Een nieuw arbeidscontract: jouw data zijn wat waard

Je baas betaalt je niet langer voor jouw tijd die je in het werk stopt, maar ook voor de data die je genereert. Het is één van de out-of-the-box ideeën van een Europese High-Level Expert group, geleid door Maarten Goos, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht. De adviezen van de experts, uit zowel het bedrijfsleven, de overheid als de wetenschap, zijn 8 april overhandigd aan de Europese Commissie.

“Iedereen die werkt, creëert waardevolle gegevens, zegt Maarten Goos, hoogleraar Economics and Institutions en ook één van de spilfiguren in de Future of Work hub van de Universiteit Utrecht. “Of je nu een kantoorbaan hebt, of voor de klas staat, of vrachtwagenchauffeur bent. Je creëert adressenlijsten, lesmethodes, kennis over logistiek. Elke opdracht die je in een systeem invoert, is waardevolle informatie. In de huidige tijd laat je veel van die data achter. Ze zijn meestal in het bezit van bedrijven, die steeds intensiever gebruik maken van deze data door de opkomst van Big Data en Kunstmatige Intelligentie. Jij wordt betaald voor de tijd die je in je werk stopt, of voor je behaalde diploma, maar niet voor de data die je deelt met je werkgever. Waarom eigenlijk niet?”

De herverdeling van digitaal eigenaarschap

Het wordt tijd voor een herverdeling van de waarde van data, adviseert de Europese High Level Expert Group in het rapport “The Impact of the Digital Transformation on EU Labour Markets”, dat 8 april aan de Europese Commissie wordt aangeboden.

Onze data kunnen we zien als een vorm van arbeid of intellectueel eigendom. De gegevens vertegenwoordigen een waarde en daarvoor kunnen we gecompenseerd worden. Deze gedachte sluit aan bij de vooruitstrevende GDPR wetgeving die in Europa al geldt, waarbij de (gebruikers)rechten rondom data terug in handen zijn van de mensen (bijvoorbeeld Facebook-gebruikers) die ze genereren. Een directe compensatie van werknemers voor hun data (“Data as Labour”) is een nieuwe en betere manier om de welvaart van digitalisering te herverdelen dan de veelbesproken bedrijfsbelasting op inkomsten uit digitale activiteiten. Goos: “Data as Labour herverdeelt niet “ex-post”, zoals een uitkering die betaald wordt met belastinggeld, maar gebeurt “pre-market” en is simpel, rechtstreeks en rechtvaardig.”

Data as Labour herverdeelt niet “ex-post”, zoals een uitkering die betaald wordt met belastinggeld, maar gebeurt “pre-market” en is simpel, rechtstreeks en rechtvaardig.

“Europa heeft een goede traditie van sociale bescherming”

Het anders kijken naar data en digitaal eigenaarschap kan zelfs een middel zijn bij het bestrijden van sociale ongelijkheid, aldus Goos. Big Data als hulpmiddel bij sociale zekerheid voor arme gezinnen, bijvoorbeeld. Goos: “Stel: je verlaagt het minimumloon, dan is dat voor een student die bijklust een minder groot probleem dan voor een alleenstaande ouder."

Hij of zij kan bijvoorbeeld niet langer de huur of de opleiding van de kinderen betalen. Door de opeenhoping van een aantal kleine risico’s vervalt zo’n gezin snel in armoede. Die risico’s, en hoe ze met elkaar samenhangen, kun een overheid aan de hand van Big Data en zelflerende algoritmes in kaart brengen. Die kennis kun je vervolgens in apps gebruiken om gezinnen te waarschuwen voor de armoedeval. Denk daarbij aan herinneringen om te sparen wanneer het loon wordt gestort om zo voldoende reserve te hebben wanneer de hypotheek moet worden afbetaald, of wanneer er een vacature ontstaat in de buurt.”

Een agenda voor de Future of Work

Het rapport van de tien experts tellende High Level Group on the Impact of the Digital Transformation on EU Labour Markets is maandag 8 april aangeboden aan de Europese commissarissen Mariya Gabriel (Digital Economy and Society) en Marianne Thyssen (Employment, Social Affairs, Skills and Labour Mobility). 

De experts komen uit verschillende Europese landen en zowel uit het bedrijfsleven, de wetenschap als de overheid. Op basis van vergaderingen en denksessies schreven ze het rapport gedurende driekwart jaar. Het rapport bevat allerlei concrete en innovatieve adviezen aan beleidsmakers over de arbeidsmarkt. Het sluit hiermee aan bij het werk van de Future of Work hub van de Universiteit Utrecht, waarin onderzoekers uit verschillende disciplines de toekomst van werk bestuderen.

Meer info en contact

Professor Maarten Goos is beschikbaar voor interviews.
Persvoorlichting via woordvoerder Maarten Post, Universiteit Utrecht
m.a.g.post@uu.nl
06-52513511