€1,6 miljoen voor onderzoek in nieuwe focusgebieden
De Universiteit Utrecht heeft vier zogeheten focusgebieden aangewezen waarin in totaal €1,6 miljoen wordt geïnvesteerd voor de periode september 2019 t/m augustus 2023. In de focusgebieden werken Utrechtse onderzoekers uit verschillende vakgebieden samen om wetenschappelijke vernieuwing en maatschappelijke impact te realiseren. Elk gebied voldoet onder andere aan de criteria interdisciplinariteit, wetenschappelijke kwaliteit en maatschappelijke relevantie.
Zo ontvangt Higher Education Research € 400.000,- voor het opzetten van een sterke onderzoekpoot binnen de vernieuwende onderwijsreputatie van de UU. Deze onderzoekspoot is nodig om beleid, pilots en innovaties wetenschappelijk te kunnen onderzoeken en onderbouwen. “Onderwijs is sterk context-afhankelijk, het is dus belangrijk om naast algemeen onderzoek, ook gericht vakgebied-specifieke kennis ontwikkelen. De Universiteit Utrecht heeft een zeer goede reputatie als het gaat om onderwijskwaliteit en innovatie. Minder bekend is dat er ook zeer goed onderzoek wordt uitgevoerd naar het hoger onderwijs.”, legt onderzoeksleider prof. dr. Manon Kluijtmans uit. Met deze toekenning krijgt het onderzoeksgebied een boost in zowel samenhang als volume. Prof. dr. Susan te Pas en prof. dr. Sanne Akkerman zijn de andere twee onderzoeksleiders in dit gebied.
Governing the Digital Society
De komst van Big Data en digitale platformen zorgt voor nieuwe economische mogelijkheden en maatschappelijke kansen, maar brengt ook risico’s met zich mee op het gebied van privacy, een eerlijk speelveld, democratische controle, autonomie, en veiligheid. Data-gedreven praktijken bieden kansen voor private en vooral ook publieke sectoren, maar daarbij moet wel nadrukkelijk worden gekeken naar hoe die digitale samenleving eerlijk en transparant bestuurd kan worden. Ook moeten burgerrechten bewaakt worden en moet gezorgd worden dat publieke waarden goed verankerd zijn. In dit onderzoeksgebied wordt vooral gekeken naar hoe een open samenleving kan profiteren van de digitale ontwikkelingen door effectieve institutionele innovaties te stimuleren en hoe mogelijke bedreigingen worden afgewend.
Onderzoeksleiders: prof. dr. José van Dijck, prof. dr. Albert Meijer, prof. mr. dr. Anna Gerbrandy en dr. Mirko Schaefer.
Human-centered Artificial Intelligence
Sinds haar ontstaan heeft artificiële intelligentie (ook wel AI genoemd) de menselijke intelligentie als centraal object van studie gehad. Artificiële intelligentie bestudeert en ontwikkelt technieken, modellen en algoritmes waarmee computers taken kunnen uitvoeren waar voorheen menselijke intelligentie voor nodig was. De recente ontwikkelingen in deze wetenschap leiden ertoe dat nieuwe, mens-en-maatschappij-gerelateerde vragen actueel worden. Het nieuwe focusgebied Human-centered Artificial Intelligence (HAI) gaat zich richten op technische vernieuwingen op het gebied van programmeren van intelligentie, maar ook op de sociale, ethische en menselijke aspecten van AI. Het focusgebied geeft daarmee richting aan het multi- en interdisciplinaire onderzoek op het gebied van artificiële intelligentie in Utrecht.
Onderzoeksleiders: prof. dr. ir. Jan Broersen en prof. dr. Mehdi Dastani.
Migration and Societal Change
Dit gebied faciliteert en stimuleert grensverleggend interdisciplinair onderzoek naar een van de meest urgente uitdagingen van de hedendaagse wereld: globale migratie en de daarmee verbonden sociale en culturele veranderingen. Daarbij worden ook de kansen en mogelijkheden van migratie onderzocht, bijvoorbeeld op het gebied van culturele innovatie, kennisproductie en economische welvaart.
Het onderzoek focust zich met name op migratie in de context van Europa in de 20ste en 21ste eeuw. Deze situatie wordt echter in een breder historisch kader geplaatst, bijvoorbeeld door (post)koloniale omstandigheden en hun invloed op hedendaagse ontwikkelingen te onderzoeken. Bovendien wordt de Europese situatie vanuit een transnationaal perspectief benaderd dat Europa begrijpt als verbonden met en medebepaald door de andere delen van de wereld.
Onderzoeksleiders: dr. Christoph Baumgartner, dr. Ilse van Liempt, prof. dr. Barbara Oomen en prof. dr. Maykel Verkuijten.