Dierendialoog: Afstand tussen mens en dier

De mens-dier relatie is complex, luidde de conclusie van onze collega dr. Koen Kramer aan het einde van de avond. Een conclusie die volgde uit het gesprek tussen deelnemers, over de band die zij voelen met andere dieren. Tijdens deze vijfde editie van De Dierendialoog gingen de deelnemers in kleine groepjes uiteen om antwoorden te vinden op vragen als: wat maakt dat ik een afstand voel met andere dieren?  

Hoewel veel mensen huis en haard delen met dieren, uit de gesprekken bleek dat fysieke afstand niet een bepalende rol hoeft te spelen voor de band die we voelen. De aanwezigheid van een spin of mier kan negatief worden ervaren, terwijl mensen deze dieren met regelmaat tegenkomen. Ook hoeven we een ander dier niet vaak zien om wel een innige connectie te ervaren.

De complexiteit zien we ontstaan door het grote aantal facetten die meespelen als we kijken naar de relatie tussen mens en dier. Tijdens de dialoog werden niet alleen fysieke afstand en verwantschap besproken. Maar kwam ook opvoeding, opgedane ervaringen en kennis over het dier. Een traumatische ervaring tijdens de jeugd zag een deelnemer als een mogelijke oorzaak om terughoudend te zijn naar andere dieren. Het zien van een film over een dier zorgde ervoor dat een deelnemer nu met een ander perspectief naar dieren van deze soort kijkt.   

Ook kwam wederkerigheid van de relatie aan de orde. We zagen dat in de gesprekken de deelnemers een poging deden om in de huid van een ander wezen te kruipen. Ieder trekt daarbij zijn eigen conclusies:  

Ik weet niet hoe het is om een paard te zijn. Maar ik denk wel dat er een bepaalde samenwerkingsverband in zit, we weten dat we samen meer kunnen bereiken dan alleen

Waar de ene deelnemer een wederkerigheid en een samenwerking beleeft, ervaart een andere deelnemer een gat tussen de leefwerelden (van mensen en biggen):  

Ik heb er een enorme betrokkenheid mee, maar geen relatie en die ambieer ik ook niet. […] Ik denk dat ik hun leven niet kan verrijken, een soortgenoot of iets anders wel. Dus ik kijk van een afstand

Dialoog als instrument 

Deze editie van De Dierendialoog liet opnieuw zien dat dialoog een krachtig instrument is. Het biedt rust en ruimte voor het zoeken naar nieuwe inzichten en het bevorderen van begrip. Iedere deelnemer brengt weer zijn eigen ervaringen mee, wat betekent dat ieder gesprek zijn eigen dynamieken kent. Maar ook dat de onderwerpen per tafel uiteenliepen.  

Toekomst  

Op dit moment bundelt CenSAS de notulen, beelden en formulieren voor het publieksverslag dat op deze website (www.censas.org) zal verschijnen. Hiermee willen we ook na afloop bijdragen aan constructieve gesprekken tussen mensen over het samenleven met dieren. Tegelijkertijd dragen de uitkomsten bij aan reflectie binnen CenSAS en het prioriteren van huidige activiteiten en het vormgeven van nieuwe. Wat de uitkomst ook zal zijn, de gesprekken lieten zien dat dieren verschillende emoties kunnen oproepen bij mensen. Zoals het ervaren van plezier, boosheid en trots. Interacties tussen mens en dier zijn er. Dieren doen iets met ons. Met dat vertrekpunt doet CenSAS graag inspanningen om het gesprek aan te blijven moedigen over hoe we verantwoord en duurzaam kunnen samenleven.