Europa minder democratisch na Franse Revolutie

Op 27 augustus verscheen een interview met prof. dr. Maarten Prak (Economische en Sociale Geschiedenis) in De Volkskrant naar aanleiding van de publicatie van zijn boek 'Citizens without Nations. Urban Citizenship in Europe and the World c. 1000-1789', waarin Prak concludeert dat de rol van de 'gewone mensen' in de stedelijke politiek systematisch is onderschat. 

Nieuwe vormen van bestuur, die vanaf het jaar 1000 opkwamen, hadden een grotere invloed van burgers op bestuurders tot gevolg. Organisaties als buurtverenigingen, gilden en schutterijen zorgden voor zeggenschap door middel van rekesten, gesprekken en opstanden. Ook zorgden dergelijke organsaties voor publieke voorzieningen als armenzorg en onderwijs. 

van stedelijk naar nationaal burgerschap

Ten tijde van de Franse Revolutie werden deze lokale organisaties afgeschaft. Het nationale burgerschap kwam voor het stedelijk burgerschap in de plaats, maar had tot diep in de negentiende eeuw weinig betekenis. Na de Franse Revolutie is de aandacht binnen de geschiedschrijving dan ook naar de nationale staat verschoven. "Die oriëntatie op de nationale staat heeft voor de periode waar ik over schrijf een geschiedbeeld opgeleverd dat ernstig misleidend is", stelt Prak. Deze misleiding is deels gevolg van het beschikbare bronnenmateriaal en deels van de rol die geschiedwetenschap sinds de negentiende eeuw heeft, namelijk om de nationale staat te legitimeren.  

Maarten Prak

Maarten Prak is historicus en tevens verbonden aan Institutions for Open Societies, een interdisciplinair onderzoeksgebied van de Universiteit Utrecht gericht op de ontwikkeling en uitbouw van gezonde open samenlevingen, waar dan ook ter wereld. 

citizens without nations. Urban Citizenship in Europe and the World, c.1000–1789

• Publicatiedatum: augustus 2018
• Uitgever: Cambirdge University Press (CUP)
• ISBN: 9781107104037