Een wettelijk vrouwenquotum: goed op weg maar we zijn er nog niet

In maart vorig jaar heeft de Gender and Diversity hub samen met de Nederlandse Vrouwenraad (NVR) en het Centre for Inclusive Leadership de SER geadviseerd over diversiteit in de top. Inmiddels ligt er een wetsontwerp waarop dit team van experts nu reageert. Alhoewel het team positief is over de invoering van een wettelijk verplichtende quotaregeling zijn zij bezorgd dat het beoogde doel niet bereikt wordt, aanpassingen zijn nodig.

De regering omarmde eerder dit jaar het uiteindelijke SER-advies en er is inmiddels een wetsontwerp gemaakt om de quotaregeling nu echt in te gaan voeren. Tot 14 mei is er een publieke consultatie over dit wetsontwerp. Iedere geïnteresseerde kan een zienswijze indienen. Op 11 mei heeft het team van experts opnieuw gezamenlijk een aantal aanbevelingen (pdf) gedaan.

De wettelijk verplichtende quotaregeling moet ertoe leiden dat in 2028 of 2029 minstens een derde van de zetels in de raden van commissarissen (rvc’s) van beursgenoteerde ondernemingen door vrouwen wordt ingenomen. Dit wordt door het team van experts ondersteund, net als de verplichting om bedrijven (5000) maatregelen te laten nemen om het aantal vrouwen in de rvc’s, rvb’s en in leidinggevende functies van de overige (5000) ondernemingen te vergroten. “Maar”, geeft prof. mr. Linda Senden aan,  “we constateren ook dat de voorgestelde wetgeving op een aantal punten dreigt haar beoogde doel niet te halen. Daarom hebben wij onder andere de volgende aanbevelingen gedaan om de wetgeving te versterken”.

Aanbevelingen

Hieronder worden de aanbevelingen puntsgewijs genoemd, in de gezamenlijke reactie worden zij verder toegelicht.

1. De sanctie van nietigheid van een benoeming die niet aan verbetering van de m/v balans in de rvc bijdraagt moet versterkt worden door de uitzonderingen (herbenoemingen) te limiteren tot een per jaar. 

2. De infrastructuur, toezichts- en handhavingsstructuur moeten beter uitgewerkt worden.

3. De publieke sector, die nu niet onder deze wet valt, moet ook worden meegenomen.

4. De wet moet niet automatisch na 8 jaar vervallen, maar pas na een uitgebreide slotevaluatie van de geboekte resultaten in het zevende jaar.

5. Er moeten duidelijke criteria in de wet worden geformuleerd voor het selectieproces voor kandidaten voor rvc’s.

6. De positie van afgewezen kandidaten in het selectieproces voor rvc’s moet juridisch versterkt worden.

7. Het pas-toe-leg-uit principe bij de verplichting om streefcijfers vast te stellen moet worden verstevigd door de introductie van een financiële boete.  

8. De bevoegdheden van de SER om te monitoren of bedrijven voldoen aan de quotaverplichting moeten juridisch worden verduidelijkt.

9. De verplichting voor (5000) bedrijven om ‘passende en ambitieuze’ streefcijfers voor m/v representatie in rvb, rvc en senior management op te stellen moet worden verstevigd door een duidelijke normstelling, monitoring en stevige handhaving.

Team van experts

Universiteit Utrecht, Gender & Diversity Hub

Prof. mr. Linda Senden

Dr. Chantal Remery

Dr. Mara A. Yerkes

Dr. Ekaterina Rashkova  

Centre for Inclusive Leadership       

Mr. Mirella Visser    

Nederlandse Vrouwen Raad

Prof. em. Anneke van Doorne-Huiskes