Drie onderzoeksteams krijgen toekenning vanuit Nationale Wetenschapsagenda

Utrechtse projecten krijgen ieder 6,7 miljoen

Drie Utrechtse onderzoeksconsortia krijgen financiering toegekend binnen het programma van de Nationale Wetenschapsagenda Onderzoek op Routes door Consortia (NWA-ORC). Elk project ontvangt rond de 6,7 miljoen euro om direct aan de slag te gaan met een project rondom de Nationale Wetenschapsagenda. De Utrechtse projecten gaan zich bezighouden met gezonde lucht, het ontstaan van leven, en de circulaire samenleving.

ExpACT: Exposome ACTion perspectives

Om de luchtkwaliteit in Nederland te verbeteren - nu en in de toekomst - combineren we het ontwikkelen van nieuwe meetmethoden met een open dialoog tussen verschillende belanghebbenden.

Vrijwel overal in Nederland adem je ongezonde lucht in. Luchtverontreiniging is één van de grootste ziekteveroorzakers in Nederland en ongeveer net zo’n grote risicofactor als overgewicht. In sectoren als mobiliteit, energie en landbouw vinden grote transities plaats. Denk aan de transitie naar elektrisch rijdend verkeer, het uitfaseren van fossiele brandstoffen en houtkachels, en het schoner maken van de industrie. Maar het leidt ook tot verhitte discussies tussen overheden, bedrijven en inwoners.

Er is een duidelijke behoefte aan betere technologische meetmethoden. Tegelijkertijd wordt het steeds belangrijker om belanghebbenden te betrekken bij zowel het verzamelen als het analyseren van luchtkwaliteitsgegevens. In dit project richten we ons op strategieën om onze blootstelling aan vervuilende stoffen in de lucht te verminderen. Dit combineren we met het creëren van een open dialoog tussen verschillende belanghebbenden.

PRELIFE - Pathways, Reactions, and Environments leading to LIFE: An interdisciplinary approach

Hoe, wanneer en waar is leven ontstaan? Deze vragen kun je alleen beantwoorden door met heel veel verschillende vakgebieden samen te werken.

Het ontstaan van leven is een van de grootste onopgeloste puzzels van de wetenschap. Er bestaan verschillende theorieën, maar er is geen consensus. PRELIFE is gebouwd op een interdisciplinaire aanpak waarin astronomie, biologie, aard- en planeetwetenschappen, informatica, natuurkunde, onderwijskunde, scheikunde en wiskunde samen werken aan de vraag 'Hoe en onder welke omstandigheden is het leven op aarde ontstaan, en hoe algemeen zijn deze omstandigheden in het heelal?'. Deze vragen leven ook in de maatschappij en daarom worden docenten, schoolkinderen en het publiek betrokken bij de zoektocht naar antwoorden, door middel van educatieve projecten en samenwerkingen met kunstenaars en musea.

“Hoe, wanneer en waar is leven ontstaan? Deze vragen kun je alleen beantwoorden door met heel veel verschillende vakgebieden samen te werken. Ik ben ontzettend blij dat we nu die mogelijkheid hebben en daarnaast ook nog ons onderzoek op allerlei manieren kunnen delen met iedereen in Nederland.”

ACT! Accelerating the Circular Transition. A New Paradigm for Society

We gaan onderzoeken hoe een “circulaire samenleving” in 2050 er uit kan zien, en gelijk gaan we werken aan de transitie naar die circulaire samenleving

De wereld staat voor veel uitdagingen, van klimaatverandering en verlies van biodiversiteit tot buitensporige vervuiling en schaarste aan grondstoffen. Dit wordt veroorzaakt door de lineaire wijze waarop onze huidige samenleving grondstoffen onttrekt aan de aarde en producten en gebouwen weer afdankt. Er is dringend een transitie nodig naar een circulaire samenleving, die grondstoffen hergebruikt en die eerlijk is voor mens en natuur. ‘Accelerating the Circular Transition’ (ACT!) ontwikkelt samen met overheden, bedrijven en burgers een gedeelde visie op een circulaire samenleving (met focus op maatschappelijk welzijn), simulatiemodellen, en een geïntegreerde aanpak om deze complexe transitie te sturen en te versnellen.

“Nederland wil in 2050 klimaatneutraal, circulair en minder afhankelijk van geïmporteerde grondstoffen zijn. Eigenlijk weten we niet zo goed hoe zo’n toekomst er uitziet. Daarom gaan we in dit project aan de slag om te onderzoeken hoe een “circulaire samenleving” in 2050 er uit kan zien, en gaan we gelijk werken aan de transitie naar die circulaire samenleving. Precies zoals de naam van het project al zegt: Accelerating the Circular Transition oftwel: ACT! Dat gaan we ook concreet maken voor een aantal cases, zoals de meubel- en de high-tech-industrie. Met alle partners in dit brede consortium, van een repair café tot aan twee ministeries, kijken we er naar uit om samen te werken aan een duurzame economie en samenleving in Nederland.”

Combinatie van expertises

In totaal zijn er negen thema’s waarvoor consortia een onderzoeksvoorstel konden indienen. Elk project ontvangt rond de 6,7 miljoen euro om direct aan de slag te gaan. In deze projecten werken onderzoekers samen met kennispartners en maatschappelijke organisaties. Dat zorgt voor een combinatie van veel verschillende expertises. De thema’s variëren van een nieuwe aanpak van biodiversiteitsherstel in veehouderijgebieden tot de gevolgen van het opschalen van offshore windparken.

Programma Nationale Wetenschapsagenda

De basis van de totstandkoming en vernieuwing van de Nationale Wetenschapsagenda ligt bij burgers. In het NWA-programma is de verbinding van samenleving en wetenschap essentieel. Overheden, onderzoekers, maatschappelijke organisaties en burgers ontwikkelen en benutten samen kennis om tot wetenschappelijke en maatschappelijke impact te komen. En aan de hand van wetenschapscommunicatie wordt kennis gedeeld in de samenleving om de betrokkenheid bij en het vertrouwen in wetenschap te vergroten.