Experts beantwoorden vragen van jongeren over het coronavaccin
“Dit college is er om tieners de juiste informatie te geven zodat ze zelf een beslissing kunnen nemen. Er is dus geen goed of fout”, benadrukt presentator Fenna Ramos.
Alle jongeren vanaf 12 jaar kunnen een prikafspraak maken om zich in te laten enten tegen het coronavirus en dat kan vragen oproepen. Op maandag 12 juli organiseerde het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) samen met de Universiteit Utrecht (UU) en U-talent daarom het ‘Junior coronacollege: vragen over vaccins’. Hierin gaven voorzitter van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen Ton de Boer, kinderarts en epidemioloog Patricia Bruijning van het UMC Utrecht en ethicus Naomi van Steenbergen van de Universiteit Utrecht gebaseerd op de wetenschappelijke kennis van nu antwoord op vragen van middelbare scholieren over het coronavaccin.
“Als je gevaccineerd bent, ben je dan helemaal coronavrij?”, klonk de eerste vraag van een jongere uit de zaal. “De kans dat je na je vaccinatie nog ziek wordt van corona, is vrijwel uitgesloten”, vertelt Bruijning. “De kans dat je het virus bij je draagt en het niet merkt is ook heel veel kleiner met een vaccin, maar niet helemaal nul. Je lichaam herkent dan het virus en ruimt het heel snel weer op.”
Mogelijke bijwerkingen
Veelvoorkomende en vrij onschuldige bijwerkingen van de vaccinatie kwamen ook aan bod tijdens het juniorcollege. Zoals pijn op de prikplek (ongeveer 8 op de 10), moe zijn (ongeveer 6 op de 10) of hoofdpijn (ongeveer 5 op de 10). Een andere bijwerking die angst op kan roepen is een ontsteking van de hartspier. “Dat is een erg vervelende bijwerking, maar niet levensbedreigend”, vertelt Bruijning. Het risico dat er een ontsteking van de hartspier optreedt is bij jongens ongeveer 1 op de 15.000 en bij meisjes ongeveer 1 op de 100.000. “Maar, deze bijwerking kan je ook van het coronavirus krijgen. Als je je niet laat vaccineren en je vroeg of laat wordt blootgesteld aan het coronavirus dan is de kans dat je ernstig ziek wordt ongeveer 1 op 4.000 à 1 op 5.000.” Daarom maakt de kinderarts een afweging. “Als je de risico’s dan op een weegschaal legt, is de kans dat je ernstig ziek wordt nog altijd kleiner als je de vaccinatie wel neemt dan als je de vaccinatie niet neemt.”
Fabel over vruchtbaarheid
Een gerucht dat rondgaat op sociale media is dat mensen onvruchtbaar kunnen worden van de coronavaccinatie. Jongeren vroegen zich af of dat inderdaad mogelijk is. “Dat antwoord is nee”, zegt Bruijning stellig. “Er is een onzinverhaal dat stelt dat het eiwit tegen het coronavirus zou lijken op het eiwit dat belangrijk zou zijn voor de zwangerschap en dat je daardoor onvruchtbaar zou worden.” Ze ontkracht het gerucht met twee argumenten. “Het eiwit dat belangrijk is voor de zwangerschap is een totaal ander eiwit. En zelfs al zouden die eiwitten wel gelijk zijn, dan zou dat betekenen dat je van het coronavirus ook onvruchtbaar zou worden. Het eiwit waartegen je de afweer aanmaakt als je gevaccineerd bent, krijg je namelijk ook in je lichaam als je een coronainfectie krijgt. Maar nogmaals: het is een heel ander eiwit. Het is dus echt niet waar.”
“Als je last van bijwerkingen hebt, dan is dat in de dagen en weken kort na de vaccinatie", zegt De Boer.
Langetermijneffecten
Een andere vraag van een tiener ging over de langetermijneffecten van het coronavaccin. “Het vaccin is na een paar weken helemaal uit je lichaam omdat je het hebt afgebroken, maar je houdt het afweersysteem. De kans dat je op lange termijn bijwerkingen krijgt is uitermate klein”, vertelt De Boer van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen. “Als je last van bijwerkingen hebt, dan is dat in de dagen en weken kort na de vaccinatie.” Kinderarts Bruijning kijkt naar vaccins in het algemeen en vult aan. “Er zijn wel eens vaker vaccins geweest waarbij er een bijwerking aan het licht kwam, maar dat gebeurde altijd na twee tot drie maanden nadat een vaccin op grote schaal werd gebruikt. Het is nog nooit voorgekomen dat er na tien jaar ineens bleek dat een vaccin een bepaalde bijwerking had. Dat is ook logisch, want een vaccin werkt maar erg kort, traint het immuunsysteem om in de toekomst tegen een virus te beschermen en na die training vertrekt het vaccin weer uit je lichaam.”
Zelf kiezen?
De laatste ingestuurde vraag kwam van een vader die zich afvraagt of hij moest beslissen of zijn 12-jarige dochter een vaccinatie moest nemen. “Als je tussen de 12 en 15 jaar oud bent, is het belangrijk dat de keuze voor vaccineren in overleg met je ouders gebeurt en zij ook toestemming geven”, zegt ethicus Van Steenbergen. “Als ouder is het belangrijk om je kind serieus te nemen en het gesprek aan te gaan. Als jongeren er met hun ouders écht niet uitkomen, dan heeft de jongere wel altijd zelf de laatste stem.” Tot slot geeft Van Steenbergen nog mee: “Wissel vooral argumenten uit, maar heb ook respect als iemand het anders ziet dan jij. De omstandigheden zijn voor iedereen verschillend.”