landbouwgebieden. Veel van het irrigatiewater wordt uiteindelijk door de planten ‘uitgezweet’ en opgenomen in de atmosfeer. Met een speciaal weermodel hebben we aangetoond dat de toenemende waterdamp later als extra sneeuw naar beneden komt - precies op de plekken waar de groeiende gletsjers liggen. Daarbij zorgen de extra wolken voor minder sterk zonlicht, waardoor de gletsjers minder hard smelten.”

'Als de irrigatie afneemt, wordt het effect tenietgedaan en kan de gletsjer versneld terugtrekken'

De ijsvoorraad in het Aziatisch hooggebergte is van enorm belang voor de vele miljoenen mensen die van het smeltwater afhankelijk zijn. De resultaten van deze studie zijn in eerste instantie goed nieuws. Toch waarschuwt de onderzoeksgroep, die verder nog bestond uit Pleun Bonekamp en Obbe Tuinenburg,  voor te veel optimisme. “Door de beperkte hoeveelheid rivier- en grondwater is het de vraag in hoeverre de landbouw in Azië in de toekomst kan blijven doorgroeien. Als de irrigatie afneemt, wordt het effect tenietgedaan en is het aannemelijk dat in combinatie met de verdere opwarming van de aarde de gletsjers versneld terugtrekken.”

De onderzoeksgroep van Walter Immerzeel publiceerde recent in Nature over het feit dat een derde van de gletsjers in Azië zal smelten.