Deltawetenschappers melden vier manieren om delta's te redden van zeespiegelstijging...
......maar de huidige plannen beslaan slechts 0,1% van het deltagebied.
Rivierdelta's verdrinken als gevolg van de snel stijgende zeespiegel. Om de stijging van de zeespiegel bij te houden, moet deltaland worden opgehoogd met zand en modder uit rivieren. Maar de aanvoer van zand en modder uit rivieren neemt wereldwijd af en komt niet meer aan in delta's, waardoor overstromingen en landverlies ontstaan. De Universiteit Utrecht heeft een team van specialisten uit landen over de hele wereld samengesteld om dit probleem op te lossen. Het team onderzocht en beoordeelde bestaande en geplande projecten om land te verhogen, zogenaamde 'Sedimentation Enhancing Strategies'. Zij vonden vier manieren om delta's droog te houden. Hun onderzoek wordt vandaag gepubliceerd in Global and Planetary Change. De deskundigen verstrekten lokale en gedetailleerde informatie over elke strategie om ze nauwkeurig te kunnen vergelijken. In totaal werden 21 strategieën vergeleken, met hotspots van activiteiten in de VS, Europa, Bangladesh en China (zie figuur 1).
Vier manieren om delta's droog te houden
Er zijn vier strategieën ontdekt die worden gebruikt om delta's voor verdrinking te behoeden, variërend van een specifiek type sluisdeurconstructie tot mangroveherstel. Hoofdauteur Jana Cox, rivierdelta-onderzoeker aan de Universiteit Utrecht legt uit: "Alle vier deze strategieën houden zand en modder op deltaland vast, waardoor het land boven de zeespiegel gebracht wordt. Ze zijn effectief en kunnen zelfs extreme zeespiegelstijgingen compenseren. Er zijn verschillende projecten beschikbaar op verschillende schalen voor delta's van verschillende grootte. Projecten kunnen tien tot honderd jaar duren, afhankelijk van wat het gewenste resultaat is.”
Deze processen zijn (zie figuren 2 & 3):
1. Rivierverleggingen: omleiding van een deel van het water en sediment van het hoofdkanaal van een rivier naar aangrenzende uiterwaarden.
2. Getijdenoverstromingen: doorbreken van bestaande dijken, waardoor water en sedimenten door de getijden worden afgevoerd naar aangrenzende uiterwaarden.
3. Sedimentatie-constructies: plaatsen van constructies (zoals dammen van wilgentenen) in rivierkanalen om het aanwezige sediment in het water op te vangen.
4. Aanplant van vegetatie: aanplant van extra vegetatie die sediment in haar wortels vasthoudt.
Positieve milieueffecten ten koste van stedelijk en landbouwgebied
Het team beoordeelde ook de positieve en negatieve milieueffecten en de veranderingen in landgebruik die voor deze strategieën nodig zouden zijn. "We ontdekten dat de strategieën over het algemeen veel positieve milieu- en ecosysteemeffecten hebben: er worden nieuwe habitats en aquacultuurmogelijkheden gecreëerd en er wordt nieuwe ruimte gecreëerd om overstromingen op te vangen, wat betekent dat het overstromingsrisico afneemt. Dit gaat echter in veel gevallen ten koste van stedelijke of landbouwgrond. De beschikbare grond voor de uitvoering van strategieën is een belangrijk aspect bij het bepalen van de mogelijkheden voor elke afzonderlijke delta", legt Cox uit.
Oplossingen op lange termijn
Uit de evaluatie blijkt dat goedkope strategieën slechts 10-15 jaar duren en slechts kleine delen van het deltagebied bestrijken. Projecten met een levensduur van meer dan 100 jaar zijn daarentegen zeer duur (miljoenen tot miljarden euro's), maar kunnen een groot deel van het deltagebied bestrijken. De combinatie van verschillende kleinschaliger projecten zal ook van cruciaal belang zijn in delta's waar weinig land beschikbaar is (bijvoorbeeld in Europa en Zuidoost-Azië).
De planning en uitvoering van alle projecten neemt echter meerdere jaren in beslag en vereist verschillende succesvolle politieke en juridische besluitvormingsprocessen, samen met de betrokkenheid van belanghebbenden om het succes te vergroten. Om de snel stijgende zeespiegel te compenseren, moeten de beleidsmakers in delta's dus zo snel mogelijk beginnen met het testen, plannen en uitvoeren van deze projecten.
"Alle projecten samen beslaan echter slechts 0,1% van het deltagebied", aldus Jaap Nienhuis, deltaonderzoeker aan de Universiteit Utrecht en hoofdonderzoeker van het project. "De strategieën zijn effectief in de kleine gebieden waar ze worden toegepast, maar ze moeten worden uitgebreid. De tijd dringt."
Artikel
Cox, J. R., Paauw, M., Nienhuis, J. H., Dunn, F. E., van der Deijl, E., Esposito, C., Goichot, M., Leuven, J.R.F.W., van Maren, D.S., Middelkoop, H., Naffaa, S., Rahman, M., Schwarz, C., Sieben, E., Triyanti, A., & Yuill, B. (2022), ‘A global synthesis of the effectiveness of sedimentation-enhancing strategies for river deltas and estuaries’, Global and Planetary Change, 103796, https://doi.org/10.1016/j.gloplacha.2022.103796.
Wikipedia met achtergrondinformatie https://en.wikipedia.org/wiki/Sedimentation_enhancing_strategy