Elisabetta Manunza over hoe de gemeente Amsterdam de doorverkoop van verwijderde fietsen verkeerd aanbesteedde

Het Parool en Follow the Money reconstrueerden de aanbesteding van de handel in door de gemeente verwijderde ('weggeknipte') fietsen. Jaarlijks komen zo'n 75.000 fietsen (wrakken, foutgeparkeerde fietsen en fietsen die langer dan zes weken in een rek staan) terecht in het Fietsdepot, voorheen bekend als Afac (Algemene Fiets Afhandel Centrale), in het Westelijke Havengebied. Tot 2015 werden de fietsen via een openbare veiling verkocht aan handelaren, maar in 2016 werd de opkoop en doorverkoop via een aanbesteding aan één partij gegund. Elisabetta Manunza, hoogleraar Aanbestedingsrecht aan de Universiteit Utrecht, gaat in op de vraag of de aanbesteding correct is verlopen. "Ook uit anticorruptieonderzoeken van de EU blijkt dat Nederland het niet goed doet. Het is schrijnend dat Nederland specifiek op het terrein van aanbestedingen slechter scoort dan andere landen."

Fietshandelaren in de stad spreken van oneerlijke concurrentie, nu één partij (genaamd 'TradeFrm') de verkoop van de fietsen in handen heeft. Ook 'sociale ontwikkelbedrijven', de voormalige sociale werkplaatsen, zijn niet blij. Waar zij vroeger goede fietsen mochten uitkiezen voor 7,50 euro per stuk, betalen zij nu het dubbele zónder keuzemogelijkheid.  

Het artikel gaat na hoe kan het dat een oud-interim-medewerker van het fietsdepot én fietsenhandelaar een monopoliepositie kreeg met zijn bedrijf TradeFrm. Uit de gunningsbeslissing blijkt dat TradeFrm de aanbesteding won vanwege de prijs en de gepresenteerde duurzaamheidsplannen. Maar de prijs per fiets wordt na gunning naar beneden bijgesteld, TradeFrm levert veel minder fietsen aan sociale ontwikkelbedrijven dan afgesproken, én duurzaamheidsbeloftes worden niet nagekomen. 

De gemeente stelt nu dat het officieel géén aanbesteding betrof, maar Manunza zegt: "Ook al gaat het om het verkopen van fietsen en niet om de inkoop, dan nog weten we op basis van vele jurisprudentie van de civiele rechter dat in zo'n situatie alsnog alle uitgangspunten van de aanbesteding gelden." Ook de genoemde prijsverlaging is onwettig. "Het werkt bij inschrijvers verkeerd gedrag in de hand. Die kunnen een irreële prijs bieden, wetende dat die later toch kan worden aangepast... De Aanbestedingswet stelt strenge eisen om een level playing field te verzekeren en eist dat de aanbesteder op voorhand passende maatregelen neemt om onpartijdigheid en onafhankelijkheid te garanderen. Het lijkt niet dat daaraan is voldaan."

Lees meer

Het artikel 'Reconstructie van de handel in weggeknipte fietsen. Zo werd het fietsdepot voor Amsterdam een financieel debacle' in Het Parool van 19 februari 2022

Ook Follow The Money - in samenwerking met Het Parool - publiceerde over het onderwerp: 'Amsterdam verkwanselde verkoop van verwijderde fietsen aan voormalige werknemer' op 18 februari 2022